Nhập viện do nhiễm ký sinh trùng
Từ đầu năm tới nay, Khoa Virus - Ký sinh trùng (Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương) đã tiếp nhận và điều trị nhiều bệnh nhân mắc áp xe gan do nhiễm ký sinh trùng như giun đũa chó mèo, sán lá gan lớn và nhỏ, sán dây lợn, dây bò… Các chuyên gia cảnh báo, thói quen sinh hoạt, ăn uống có ảnh hưởng quan trọng trong việc lây nhiễm bệnh.
Triệu chứng áp xe gan
Nam bệnh nhân 20 tuổi (ở Hà Nội) nhập viện tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương với triệu chứng đau bụng âm ỉ kéo dài ở vùng hạ sườn phải. Qua khai thác tiền sử, bệnh nhân có sức khỏe ổn định, thỉnh thoảng có ăn rau sống và không ăn gỏi cá.

Điều trị cho bệnh nhân nhiễm giun đũa chó, mèo tại Viện Sốt rét - ký sinh trùng - côn trùng Trung ương. Ảnh: Xuân Lộc
Đặc biệt, bệnh nhân không có thói quen tẩy giun sán định kỳ, điều này có thể là yếu tố nguy cơ dẫn đến tình trạng bệnh lý hiện tại. Khi nhập viện, bệnh nhân không có biểu hiện sốt, nhưng kết quả siêu âm gan cho thấy có nhiều khối áp xe gan rải rác, trong đó khối áp xe lớn nhất có kích thước lên đến 30mm. Xét nghiệm máu cho thấy số lượng bạch cầu tăng cao, đặc biệt là bạch cầu ưa axít.
Các bác sĩ nghi ngờ nguyên nhân gây bệnh là do nhiễm ký sinh trùng và tiến hành xét nghiệm huyết thanh chẩn đoán để tìm kháng thể kháng giun sán. Kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhân dương tính với 3 loại ký sinh trùng, bao gồm sán lá gan lớn, sán dây chó và giun lươn. Dựa trên kết quả này, bệnh nhân được chẩn đoán bệnh áp xe gan do nhiễm ký sinh trùng.
Đại diện tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP Hồ Chí Minh và Phòng khám Đa khoa Tâm Anh quận 7 TP Hồ Chí Minh cũng cho biết, mỗi tháng ghi nhận khoảng 200 trường hợp nhiễm ký sinh trùng các loại ở cả trẻ em và người lớn.
Trường hợp nữ bệnh nhân 54 tuổi đã gần 5 năm nay liên tục chịu đựng cơn ngứa dữ dội kéo dài nhiều giờ của căn bệnh mề đay. Các hồng ban sẩn phù nổi bất cứ lúc nào, rải rác khắp toàn thân làm ảnh hưởng tới công việc, sinh hoạt, giấc ngủ. Tại Bệnh viện, người bệnh được chỉ định làm tầm soát nguyên nhân nổi mề đay như xét nghiệm ký sinh trùng, xét nghiệm 60 dị nguyên gây dị ứng…
Kết quả cho thấy bệnh nhân bị nhiễm giun đũa chó mèo và giun lươn. Sau hai tuần điều trị bằng thuốc diệt ký sinh trùng đặc trị, xét nghiệm trong cơ thể người bệnh không còn giun lươn, giun đũa chó mèo. Tình trạng nổi mề đay ở người bệnh giảm dần.
Điều chỉnh thói quen ăn uống, sinh hoạt
Theo TS.BS Đặng Thị Ngọc Bích - Trưởng chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP Hồ Chí Minh và Phòng khám Đa khoa Tâm Anh quận 7, có 3 loại ký sinh trùng gây bệnh chính ở người, gồm: Vi nấm, sinh vật đơn bào (amip, cầu trùng, sốt rét…), giun sán (giun đũa, giun tóc, giun móc, giun đầu gai, giun lươn, sán lá gan, sán phổi, sán dây, sán lợn...) và ngoại ký sinh (bọ chó, chấy, rận, ghẻ, mạt...). Ai cũng có thể nhiễm ký sinh trùng, nhiễm nhiều loại, nhiều lần và dễ tái nhiễm nếu sống trong vùng dịch tễ có bệnh lưu hành.
Theo BSCKII Trần Duy Hưng (Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương), qua khai thác bệnh sử của bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện cho thấy, môi trường sống và thói quen sinh hoạt, ăn uống có vai trò quan trọng trong việc lây nhiễm bệnh. Với các bệnh nhân kể trên có rất nhiều yếu tố khác nhau, từ điều kiện sống, thói quen sinh hoạt và ăn uống, đến môi trường sống của con người.
Các tác nhân gây bệnh cũng rất đa dạng, bao gồm vi khuẩn, ký sinh trùng và các yếu tố môi trường như độ ẩm, mưa. Đáng lưu ý, các ổ áp xe ở các bệnh nhân đều có kích thước lớn, rải rác trong gan. Nếu không được điều trị kịp thời, các ổ áp xe này có thể gây ra hàng loạt hậu quả nguy hiểm như: Nhiễm trùng bội nhiễm, nhiễm trùng ổ bụng nếu áp xe vỡ vào ổ bụng; nhiễm trùng huyết nếu vi khuẩn từ ổ áp xe lan vào máu; suy gan, suy đa cơ quan nếu tổn thương gan nghiêm trọng và kéo dài.
Theo các chuyên gia y tế, tùy theo loại ký sinh trùng và vị trí ký sinh trong cơ thể người mà có những tác hại khác nhau. Ký sinh trùng gây viêm da, nổi mề đay, nhiễm trùng; khi chui vào gan, mắt, não, tủy sống gây ra các triệu chứng liên quan như giảm thị lực, mù, đau dây thần kinh, liệt, hôn mê và có thể dẫn đến tử vong.
Để phòng tránh nhiễm ký sinh trùng, các bác sĩ khuyến cáo người dân nên ăn chín, uống sôi, hạn chế ăn gỏi, đồ tái, tiết canh, rau sống. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch trước và sau ăn; sau khi tiếp xúc với đất, cát, nguồn nước bẩn, động vật; sau khi đi vệ sinh… Thu gom rác thải đúng nơi quy định, thường xuyên vệ sinh chuồng trại cho chó mèo và tẩy giun định kỳ. Ngoài ra, mỗi người nên chủ động tẩy giun định kỳ mỗi năm ít nhất hai lần.