Nguyên nhân vụ cháy nhà kho Cty CP Rạng Đông và những thông tin mới nhất liên quan

Đó là những thông tin đáng chú ý tại Hội nghị giao ban báo chí do Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội tổ chức chiều 17-9 về kết quả chỉ đạo xử lý, khắc phục hậu quả vụ cháy nhà kho Cty CP Bóng đèn phích nước Rạng Đông.

TP vào cuộc kịp thời, chỉ đạo liên tục

Theo ông Vũ Đăng Định, Chánh Văn phòng, người phát ngôn UBND TP Hà Nội, ngay sau khi nhận được tin báo của UBND quận Thanh Xuân, vào lúc 18g 18 ngày 28-8-2019 về việc các đơn vị đang tiến hành chữa cháy tại nhà kho của Cty CP Bóng đèn và phích nước Rạng Đông tại 87-89 phố Hạ Đình, phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân, UBND TP đã chỉ đạo Lực lượng CS PCCC-CATP, Lực lượng PCCC Bộ Tư lệnh Thủ đô tăng cường thêm lực lượng phối hợp với UBND quận Thanh Xuân, UBND 2 phường Hạ Đình, Thanh Xuân Trung huy động nhân dân và các đơn vị liên quan thực hiện công tác chữa cháy với nguyên tắc nghiêm túc thực hiện phương châm 4 tại chỗ.

Ông Nguyễn Văn Phong, Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội: Chỉ đạo xuyên suốt của TP đều tập trung quan tâm chăm lo hỗ trợ đời sống cho người dân. ẢNH:T.A

Huy động nhân dân và các lực lượng của phường, quận, TP chữa cháy, di chuyển người dân khu vực cạnh nhà máy với phương châm: Không để đám cháy lan rộng sang nhà dân và các công trình xung quanh; Không được để thiệt hại về người; Khẩn trương xác định khu vực chính chứa chất amalgam và thủy ngân lỏng để phun bọt, đảm bảo an toàn.

Toàn bộ quá trình chữa cháy các lực lượng PCCC-CATP, Bộ Tư lệnh Thủ đô, các lực lượng của quận Thanh Xuân, phường Hạ Đình, phường Thanh Xuân Trung cùng công nhân nhà máy-đặc biệt nhiều hộ dân tại tổ dân phố số 23 khu dân cư số 3 phường Hạ Đình và tổ dân phố số 3 phường Thanh Xuân Trung đã tham gia tích cực, không quản ngại khó khăn, áp lực của đám cháy nên đến khoảng 3g 30 ngày 29-8, đám cháy được dập tắt hoàn toàn; Toàn bộ khu vực tủ bảo ôn chứa các nguyên liệu hóa chất phục vụ cho sản xuất được bảo vệ an toàn; Không có thiệt hại về người; Không để cháy lan sang nhà dân và khu vực xung quanh.

Bên cạnh đó, UBND TP đã liên tiếp ban hành các văn bản (ngày 30-8; ngày 2-9) yêu cầu Sở TN&MT chủ trì tổ chức quan trắc, đánh giá chất lượng không khí, nước; xác định rõ mức độ ô nhiễm và các chất độc hại khác; đồng thời xác định rõ mức độ ảnh hưởng đến người dân trong vùng bán kính 1 km, để thông báo công khai ngay kết quả cho người dân

Ngày 5-9, UBND TP đã họp với các Sở, ngành, UBND quận Thanh Xuân, Tổng cục Môi trường, Viện hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam, Tổ trưởng dân phố và đại diện người dân các Tổ dân phố lân cận khu vực xảy ra vụ cháy thuộc 2 phường Hạ Đình và Thanh Xuân Trung nghe báo cáo kết quả các công việc đã tiến hành triển khai và thống nhất các công việc triển khai tiếp theo: Khám sức khỏe miễn phí cho người dân trong bán kính 500m; quan trắc chất lượng không khí; Lấy mẫu đất, mẫu nước trong vòng bán kính 500m để phân tích, đối chiếu với các tiêu chuẩn, quy định, thông báo công khai, minh bạch; triển khai thực hiện tẩy độc nhà máy và trong bán kính 500m vùng ảnh hưởng (nếu có các chỉ tiêu độc hại vượt mức cho phép); điều tra, xác định nguyên nhân của vụ cháy…

Đến ngày 10-9, UBND TP lại có văn bản số 3898/UBND-ĐT chỉ đạo Cty CP Bóng đèn phích nước Rạng Đông tiến hành ngay việc thu gom, xử lý toàn bộ các chất thải do vụ cháy để lại; Tổ chức tẩy độc toàn bộ khu vực; Đồng thời khẩn trương di dời nhà máy đến cơ sở sản xuất mới theo.

