Nhà văn Hungary đoạt Nobel Văn học 2025

Viện Hàn lâm Thụy Điển đã trao giải Giải Nobel Văn học 2025 cho László Krasznahorkai, nhà văn người Hungary. Ảnh: Nobel Prize

Ngày 9/10, Viện Hàn lâm Thụy Điển đã trao giải Giải Nobel Văn học 2025 cho László Krasznahorkai, nhà văn người Hungary, “vì kho tàng sáng tác đầy cuốn hút và mang tầm nhìn sâu sắc, nơi giữa những khải huyền kinh hoàng, ông vẫn khẳng định sức mạnh cứu rỗi của nghệ thuật”.

László Krasznahorkai được xem là bậc thầy của trường phái tiểu thuyết sử thi Trung Âu, tiếp nối truyền thống của Kafka và Thomas Bernhard, với phong cách đặc trưng bởi chủ nghĩa phi lý và nét biếm họa đậm chất hiện sinh.

Tuy nhiên, văn nghiệp của ông không chỉ dừng ở đó, Krasznahorkai sớm hướng ánh nhìn về phương Đông, tìm đến một giọng điệu chiêm nghiệm, tinh tế và giàu chiều sâu nội tâm hơn.

Thường được xem là nhà văn hậu hiện đại, Krasznahorkai nổi tiếng với những câu văn dài, xoáy sâu, chất giọng u ám và ám ảnh phản địa đàng, cùng nhịp điệu văn chương mãnh liệt - điều khiến giới phê bình ví ông như Gogol, Melville và Kafka.

László Krasznahorkai lần đầu ghi dấu ấn với tiểu thuyết đầu tay Sátántangó (1985) – một bức tranh ảm đạm và mê hoặc về một cộng đồng nông thôn đang dần sụp đổ. Sátántangó sau đó được đạo diễn Béla Tarr chuyển thể thành bộ phim sử thi kéo dài 7 tiếng, mở đầu cho mối hợp tác nghệ thuật bền bỉ giữa hai tên tuổi lớn của Hungary.

László Krasznahorkai được xem là bậc thầy của trường phái tiểu thuyết sử thi Trung Âu. Ảnh: Lenke Szilagyi

Sự nghiệp của Krasznahorkai được định hình không chỉ bởi ngôn ngữ mà còn bởi những chuyến đi. Ông rời Hungary năm 1987 để nhận học bổng tại Tây Berlin, rồi sau đó tìm cảm hứng ở châu Á, đặc biệt là Mông Cổ và Trung Quốc, qua các tác phẩm như The Prisoner of Urga và Destruction and Sorrow Beneath the Heavens.

Tên tuổi của ông được những trí thức lớn trên thế giới tôn vinh: Susan Sontag gọi ông là “bậc thầy khải huyền đương đại của Hungary”, còn W.G. Sebald ca ngợi tính phổ quát trong tầm nhìn nghệ thuật của ông.

Năm 2015, Krasznahorkai trở thành nhà văn Hungary đầu tiên giành giải Man Booker International, khẳng định vị thế một trong những cây bút độc đáo và có ảnh hưởng nhất của văn học đương đại.

Nhà văn László Krasznahorkai trong một buổi ký tặng sách và bìa cuốn Satantango (tựa tiếng Việt: Vũ điệu của quỷ) - một trong những tiểu thuyết của ông. Ảnh: NDTV

Năm ngoái, nhà văn người Hàn Quốc Han Kang đã ghi dấu mốc lịch sử khi trở thành phụ nữ châu Á đầu tiên giành Giải Nobel Văn học, nhờ loạt tác phẩm “chạm vào những vết thương lịch sử” và “phơi bày tận cùng sự mong manh của thân phận con người”.

Sự chiến thắng của cô được xem là bất ngờ lớn trong mùa giải năm ngoái, bởi Han Kang gần như không nằm trong danh sách dự đoán trước thời điểm công bố giải.

Nobel Văn học là một trong 6 hạng mục của giải Nobel, được trao cho tác giả từ bất kỳ quốc gia nào. Viện Hàn lâm Thụy Điển không bao giờ hé lộ dấu hiệu về nhân vật có khả năng đoạt giải cho tới khi công bố kết quả.

Giải Nobel là giải thưởng quốc tế danh giá do Quỹ Nobel tại Stockholm sáng lập từ năm 1901, dựa trên di sản của nhà phát minh và doanh nhân Thụy Điển Alfred Nobel. Giải được trao hàng năm cho những cá nhân và tổ chức có đóng góp nổi bật trong các lĩnh vực: Y sinh học, Hóa học, Vật lý, Văn học và Hòa bình.

Đến năm 1968, Ngân hàng Trung ương Thụy Điển (Sveriges Riksbank) đã lập thêm Giải thưởng Khoa học Kinh tế tưởng niệm Alfred Nobel, thường được gọi là giải Nobel Kinh tế, nhằm tôn vinh những công trình có đóng góp sâu rộng cho lĩnh vực kinh tế học.

Phương Linh