Nhân loại đang tiến gần hơn đến cuộc sống dưới nước?

Trong những năm gần đây, loài người để mắt đến một chuyến đi trở về cội nguồn dưới nước của mình, và hiện tại, một công ty khởi nghiệp của Anh có tên là DEEP hy vọng sẽ thiết lập một nơi cư trú lâu dài của con người trên đáy đại dương vào năm 2050.

Sean Wolpert, Chủ tịch của DEEP, tuyên bố: “Những gì chúng tôi muốn làm là tạo ra cùng một tác động mà SpaceX đã tạo ra để biến không gian trở nên hấp dẫn một lần nữa. Tôi nói một cách khiêm tốn, là để sao chép trải nghiệm SpaceX, cung cấp nền tảng đó và khả năng đó để thu hút những bộ óc tuyệt vời nhất muốn đi và tạo ra sự khác biệt và đổi mới trên biển”.

Ý tưởng của Wolpert có phần hợp lý. Khi con người vội vã cắm lá cờ trên các hành tinh khác, thì toàn bộ các vùng đại dương của Trái đất vẫn chưa được nghiên cứu và khám phá nhiều.

Con người sẽ định cư dưới nước từ năm 2050?

Lộ trình của công ty cũng đầy tham vọng như những công nghệ mà họ hy vọng sẽ xây dựng. Sử dụng một kỹ thuật gọi là sản xuất wire-arc - về cơ bản là môi trường sống được in 3D, được xây dựng bằng dây kim loại, có thể chịu được áp suất tăng lên của đại dương - công ty hy vọng sẽ có nơi ở dưới nước đầu tiên của mình, được gọi là “Vanguard”, vào cuối năm 2025.

Chỉ rộng 27,87 mét vuông, cấu trúc đầu tiên này hỗ trợ 3 thợ lặn chuyên nghiệp lên đến độ sâu khoảng 99,06 mét, hoàn toàn nằm trong “vùng ánh sáng mặt trời” của đại dương cho những nhiệm vụ ngắn hạn. Số đơn vị 6 người tiếp theo được gọi là “Sentinels” - hoàn chỉnh với 6 phòng ngủ, 1 nhà bếp, 1 phòng thí nghiệm khoa học và 1 nhà vệ sinh xả nước - cung cấp chỗ ở cho nhiệm vụ kéo dài 28 ngày ở độ sâu lên đến 199,94 mét, ngay trên ngưỡng “vùng hoàng hôn” của đại dương.

Năm 2023, một phó giáo sư từ Đại học Nam Florida, được biết đến với biệt danh “Tiến sĩ Biển sâu”, đã phá Kỷ lục Thế giới Guinness về sống dưới nước trong khi lưu trú tại Jules’ Undersea Lodge ở Key Largo, Florida, trong 100 ngày. Trong thời gian dài ở dưới nước, sức khỏe tinh thần và thể chất của Dituri được theo dõi tỉ mỉ, và khi nổi lên mặt nước, ông báo cáo rằng giấc ngủ REM nhiều hơn, lượng cholesterol giảm, cận thị cực độ tạm thời và cơ thể ông đã giảm lại khoảng nửa inch. Tuy nhiên, tương tự như con người cắm trại trên một trạm vũ trụ hoặc trên bề mặt một hành tinh khác trong một thời gian dài. Một loạt thí nghiệm có từ những năm 1930 xác nhận cơ thể con người, khi đã bão hòa hoàn toàn với khí trơ, về mặt lý thuyết có thể duy trì áp suất vô thời hạn. Mặt khác, việc trở lại bề mặt có thể là một quá trình nguy hiểm vì bong bóng hình thành trong máu, dẫn đến bệnh giảm áp và thậm chí tử vong.

Một số nghiên cứu bổ sung phát hiện những cư dân dưới nước hít thở không khí đặc hơn chúng ta, những người sống trên cạn, và giới khoa học không chắc chắn liệu con người có thể sống sót trong môi trường như vậy vô thời hạn mà không bị tổn thương hệ tuần hoàn hay không. Và trong hơn 370 triệu năm qua, chuỗi tiến hóa dẫn đến loài người chúng ta đã phát triển một nhu cầu rất lớn về ánh sáng mặt trời, và mặc dù Dituri sống sót sau cuộc phiêu lưu dưới nước kéo dài 100 ngày, ông vẫn nhớ ánh sáng mặt trời đến mức yêu cầu gia đình gửi cho ông những bức ảnh về mặt trời.

Một mối quan tâm lớn khác đối với bất kỳ khu định cư nào của con người trong tương lai trên đại dương liên quan đến các loài động vật dưới nước vốn coi đại dương là nhà. Con người đã làm rất tốt công việc bảo tồn những không gian hoang dã này, và việc ném xuống những khối kim loại khổng lồ làm nơi ở - thậm chí với mục tiêu nghiên cứu 90% sinh vật biển sống trong vùng ánh sáng mặt trời - có thể phá vỡ một môi trường sống vốn đang phải vật lộn để tồn tại trong một thế giới ngày càng nóng lên. Bất chấp những bất ổn về mặt sinh học hoặc sinh thái này - một số trong số đó có thể được khắc phục hoặc cải thiện bằng những nghiên cứu trong tương lai - DEEP đang tiến lên với cả những giấc mơ ngắn hạn và dài hạn.

Đến năm 2035, công ty hy vọng sẽ có 10 dự án phát triển đa giai đoạn trên toàn thế giới và đến năm 2050, công ty hy vọng chứng kiến sự ra đời đầu tiên của con người dưới nước - một biểu tượng không thể phủ nhận về sự trở lại của nhân loại với nguồn gốc đại dương của mình. Wolpert phát biểu: “Chúng tôi đã nói chuyện với các đối tác quốc tế tiềm năng và những người khác có tầm nhìn dài hạn về nhu cầu của hành tinh, những người nhận ra rằng lợi ích của nhân loại trong việc bảo tồn và chăm sóc đại dương hiện quá lớn để có thể bỏ qua”.

Hệ thống DEEP đầy tham vọng xoay quanh môi trường sống dưới nước Sentinel - một trạm dưới nước có lối ra trực tiếp vào đại dương, các phòng riêng có vòi sen và nhà vệ sinh, không gian làm việc có thể định cấu hình, cũng như không gian xã hội và phòng chung để họp và ăn uống. Ý định của DEEP là đặt Hệ thống Sentinel trên đáy đại dương cho phép cộng đồng nhà khoa học và nhà nghiên cứu có thể ở dưới nước lâu hơn.

Các nhà khoa học sống dưới nước ở độ sâu lên đến 200 mét trong tối đa 28 ngày cho phép mở rộng khả năng tiếp cận hầu hết các thềm lục địa của thế giới, bao gồm cả vùng epipelagic - hay vùng “ánh sáng mặt trời”. Giới hạn dưới của vùng epipelagic là điểm sâu nhất mà ánh sáng mặt trời xuyên qua đại dương và ước tính có 90% sinh vật biển được tìm thấy ở vùng này. Con người có thể khám phá toàn diện toàn bộ khu vực đại dương này thay vì chỉ xâm nhập từ bề mặt sẽ là bước thay đổi lớn trong cách cộng đồng nhà khoa học quan sát, theo dõi và tìm hiểu về đại dương.

Diên San (Tổng hợp)