Giao Cty Nước sạch Hà Nội chỉ đạo Nhà máy nước Hạ Đình triển khai các biện pháp đảm bảo chất lượng nguồn nước sạch đạt quy chuẩn an toàn; Cty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội tổ chức hút bùn, khơi thông hệ thống cống rãnh, thoát nước thải xung quanh khu vực nhà máy Bóng đèn phích nước Rạng Đông; UBND quận Thanh Xuân lập, tổ chức thực hiện dự án cống hóa các đoạn mương thoát nước còn lại của hệ thống thoát nước từ ngã 3 Nguyễn Tuân-Nguyễn Trãi đến sông Tô Lịch gần khu vực nhà máy để cải tạo vệ sinh môi trường, tạo cảnh quan khu vực…

Ngày 12-9, UBND TP có văn bản số 3952/UBND-ĐT gửi đồng chí Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đề nghị chỉ đạo Bộ Tư lệnh Hóa học phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của TP, Cty CP Bóng đèn phích nước Rạng Đông thực hiện tẩy độc toàn bộ khu vực hiện trường vụ cháy và vùng lân cận, đảm bảo vệ sinh môi trường; Hướng dẫn, giám sát về quy trình kỹ thuật toàn bộ quá trình thu gom, xử lý chất thải do vụ cháy để lại cũng như quá trình tẩy độc để đảm bảo việc thu gom, xử lý theo đúng quy trình, quy định đảm bảo hiệu quả.

Ngày 13-9, lãnh đạo UBND TP đã làm việc với Phó Viện trưởng Viện hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam và các chuyên gia Nhật Bản để trao đổi về việc quan trắc và xử lý khắc phục ô nhiễm thủy ngân.

Như vậy, suốt từ thời điểm ngay sau khi xảy ra vụ cháy đến nay, UBND TP đã vào cuộc tích cực, kịp thời để chỉ đạo chữa cháy, khắc phục hậu quả do đám cháy gây nên.

Trước vấn đề báo chí đặt ra “vì sao lãnh đạo TP không xuất hiện khi đám cháy xảy ra”, ông Nguyễn Văn Phong, Trưởng Ban tuyên giáo Thành ủy cho biết: Khi đám chảy xảy ra, ngay trong đêm Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Nguyễn Văn Sửu đã có mặt trực tiếp chỉ đạo khắc phục đám cháy. Ngay sau đó TP có chỉ đạo và phối hợp các cơ quan chức năng trung ương trong đó có Bộ TNMT để đánh giá ô nhiễm, đưa ra báo cáo và hướng xử lý; cung cấp thông tin cho nhân dân qua cổng thông tin của quận Thanh Xuân; cung cấp cho báo chí của Hà Nội.

Đồng thời, Chủ tịch Ủy ban MTTQ TP đã xuống 2 phường thăm hỏi để nắm tình hình; Trưởng ban Dân vận cũng làm việc nắm tâm tư nguyện vọng của người dân… các buổi gặp gỡ, thăm hỏi đều được báo cáo lãnh đạo TP để có chỉ đạo. Trong chỉ đạo xuyên suốt của TP đều tập trung quan tâm chăm lo hỗ trợ đời sống cho người dân bằng những việc cụ thể. Những việc thuộc trách nhiệm TP đều cố gắng tối đa, còn những việc khác cần phối hợp đều phối hợp như giám định xác định nguyên nhân vụ cháy.

Thu gom, vận chuyển rác thải sau vụ cháy đến đâu, tẩy độc ngay đến đó

Về công tác thu dọn mặt bằng, xử lý, tẩy độc trong và ngoài khu vực cháy, theo Chánh Văn phòng UBND TP, dưới sự hướng dẫn, giám sát của Bộ tư lệnh Hóa học, Bộ tư lệnh Thủ Đô, Viện hóa học môi trường quân sự, Cty CP Bóng đèn phích nước Rạng Đông đã phối hợp cùng Cty URENCO 10, Chi cục Bảo vệ môi trường tổ chức thu gom, vận chuyển để xử lý tro xỉ rác thải nguy hại. Tính đến 3 giờ sáng ngày 16-9 đã vận 44,68 tấn chuyển rác thải nguy hại (tro xỉ của đèn và các sản phẩm đèn huỳnh quang, Compact bị hư hại) về Nhà máy xử lý rác thải nguy hại NEDO tại khu xử lý chất thải Nam Sơn để xử lý; Đã vận chuyển 19,44 tấn rác thải khác (sắt thép phế liệu) ra khỏi khu vực cháy của Nhà máy. Việc thu gom vận chuyển rác thải sau vụ cháy sạch đến đâu được Bộ Tư lệnh Hóa học tiến hành tẩy độc ngay đến đó.

