Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam nỗ lực góp sức vào chủ trương xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa

Kết quả giáo dục ở các nhà trường ngày càng khẳng định tính đúng đắn của chủ trương xã hội hóa sách giáo khoa trong thúc đẩy đổi mới giáo dục, nâng cao chất lượng dạy học.

Để hiểu rõ hơn về những đóng góp của Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam với chủ trương này, phóng viên Báo Hànôịmới đã phỏng vấn Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Tùng, Phó Tổng Biên tập Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam.

-Xin ông chia sẻ điểm giống và khác của quy trình biên soạn, xuất bản sách giáo khoa Chương trình giáo dục phổ thông 2018 so với trước kia?

-Điểm khác biệt lớn nhất giữa sách giáo khoa theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 so với giai đoạn trước, đó là có nhiều bộ sách giáo khoa được tổ chức biên soạn, thẩm định và đưa vào giảng dạy trong các cơ sở giáo dục phổ thông thay vì chỉ có 1 bộ sách giáo khoa được sử dụng thống nhất trên cả nước.

Sách giáo khoa xuất bản từ trước chương trình 2006 đến chương trình 2018 về cơ bản đều giống nhau ở một số điểm như xây dựng đội ngũ tác giả, biên tập, thiết kế; biên soạn, thiết kế các bài mẫu; thực nghiệm các bài mẫu; hoàn thiện các bài mẫu; biên soạn đại trà; thiết kế, chế bản, minh họa, vẽ bìa; trình thẩm định quốc gia; xin ý kiến rộng rãi; Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ký quyết định ban hành sử dụng.

Điểm khác về quá trình biên soạn, xuất bản, đó là sách giáo khoa trước đây do Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng đội ngũ tác giả, tổ chức biên soạn, dạy thí điểm, tập huấn giáo viên; Nhà Xuất bản chỉ thực hiện từ khâu biên tập, xuất bản, in và phát hành.

Với sách giáo khoa Chương trình giáo dục phổ thông 2018, các nhà xuất bản/đơn vị tổ chức biên soạn phải thực hiện toàn bộ các khâu từ xây dựng đội ngũ tác giả, tổ chức biên soạn, biên tập; tổ chức thực nghiệm; giới thiệu, tập huấn giáo viên; xuất bản, in và phát hành. Các đơn vị xuất bản phải chịu toàn bộ các chi phí liên quan đến cả quá trình này.

Trước đây do chỉ có 1 bộ sách giáo khoa nên không phải thực hiện công đoạn giới thiệu sách. Khi thực hiện xã hội hóa sách giáo khoa, các nhà xuất bản phải tự tổ chức giới thiệu sách tới giáo viên, các cơ sở giáo dục trên toàn quốc bằng nhiều phương thức khác nhau.

Việc cung ứng sách cũng phức tạp hơn do các địa phương không lựa chọn sách giáo khoa theo bộ mà lựa chọn theo môn học. Các trường học có thể lựa chọn sách từ nhiều bộ khác nhau. Do đó các đơn vị xuất bản cũng gặp những khó khăn nhất định trong quá trình cung ứng sách giáo khoa theo nhu cầu riêng của từng trường.

-Ông nhận thấy các nhà xuất bản có vai trò, đóng góp như thế nào đối với sự thành công của chủ trương xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa hiện nay?

-Chủ trương xã hội hóa đã tạo điều kiện cho nhiều cá nhân, tổ chức có khả năng, điều kiện tham gia vào việc biên soạn, xuất bản sách giáo khoa, tạo ra sự cạnh tranh, tạo động lực cho các nhóm tác giả sách, các nhà xuất bản có được những bộ sách có chất lượng tốt; các thầy cô giáo, các em học sinh có nhiều lựa chọn về tài liệu dạy - học.

Sự tham gia của nhiều nhà xuất bản, tổ chức, doanh nghiệp xuất bản sách giáo khoa là yếu tố quyết định sự thành công của chủ trương xã hội hóa giáo dục, xã hội hóa việc biên soạn sách giáo khoa.

Với gần 70 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực biên soạn, xuất bản sách giáo khoa, hiện Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam có 2 trong số 3 bộ sách giáo khoa biên soạn theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018, đó là bộ Kết nối tri thức với cuộc sống và Chân trời sáng tạo, gồm đầy đủ sách của các môn học, hoạt động giáo dục từ lớp 1 đến lớp 12. Các bộ sách giáo khoa này được đa số các cơ sở giáo dục phổ thông trên toàn quốc sử dụng và đánh giá cao. Đây là minh chứng cho thấy Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam đã có những đóng góp tích cực vào sự thành công của chủ trương xã hội hóa việc biên soạn sách giáo khoa.

-Để bảo đảm mọi học sinh được tiếp cận đủ, đúng thời gian và đáp ứng Chương trình giáo dục phổ thông 2018, thời gian qua, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã có điều chỉnh gì về giá thành, chất lượng các cuốn sách như thế nào, thưa ông?

-Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam đã nỗ lực hết mình trong việc xem xét, cân đối và điều chỉnh về giá sách giáo khoa.

Mặc dù lợi nhuận thu được từ sách giáo khoa rất thấp, song thực hiện chỉ đạo của các cấp quản lý, đồng thời xác định trách nhiệm của một doanh nghiệp nhà nước trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo, đơn vị xác định việc hỗ trợ giáo viên, học sinh và bảo đảm an sinh xã hội là một trong những mục tiêu quan trọng nhất. Vì vậy, từ năm học 2024-2025, Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam đã điều chỉnh giảm giá sách giáo khoa. Đối với sách giáo khoa tái bản (lớp 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10, 11), giá bìa mới của các cuốn sách giáo khoa tái bản áp dụng từ năm học 2024-2025 được điều chỉnh giảm so với các năm trước. Cụ thể, giá bìa bộ sách giáo khoa Kết nối tri thức với cuộc sống giảm 9,6%, giá bìa bộ sách giáo khoa Chân trời sáng tạo giảm 11,2%. Đối với giá sách giáo khoa các lớp 5, 9, 12, đơn vị cũng đã xây dựng giá theo cơ cấu giá đã giảm của sách giáo khoa tái bản.

Đây là nỗ lực rất lớn của toàn hệ thống Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam để có giá sách giáo khoa ở mức thấp nhất, vì mục tiêu hỗ trợ giáo viên và học sinh, bảo đảm an sinh xã hội. Toàn bộ giá sách giáo khoa các lớp đã được đơn vị hoàn thành thủ tục kê khai với Cục Quản lý Giá - Bộ Tài chính theo quy định.

Để bảo đảm chính xác, rõ ràng, bảo vệ quyền lợi cho học sinh và người dùng, bảng giá mới sách giáo khoa được niêm yết đầy đủ, công khai tại các điểm bán sách giáo khoa trên toàn quốc; trên trang thông tin điện tử tổng hợp của Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam và thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng theo quy định.

Thống Nhất