Nhân Ngày Thể thao Việt Nam 27/3: Cần những chính sách đặc thù cho thể thao nữ

Nguyễn Thị Hương (thứ 2, từ trái qua) cùng các đồng đội thi đấu tại SEA Games 31. Ảnh: Ngọc Dương

Những câu chuyện sau ánh hào quang

"Không nghĩ có ngày từ Hà Nội vào Đồng Tháp thăm bạn tôi như thế này, mong bạn vượt qua bệnh tật, khó khăn trong cuộc sống và còn có thể chăm sóc được mẹ già. Bạn tôi đang phải chống chọi với căn bệnh ung thư, mong nhận được sự hỗ trợ của mọi người", nữ tiền đạo kỳ cựu từng giành Quả bóng Vàng nữ năm 2008 Đỗ Thị Ngọc Châm đã chia sẻ như vậy trong chuyến thăm và trao tặng 30 triệu đồng cho cựu cầu thủ Võ Thị Thu Hà.

"Tôi không có tiền để điều trị bằng Tây y hay đi xạ trị, tôi đành trông đợi vào những bài thuốc y học cổ truyền để nối kéo hi vọng, ngày ngày vẫn vật lộn với những cơn đau…" là tâm sự nghẹn lòng của Võ Thị Thu Hà. Cô trưởng thành từ bóng đá nữ phong trào Đồng Tháp, có hơn 10 năm khoác áo Câu lạc bộ bóng đá nữ Thành phố Hồ Chí Minh, từng được huấn luyện viên Mai Đức Chung gọi triệu tập Đội tuyển Bóng đá nữ quốc gia. Sau giải nghệ, Võ Thị Thu Hà về quê, được tạo cơ hội việc làm nhưng thu nhập chỉ ở mức khoảng 5 triệu đồng/tháng. Với số tiền ấy, Thu Hà phải chật vật, tằn tiện để lo cho bản thân cùng người mẹ già, đến khi bản thân ốm đau thì không có tiền chữa bệnh.

Cựu tiền đạo Nguyễn Thị Ngọc Châm (phải) thăm hỏi, trao tiền hỗ trợ đồng đội Võ Thị Thu Hà bị bệnh hiểm nghèo

Trong lễ trao giải "Cup Chiến thắng 2024", tay chèo Nguyễn Thị Hương bước lên sân khấu nhận giải ở hạng mục "Vận động viên trẻ của năm", phần thưởng xứng đáng cho ý chí và nghị lực vươn lên của cô gái xuất thân nghèo khó và đến được Olympic Paris 2024. Thật đáng buồn khi tài năng trẻ của thể thao tỉnh Vĩnh Phúc cùng nhiều nữ vận động viên (VĐV) khác viết tâm thư xin nghỉ tập ở đơn vị chủ quản vì bị chậm tiền thưởng, chậm được hỗ trợ tiền lương, tiền công tập luyện và không có cả khoản hỗ trợ dinh dưỡng cho VĐV trong hơn 2 năm. Nguyễn Thị Hương cho biết, sau đó, các nữ VĐV nhận được câu trả lời từ Sở văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Phúc là đã hết thời gian thực hiện quyết định khen thưởng có từ trước đó nên không có ngân sách để chi trả.

9 tấm Huy chương vàng SEA Games, giành suất tham dự Olympic Rio 2016, Nguyễn Thị Lệ Dung là nữ kiếm thủ giàu thành tích của thể thao Việt Nam. Mỗi ngày 2 lượt đi rồi về quãng đường hơn 20 km từ nhà đến Đội đấu kiếm của Hà Nội để làm công việc hành chính, Lệ Dung chia sẻ: "Năm 2017, em giải nghệ. Do di chứng quá nặng từ chấn thương gối nên không thể tham gia công tác huấn luyện. Em thấy mình may mắn hơn rất nhiều người khác khi vẫn có công việc, có biên chế trong ngành Thể dục thể thao". Người chị sinh đôi của Lệ Dung là Nguyễn Thị Hoài Thu vẫn gắn bó với đấu kiếm và hàng ngày kiếm thêm thu nhập từ công việc kinh doanh online.

Còn rất nhiều câu chuyện sau ánh hào quang của các nữ VĐV có thành tích cao nói riêng, cuộc sống sau giải nghệ của các nữ VĐV Việt Nam nói chung, đặt ra những trăn trở về chế độ chính sách dành cho các nữ VĐV, tạo động lực cống hiến cho họ cũng như giải quyết sinh kế, việc làm sau thời kỳ thi đấu đỉnh cao.

Theo bà Lê Thị Hoàng Yến, Phó Cục trưởng Cục Thể dục Thể thao (Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch): "Nhiều năm qua, thể thao nữ đã mang về rất nhiều vinh quang cho thể thao Việt Nam. Thành tích mà các nữ VĐV có được đã tạo tiếng vang trong xã hội, thúc đẩy sự quan tâm, đầu tư cho các nữ VĐV. Các nữ VĐV đã có những phần thưởng từ Nhà nước và các tổ chức xã hội tương xứng với thành tích có được. Tuy vậy, vấn đề chế độ chính sách, đặc biệt là cho nữ VĐV khi đang thi đấu và sau giải nghệ, vẫn còn rất khó khăn. Đặc thù của thể thao là ngoài những VĐV đặc biệt xuất sắc thì còn hàng nghìn VĐV tại các địa phương, đều chỉ có hợp đồng thi đấu, rất ít có biên chế chính thức tại các sở, các liên đoàn bộ môn. Nữ VĐV khi luyện tập thể thao phải đối diện với nhiều nguy cơ chấn thương, thời gian thi đấu đỉnh cao rất ngắn. Chúng ta cần có những chính sách đặc thù cho các nữ VĐV, để họ yên tâm cống hiến, thi đấu, bởi chỉ như vậy mới mong tiếp tục tạo ra thành tích cao".

Huyền thoại Taekwondo Trần Hiếu Ngân, VĐV nữ Việt Nam duy nhất tính đến thời điểm này đoạt huy chương Olympic (Huy chương Bạc tại Olympic Sydney 2000), chia sẻ: "Nhiều năm gắn bó với thể thao, từng làm quản lý thể thao, tôi nhận thấy rằng các nữ VĐV đã có nhiều nỗ lực, ngoài thi đấu còn trau dồi kiến thức, hoàn thành việc học đại học để ổn định cuộc sống, lo cho tương lai về sau. Bên cạnh chủ trương của Nhà nước về chính sách đặc thù cho lao động nữ tại nhiều lĩnh vực, trong đó có thể thao, các địa phương, các tổ chức xã hội, doanh nghiệp cần chung tay, chẳng hạn như trao học bổng, tạo điều kiện hướng nghiệp, đào tạo nghề, ưu tiên tuyển dụng và ưu đãi thu nhập cho các nữ VĐV đã có thành tích cao, có nhiều đóng góp cho thể thao".

Thực tế, một số địa phương như Hà Nội, TPHCM, Bình Dương, Hải Phòng đã có những chính sách dành cho nữ VĐV có thành tích cao. Đơn cử, VĐV boxing Hà Thị Linh đã nhận được chế độ đãi ngộ đặc biệt theo cơ chế thu hút nhân tài trên các lĩnh vực của UBND TP Hà Nội. Cựu VĐV thể dục dụng cụ Phan Thị Hà Thanh từng nhận được phần thưởng là một mảnh đất và các chính sách ưu đãi từ Sở Văn hóa - Thể thao Hải Phòng. Tuy nhiên, do nguồn lực còn hạn chế, nhiều địa phương chưa thực hiện được điều này.

Phong Trần