Công tác duy trì theo dõi, tổng hợp kết quả đo đạc số liệu quan trắc môi trường tại khu vực có bán kính 500m xung quanh khu vực cháy vào các đợt: Từ ngày 29 đến 30-8; ngày 9-9 đến 12-9; ngày 13 và 14-9 kết quả phân tích so sánh với các Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng không khí xung quanh, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về một số chất độc hại trong không khí xung quanh cho thấy các thông số NO2, SO2, CO đều nằm trong giới hạn cho phép, hàm lượng Hg (trung bình 24 giờ) trong không khí nằm dưới ngưỡng giới hạn QCVN cho phép.

Mai Trọng Thái, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ Môi trường, Sở TN&MT cho biết: Thực hiện chỉ đạo của UBND TP sở TN&MT đã quan trắc ngay sau khi xảy ra sự cố; đã mời các đơn vị có đủ năng lực, áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn Việt Nam công bố, tổng hợp kết quả hàng ngày đưa đến cơ quan thông tin truyền thông. Công tác quan trắc đảm bảo phản ánh kịp thời, chất lượng môi trường không khí, thông báo kịp thời cho người dân đặc biệt trong vùng nhà máy xảy ra sự cố.

Triển khai thực hiện chỉ đạo của TP, Sở TN&MT đã phối hợp Bộ Tư lệnh hóa học, Tư lệnh thủ đô và quận Thanh Xuân triển khai tiêu độc trong nhà máy. Các phương án đã được thành lập, các chuyên gia đánh giá. Sở TN&MT phối hợp chặt chẽ giám sát chặt chẽ công tác xử lý thu gom vận chuyển đến nơi xử lý, đảm bảo quy trình, có kết quả. “TP đã mời đơn vị có uy tín đủ thiết bị để quan trắc, đánh giá xem xét nguyên nhân để công bố cho người dân kết quả khách quan trung thực nhất”.

Liên quan đến kết quả khám, xét nghiệm của người dân khu vực xung quanh đám cháy, bà Trần Thị Nhị Hà, Phó GĐ Sở Y tế thông tin: Trần Nhị Hà, PGĐ Sở Y tế: Việc khám sức khỏe miễn phí được tổ chức ở Trạm Y tế phường Hạ Đình và Thanh Xuân Trung; việc điều trị cũng hoàn toàn miễn phí. Ngành y tế điều động toàn bộ cán bộ y tế của BV hạng 1 gồm BVĐK Xanh-Pôn, Thanh Nhàn, Hà Đông, Đức Giang đến khám bệnh cho người dân. Phối hợp với Viện Sức khỏe nghề nghiệp, Bộ Y tế bố trí 14 bác sỹ 16 điều dưỡng khám bệnh; công tác ứng trực 24/24 giờ được đảm bảo từ 7 giờ 30 ngày 6-9 kết thúc 24 giờ ngày 2-9 liên tục trong 7 ngày.

Tính đến ngày 16-9 đã tư vấn và khám sức khỏe miễn phí cho 2.124 người dân trong khu vực 500m; tư vấn và khám sức khỏe miễn phí cho 1.987 các cháu nhà trẻ, mẫu giáo, các cô nuôi dạy trẻ tại các trường mầm non và học sinh, giáo viên tại các trường Tiểu học, THCS trên địa bàn 2 phường Hạ Đình và Thanh Xuân Trung. Qua quá trình tư vấn, khám sức khỏe cho giáo viên, học sinh, người dân chưa phát hiện các biểu hiện cấp tính bất thường.

Kết quả xét nghiệm chuyên sâu của Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường (Bộ Y tế) đối với 254 mẫu máu và 229 mẫu nước tiểu 24 giờ cho thấy, thủy ngân trong máu và nước tiểu của toàn bộ mẫu được phân tích đều trong giới hạn cho phép và được tham chiếu theo Hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới.

Nguyên nhân cháy do chập điện

Nói về nguyên nhân gây ra vụ cháy, Thượng tá Nguyễn Xuân Trường, Phó Phòng CSHS-CQCSĐT, CATP Hà Nội cho biết: Ngày 12-9, Viện khoa học hình sự-Bộ CA có Bản kết luận giám định số 5306/C09-P2 kết luận nguyên nhân vụ cháy là do sự cố điện ở bảng mạch điện tử của bóng đèn chiếu sáng (đèn led) tại vị trí cách vách tôn phía Đông Bắc khoảng 7m, cách vách tôn phía Tây Bắc 3,4m bên trong tầng 2 của kho bán thành phẩm làm cháy các chi tiết bên trong của bóng đèn led, sau đó cháy lan ra xung quanh. “Vụ cháy không có sự tác động của con người, không có yếu tố phá hoại”.

