Nhà Trắng đóng băng 2,3 tỷ USD tiền tài trợ liên bang cho Đại học Harvard

Chỉ vài giờ sau khi Harvard đưa ra lập trường của mình, chính quyền của ông Trump đã tuyên bố đóng băng 2,3 tỷ đô la tiền tài trợ của liên bang cho trường.

Việc đóng băng tài trợ diễn ra sau khi chính quyền Trump đang xem xét 9 tỷ đô la tiền tài trợ và hợp đồng liên bang cho Harvard như một phần của chiến dịch trấn áp những gì họ cho là chủ nghĩa bài Do Thái đã bùng phát trong các khuôn viên trường đại học trong các cuộc biểu tình ủng hộ người Palestine trong 18 tháng qua.

Hôm 14/4, một lực lượng đặc nhiệm của Bộ Giáo dục về chống chủ nghĩa bài Do Thái đã cáo buộc trường đại học lâu đời nhất của Mỹ có "tư duy quyền lợi đáng lo ngại đang lan tràn trong các trường đại học và cao đẳng danh tiếng nhất của quốc gia chúng ta”.

Xung đột leo thang giữa chính quyền Trump và một số trường đại học giàu truyền thống nhất thế giới, gây ra mối lo ngại về quyền tự do ngôn luận và học thuật.

Chính quyền đã đóng băng hàng trăm triệu đô la tiền tài trợ liên bang cho nhiều trường đại học, gây sức ép buộc các tổ chức này phải thay đổi chính sách và viện dẫn những gì chính quyền cho là thất bại trong việc chống lại chủ nghĩa bài Do Thái trong khuôn viên trường.

Các thủ tục trục xuất đã bắt đầu đối với một số sinh viên nước ngoài bị giam giữ đã tham gia các cuộc biểu tình, trong khi thị thực của hàng trăm sinh viên khác đã bị hủy bỏ.

Đại học Harvard là một trong những đại học danh tiếng nhất Thế giới

Hiệu trưởng Harvard - Alan Garber đã viết trong một bức thư công khai vào ngày 14/4 rằng các yêu cầu do Bộ Giáo dục đưa ra vào tuần trước sẽ cho phép chính phủ liên bang "kiểm soát cộng đồng Harvard" và đe dọa "các giá trị của trường như một tổ chức tư nhân dành riêng cho việc theo đuổi, sản xuất và phổ biến kiến thức".

"Không có chính phủ nào - bất kể đảng nào nắm quyền - được phép chỉ định những gì các trường đại học tư thục có thể giảng dạy, những người họ có thể tuyển dụng và thuê, và những lĩnh vực nghiên cứu và tìm hiểu nào họ có thể theo đuổi" - Garber viết trong bức thư.

Vấn đề bài Do Thái trong khuôn viên trường đã bùng phát trước khi ông Trump nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai, sau các cuộc biểu tình của sinh viên ủng hộ Palestine vào năm ngoái tại một số trường đại học kể từ cuộc tấn công của Hamas năm 2023 nhắm vào Israel và các cuộc tấn công tiếp theo của Israel nhắm vào Gaza.

Người phát ngôn Nhà Trắng - Harrison Fields thông tin trong một tuyên bố vào ngày 14/4 rằng ông Trump đang "nỗ lực để làm cho giáo dục đại học vĩ đại trở lại bằng cách chấm dứt chủ nghĩa bài Do Thái không được kiểm soát và đảm bảo rằng tiền thuế của người nộp thuế liên bang không tài trợ cho việc hỗ trợ của Harvard đối với hành vi phân biệt chủng tộc nguy hiểm hoặc bạo lực có động cơ phân biệt chủng tộc".

Trong một lá thư, bộ giáo dục tuyên bố rằng Harvard đã "không đáp ứng được cả các điều kiện về quyền trí tuệ và quyền công dân hợp lý cho khoản đầu tư của liên bang".

Bộ yêu cầu Harvard phải làm việc để giảm ảnh hưởng của giảng viên, nhân viên và sinh viên "cam kết hoạt động hơn là học bổng" và có một hội đồng bên ngoài kiểm định giảng viên và sinh viên của mỗi khoa để đảm bảo "sự đa dạng về quan điểm".

Bức thư cũng nêu rõ rằng đến tháng 8 này, Harvard chỉ được tuyển dụng giảng viên và tuyển sinh viên dựa trên thành tích và chấm dứt mọi ưu tiên dựa trên chủng tộc, màu da hoặc quốc tịch. Trường đại học cũng phải sàng lọc sinh viên quốc tế "để ngăn chặn việc tuyển sinh những sinh viên thù địch với các giá trị của Hoa Kỳ" và báo cáo với cơ quan di trú liên bang về những sinh viên nước ngoài vi phạm các quy tắc ứng xử.

Tuần trước, một nhóm giáo sư Harvard đã kiện để ngăn chặn chính quyền Trump xem xét gần 9 tỷ đô la tiền hợp đồng và trợ cấp liên bang được trao cho trường.

Chính quyền Mỹ được cho là đang cân nhắc buộc trường Columbia, một trường khác thuộc nhóm Ivy League phải ký một sắc lệnh đồng thuận ràng buộc hợp pháp tuân theo các hướng dẫn của liên bang về cách chống lại chủ nghĩa bài Do Thái.

Một số giáo sư của Columbia đã kiện chính quyền liên bang để đáp trả. Chính quyền đã đình chỉ 400 triệu đô la tiền tài trợ và trợ cấp liên bang cho Columbia.

Hiệu trưởng Harvard - Garber cho hay chính quyền liên bang yêu cầu trường phải "kiểm duyệt" quan điểm của sinh viên, giảng viên và nhân viên để tìm ra những người có tư tưởng cánh tả thường phản đối chính quyền Trump, rõ ràng đã vi phạm quyền tự do ngôn luận theo Tu chính án thứ nhất của trường đại học.

"Trường sẽ không từ bỏ quyền độc lập hoặc từ bỏ các quyền hiến định của mình" - Garber nhấn mạnh.

Ông nói thêm rằng trong khi Harvard đang thực hiện các bước để giải quyết tình trạng bài Do Thái trong khuôn viên trường, "những mục tiêu này sẽ không đạt được bằng cách khẳng định quyền lực, không bị ràng buộc bởi luật pháp, để kiểm soát việc giảng dạy và học tập tại Harvard và chỉ đạo cách chúng tôi hoạt động".

Vào tháng 1, Harvard đã đồng ý cung cấp thêm các biện pháp bảo vệ cho sinh viên Do Thái theo một thỏa thuận giải quyết hai vụ kiện cáo buộc trường Ivy League này trở thành 'ổ chứa' của tình trạng bài Do Thái.

Để giảm bớt tình trạng thiếu hụt tài chính do bất kỳ khoản cắt giảm nào trong nguồn tài trợ liên bang, Harvard đang nỗ lực vay 750 triệu đô la từ Phố Wall.

Anh Duy