Nhà ở xã hội: Cẩn trọng với chiêu trò lừa đảo
UBND Thành phố Hà Nội vừa phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2025, trong đó nổi bật là việc triển khai hàng loạt dự án nhà ở xã hội (NOXH) tại các quận Long Biên, Hà Đông, Nam Từ Liêm và Hoàng Mai. Theo thông tin từ Sở Xây dựng Hà Nội, từ nay đến năm 2026, thành phố dự kiến hoàn thành 11 dự án NOXH với tổng cộng gần 6.000 căn hộ, tương đương 345.000 m² sàn. Đây được xem là tín hiệu tích cực cho những người có thu nhập thấp đang mong muốn sở hữu một căn hộ tại Thủ đô.
Cơ hội và thách thức
Một trong những dự án đáng chú ý là NOXH Hạ Đình tại huyện Thanh Trì. Với giá bán tạm tính 25 triệu đồng/m²; một căn hộ 70m² (2 phòng ngủ) tại đây sẽ có giá khoảng 1,75 tỷ đồng. Dù đây là mức giá cao nhất từ trước đến nay trong phân khúc NOXH, nhưng so với giá chung cư thương mại trên thị trường hiện tại, con số này vẫn được coi là “đáng mơ ước”. Theo báo cáo mới nhất, giá chung cư trung bình tại Hà Nội đã lên đến 70 triệu đồng/m², gấp gần 3 lần so với giá NOXH.
Thông tin về dự án Hạ Đình đã thu hút sự quan tâm lớn của người dân Thủ đô. Hiện tại, công trường đang trong giai đoạn đầu tiên của quá trình thi công, dự kiến đến quý IV năm nay, chủ đầu tư sẽ bắt đầu nhận hồ sơ và tiến hành bốc thăm suất mua nhà. Đây được kỳ vọng sẽ là cơ hội lớn cho những người có thu nhập thấp tiếp cận được với nhà ở giá rẻ trong bối cảnh thị trường bất động sản đang có nhiều biến động.
Tuy nhiên, việc tiếp cận NOXH không phải là điều dễ dàng. Tại dự án NOXH 25 Hạ Đình, chị Hồng Nga cho biết, gia đình chị có 3 người hiện đang thuê trọ tại khu vực Đại Kim với giá 2,5 triệu đồng/tháng. Khi biết thông tin về dự án, chị đã tìm đến tận nơi để tìm hiểu. Tuy nhiên, do không nắm rõ các quy định về đối tượng và thủ tục mua NOXH, chị Nga gặp nhiều khó khăn trong việc xác định mình có thuộc diện được mua hay không, cũng như cần chuẩn bị những giấy tờ gì.
Tương tự, chị Minh Thu (quận Thanh Xuân, Hà Nội) cũng đang có nhu cầu mua NOXH. Chị cho biết, sau khi tìm hiểu thông tin qua những người đã mua NOXH và bạn bè, chị nhận thấy thủ tục mua NOXH rất phức tạp. Hiện tại, chị đang tìm kiếm một công ty môi giới để được tư vấn và hỗ trợ.
Theo ghi nhận của phóng viên, tình trạng người dân gặp khó khăn trong tiếp cận chính sách NOXH không phải là hiếm. Nguyên nhân chủ yếu là do nhiều người chưa nắm rõ các quy định của pháp luật về NOXH, cũng như thiếu thông tin về các dự án đang triển khai.

Do khan hiếm phân khúc nhà ở giá rẻ, nhiều đối tượng vẫn sử dụng thủ đoạn để lừa đảo người mua nhà ở xã hội
Cảnh giác với thông tin không chính thống
Dù các cơ quan báo chí và chủ đầu tư các dự án NOXH liên tục đưa ra những cảnh báo về tình trạng lừa đảo, nhiều người dân vẫn trở thành nạn nhân của các chiêu trò tinh vi này. Các đối tượng lừa đảo thường lợi dụng sự khan hiếm của NOXH, tung ra những thông tin giả mạo về dự án, kèm theo các ưu đãi “khủng” để dụ dỗ người mua. Họ yêu cầu đặt cọc tiền trước khi ký hợp đồng, nhưng sau đó biến mất không dấu vết, để lại những nạn nhân bất lực và bế tắc.
Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an quận Thanh Xuân, Hà Nội đang điều tra vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại phường Nhân Chính. Đối tượng Vũ Văn Minh (SN 1972, trú tại Long Biên) đã lợi dụng thông tin về việc người dân sở hữu hoặc đặt cọc mua căn hộ NOXH tại chung cư NHS Trung Văn (Nam Từ Liêm) để thực hiện hành vi lừa đảo. Minh tự nhận được người thân nhờ bán giúp căn hộ, yêu cầu nạn nhân đóng trước 50-60 triệu đồng/căn, hứa hẹn chia lợi nhuận chênh lệch, nhưng sau đó chiếm đoạt tiền.
Trước nhiều thông tin của môi giới và mạng xã hội không chính thức về dự án NOXH cao tầng Vĩnh Hưng tại ngõ 321 phố Vĩnh Hưng, quận Hoàng Mai, Hà Nội, chủ đầu tư đã phát đi thông báo chưa mở bán chính thức dự án. Mọi hoạt động giao dịch môi giới mua, bán các căn hộ của dự án nêu trên đều là bất hợp pháp. Ông Phạm Trung Định - Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng, Tổng công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị UDIC (chủ đầu tư dự án NOXH Hạ Đình) cũng khuyến cáo người mua nhà nên cảnh giác với các thông tin không chính thống. Người mua nhà có nhu cầu tìm hiểu thông tin chính thức về dự án nên liên hệ trực tiếp chủ đầu tư hoặc các cơ quan quản lý Nhà nước. Hiện nay, mọi thông tin về dự án, người mua nhà có thể liên hệ và tìm hiểu tại Văn phòng ban quản lý Dự án khu đô thị mới Hạ Đình.
Ông Nguyễn Anh Quê, Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết, hiện có nhiều đơn vị quảng cáo, môi giới bán NOXH khi chưa đủ điều kiện, chưa được chủ đầu tư ủy quyền. Người dân cần tìm hiểu thông tin chính thức từ chủ đầu tư và cơ quan quản lý, không tin vào thông tin không chính thống. Đồng thời, cần chọn đơn vị tư vấn, môi giới uy tín, có chứng chỉ hành nghề phù hợp. Cùng với đó, khi xác định giá bán NOXH, cần có sự cân bằng hợp lý giữa lợi ích của chủ đầu tư và người dân; cần có chính sách hỗ trợ để chủ đầu tư triển khai dự án với giá hợp lý, đồng thời tăng cường quản lý, xử lý nghiêm các hành vi quảng cáo, môi giới bất hợp pháp. Người dân cần chủ động tìm hiểu thông tin chính thức, lựa chọn đơn vị tư vấn uy tín khi mua NOXH.
Luật sư Phan Thanh Tuấn - chuyên gia pháp lý bất động sản cho biết, việc môi giới, quảng cáo bất động sản chỉ hợp pháp khi được thực hiện bởi chủ đầu tư hoặc đơn vị được ủy quyền, và dự án đã đủ điều kiện bán. Các hành vi môi giới, quảng cáo, tư vấn, thu phí hoặc quản lý hồ sơ NOXH không được ủy quyền đều là vi phạm pháp luật. Nếu chủ đầu tư ủy quyền cho bên thứ 3 quảng cáo và thu chênh lệch, hành vi này có thể vi phạm Nghị định 16/2012 về kinh doanh bất động sản. Nếu bên thứ 3 tự ý rao bán và thu chênh lệch, hành vi này có thể bị coi là lừa đảo chiếm đoạt tài sản, thậm chí có yếu tố hình sự. Trường hợp thu phí nhưng không hỗ trợ được gì cho người mua, chỉ nhằm chiếm đoạt tài sản, có thể cấu thành tội phạm lừa đảo.
“Việc mở bán và quảng cáo NOXH chỉ thuộc thẩm quyền của chủ đầu tư hoặc đơn vị được ủy quyền. Các cá nhân, tổ chức tự ý thực hiện giao dịch mà không có sự cho phép đều vi phạm pháp luật, thậm chí có thể bị xử lý hình sự”, Luật sư Phan Thanh Tuấn chia sẻ.