Nhà máy chưa được nghiệm thu đã phát điện
Công ty CP Thủy điện Sông Bồ đã chấp hành nộp phạt số tiền 210 triệu đồng theo quyết định xử phạt của Chủ tịch UBND tỉnh. Tuy nhiên, số tiền thu lợi bất hợp pháp đối với hạng mục vi phạm có được từ hoạt động phát điện vẫn chưa được xác định.
Sở Công Thương cho biết, đến nay Công ty CP Thủy điện Sông Bồ (chủ đầu tư thủy điện Sông Bồ ở xã Hồng Hạ, huyện A Lưới) đã chấp hành nộp phạt số tiền 210 triệu đồng theo Quyết định số 2958/QĐ-XPHC ngày 15/12/2023 xử phạt vi phạm hành chính của Chủ tịch UBND tỉnh.
Đồng thời, công ty hoàn thành công tác kiểm định chất lượng công trình phục vụ công tác kiểm tra nghiệm thu, đã tập hợp đầy đủ các hồ sơ quản lý chất lượng công trình và các hồ sơ hoàn thành công trình phần xây dựng và lắp đặt thiết bị.
Trong đó, số tiền 180 triệu đồng Công ty CP Thủy điện Sông Bồ phải nộp phạt vì có hành vi đưa hạng mục công trình hoặc công trình điện lực vào vận hành, sử dụng khi chưa có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu của cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền.
Theo Sở Công thương, chủ đầu tư đã đưa nhà máy, hầm dẫn nước và kênh xả hạ lưu thủy điện Sông Bồ vào hoạt động từ ngày 2/9/2021 khi chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận kết quả nghiệm thu công trình. Phải đến ngày 27/12/2023, sau khi bị UBND tỉnh có quyết định xử phạt, các hạng mục này mới được Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo – Bộ Công thương chấp thuận kết quả nghiệm thu.
Ngoài ra, theo Quyết định số 2958/QĐ-XPHC xử phạt vi phạm hành chính của Chủ tịch UBND tỉnh, Công ty CP Thủy điện Sông Bồ bị buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm hành chính là khoản lợi đối tượng vi phạm có được từ hoạt động phát điện.
Tuy nhiên, theo Sở Công thương, đối với biện pháp khắc phục hậu quả “Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm hành chính là khoản lợi đối tượng vi phạm có được từ hoạt động phát điện để bổ sung vào ngân sách Nhà nước”, UBND tỉnh đã có công văn đề nghị các bộ, ngành Trung ương hướng dẫn, tuy nhiên đến nay chưa có hướng dẫn, vì vậy chưa có căn cứ xác định được số tiền phải nộp.
Trước đó, UBND tỉnh đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính Công ty CP Thủy điện Sông Bồ do công ty này có nhiều vi phạm trong quá trình hoạt động.
Cụ thể, qua kiểm tra của Sở Công thương phát hiện Công ty CP Thủy điện Sông Bồ, vi phạm khi lựa chọn tổ chức, cá nhân không đủ điều kiện năng lực tham gia hoạt động giám sát thi công xây dựng công trình, vi phạm Điểm I, Khoản 1, Điều 7, Nghị định số 139/2017/NĐ-CP ngày 27/11/2017 của Chính phủ.
Ngoài ra, công ty này không lưu trữ hồ sơ hoàn thành công trình xây dựng hoặc lưu trữ không đầy đủ danh mục tài liệu theo quy định, vi phạm Điểm b, Khoản 1, Điều 21, Nghị định số 16/2022/NĐ-CP ngày 28/1/2022 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng.
Bên cạnh đó, Công ty CP Thủy điện Sông Bồ đưa hạng mục công trình hoặc công trình điện lực vào vận hành, sử dụng khi chưa có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu của cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
Với các hành vi vi phạm trên, UBND tỉnh đã có quyết định xử phạt hành chính Công ty CP Thủy điện Sông Bồ tổng số tiền 210 triệu đồng. Đồng thời, buộc công ty này kiểm định chất lượng công trình đối với phần công trình hoặc toàn bộ công trình đã kết thúc thi công, đã nghiệm thu, bàn giao, đưa vào sử dụng.
Buộc Công ty CP Thủy điện Sông Bồ thực hiện lưu trữ hoặc bổ sung đầy đủ danh mục tài liệu lưu trữ và nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm hành chính là khoản lợi từ hoạt động phát điện để sung vào ngân sách Nhà nước.
Cuối năm 2023, Sở Công thương cũng đã có báo cáo kết quả kiểm tra công tác quản lý vận hành, an toàn điện, quản lý công tác ứng phó thiên tai tại 12 nhà máy thủy điện đang vận hành trên địa bàn tỉnh năm 2023.
Đối với Thủy điện Sông Bồ của Công ty CP Thủy điện Sông Bồ, kết quả kiểm tra cho thấy hiện nay có hiện tượng thấm phía vai trái đập dâng. Đường vận hành dài và duy nhất có địa hình hiểm trở, độ dốc lớn, vách núi dựng đứng, nguy cơ sạt, trượt đất, đá lăn gây mất an toàn rất cao.
Vật liệu thanh thải do quá trình thi công khắc phục các hạng mục do thiên tai năm 2022 đang còn nhiều trên công trường, yêu cầu công ty này tiến hành thu dọn và thực hiện vệ sinh môi trường để tránh sạt lở, ô nhiễm, đặc biệt đã vào mùa mưa bão và ảnh hưởng đến khu vực hạ lưu.
Sở Công thương cũng yêu cầu chủ đầu tư phối hợp với tư vấn thiết kế theo dõi, quan trắc và đánh giá, có phương án xử lý hiện tượng thấm phía vai trái đập dâng, đảm bảo an toàn đập.
Thủy điện Sông Bồ thuộc nhánh cấp 1 của sông Hương đi qua bàn các xã Hương Nguyên, Hương Lâm, Hương Phong (huyện A Lưới). Dự án gồm đập chính dâng kết hợp đập tràn trên sông Bồ, tuyến năng lượng bờ trái và nhà máy thủy điện sau đập xả nước trở lại sông Bồ. Dự án thủy điện này có diện tích lưu vực đến tuyến đập 148km2; mực nước dâng bình thường 161m, mực nước hạ lưu nhỏ nhất 79,6m; công suất lắp máy 20MW và điện lượng trung bình hàng năm khoảng 68,7 triệu kWh.