Năm 2020, huyện Sơn Hà “cắt” một phần diện tích Bãi chôn lấp rác thải thị trấn Di Lăng để xây dựng Nhà máy xử lý chất thải rắn theo phương pháp đốt.
Dự án có tổng mức đầu tư 10,5 tỷ đồng, do UBND huyện Sơn Hà làm chủ đầu tư, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất huyện trực tiếp quản lý, thực hiện.
Thời điểm quyết định đầu tư, địa phương xác định mục tiêu là thay thế phương pháp chôn lấp rác thải sinh hoạt vừa tốn quỹ đất, vừa tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường.
Công trình sử dụng công nghệ lò đốt 2 cấp, công suất 9 tấn/ngày đêm. Quá trình triển khai, dự án gặp một số vướng mắc nên được gia hạn thời gian hoàn thành vào cuối năm 2021.
Sau khi hoàn thành công tác xây lắp, tổ chức nghiệm thu công trình và đưa vào vận hành thử nghiệm không lâu thì nhà máy gặp “trục trặc”, hoạt động theo kiểu “trình diễn” rồi tiến tới dừng hẳn như hiện tại.
Ghi nhận của phóng viên Báo điện tử Xây dựng tại Nhà máy xử lý chất thải rắn Sơn Hà những ngày đầu tháng 10 cho thấy, bên trong khu vực xử lý rác không một bóng người, máy móc thiết bị nguội lạnh, dấu hiệu cho thấy nhà máy đã ngưng hoạt động trong thời gian dài. Rác thu gom tới không được tập kết vào khu vực hong khô để chờ đốt, mà được đổ bên ngoài bãi chôn lấp cạnh nhà máy.
Nhà máy được trang bị một lò đốt rác thải sinh hoạt T-Tech, model CNC – 500A, công suất 500kg/h.
Lò đốt đã ngưng hoạt động nhiều ngày.
Vật tư phục vụ đốt rác cũng được phủ bạt kín mít.
Hệ thống khung nhà thép tiền chế, mái tôn của khu vực đốt rác đã xuất hiện dấu hiệu xuống cấp.
Hệ thống tản nhiệt, lọc bụi và hấp thụ khí độc trong quá trình đốt rác cũng nguội lạnh theo lò đốt.
Bể bạt lưu chứa, lắng lọc nước rỉ rác chưa một ngày được sử dụng đúng công suất thiết kế đã hư hỏng, cỏ cây mọc um tùm trong lòng bể.
Nhà máy được trang bị nhà điều hành, bảo vệ khang trang để phục vụ công tác vận hành đốt rác và bảo vệ tài sản, thiết bị.
Trạm cân trong khuôn viên nhà máy cũng được lắp đặt, nhưng… rất mới.
Nhà máy đốt rác chục tỷ thảnh thơi là thế, nhưng cách đó chừng 50m, lái máy đào tại bãi chôn lấp “giả chiến” cạnh nhà máy phải quay cuồng với lượng rác khổng lồ đang ùn ứ.
Việc tập kết rác lộ thiên theo kiểu “có rác là nới rộng bãi chôn lấp”, không lót bạt và tổ chức gom nước rỉ rác phát sinh, xử lý hóa chất sẽ là mối nguy cho môi trường, nước mặt và nước ngầm khu vực lân cận nhà máy.
Rác thu gom về được đổ khắp nơi, bao vây luôn lối vào nhà máy, phát sinh ruồi nhặng.
Nhà máy rác chục tỷ nằm “đắp chiếu” bên cạnh “núi” rác nghìn tấn ùn ứ, không được xử lý đúng cách đang chỉ ra những bất cập trong quá trình quyết định đầu tư, cân đối nguồn lực, tổ chức thực hiện dự án và lựa chọn công nghệ xử lý… của huyện Sơn Hà.
Lê Danh