Trả lời câu hỏi của báo chí về lý do thu hồi cảnh báo với người dân, ông Thái Minh Tuấn, Chủ tịch UBND phường Hạ Đình cho biết do văn bản ban hành “không đúng thẩm quyền và chưa đủ cơ sở”. Tho quy định của Luật Tổ chức HĐND-UBND, những vấn đề thuộc phạm 2 xã trở lên thuộc thẩm quyền cấp huyện ban hành. Trong khi đó, vấn đề được UBND phường Hạ Đình thông báo lại liên quan đến 8 phường nên Thông báo 112 của phường ngày 29-8 là không đúng thẩm quyền.

Cùng đó, thời thời điểm ban hành sau vụ cháy, chưa có kết luận chính thức của các cơ quan có thẩm quyền đánh giá mức độ ô nhiễm đến môi trường. Một số nội dung thông báo tại thời điểm phường chưa có cơ sở khoa học khuyến cáo người dân về không sử dụng rau, trái cây tự trồng… ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt của nhân dân và các cơ quan tổ chức, người dân trên địa bàn.

Thậm chí, việc tiêu hủy rau, trái cây còn phải có chế độ chính sách bồi thường; thông báo người dân thời gian sơ tán trong 10 ngày gây hoang mang không chỉ người già trẻ em, người ốm mà vấn đề đặt ra sau thông báo là cần có phương án cụ thể. Từ những nội dung trên, UBND phường ký quyết định thu hồi Thông báo 112. Đến ngày 31-8, Bộ TN&MT có thông báo cảnh báo trên cổng của Bộ, khuyến cáo không có nội dung như Thông báo số 112 của phường Hạ Đình nêu về tiêu hủy rau, trái cây và di dời dân.

“Chúng tôi thay mặt UBND phường chính thức thông tin tới nhà báo và thông tin với dư luận. Chúng tôi không nhận được bất kỳ văn bản nào của quận yêu cầu kỷ luật, kiểm điểm cán bộ”, ông Thái Minh Tuấn nhấn mạnh.

Về những nhiệm vụ trong thời gian tới, theo Chánh văn phòng UBND TP Hà Nội, TP yêu cầu các đơn vị tham gia hoàn thành sớm việc thu gom, xử lý toàn bộ các chất thải do vụ cháy để lại đúng quy trình, quy định hiện hành, sau đó tổ chức tẩy độc toàn bộ khu vực; Cty CP Bóng đèn phích nước Rạng Đông phải tiến hành thủ tục di dời nhà máy đến cơ sở sản xuất mới theo quy định.

Sở TN&MT, Sở Y tế, UBND quận Thanh Xuân tiếp tục quan trắc môi trường hàng ngày để đánh giá ảnh hưởng của môi trường đến sức khỏe của người dân trong khu vực; Tiếp tục tổ chức khám sức khỏe miễn phí theo yêu cầu của người dân trong khu vực; Tiếp tục tuyên truyền vận động nhân dân yên tâm, ổn định đời sống sinh hoạt.

UBND TP cũng đề nghị Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam sớm có kết quả giám định độc lập xác định mức độ ô nhiễm về môi trường đất, nước và không khí trong vùng ảnh hưởng xung quanh khu vực cháy để công bố kết quả cho người dân.

Kết luận Hội nghị, Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy ghi nhận sự chia sẻ, hợp tác của các cơ quan báo chí, tạo nên thông tin mang tính khách quan để giúp TP thực hiện nhiệm vụ của mình. Từ những kết quả quan trắc và khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, Trưởng Ban Tuyên giáo mong các cơ quan báo chí tuyên truyền theo căn cứ khoa học, không theo cảm tính.

Việc di dời nhà máy trong kết luận của Chủ tịch UBND TP đã khẳng định yêu cầu nhà máy sớm di dời theo kết luận của Thủ tướng Chính phủ. Những việc khác, TP đã chỉ đạo rà soát các cơ sở sản xuất hóa chất đặc biệt độc hại, đề nghị cơ quan chức năng-nhất là CS PCCC tăng cường kiểm tra và có xử lý nghiêm với các cơ sở vi phạm.

“Việc này phải làm thường xuyên vì trong quá trình đô thị hóa những việc như thế này có thể xảy ra ở HN có thể xảy ra ở địa phương nào đó, không lúc này có thể lúc khác. Vấn đề là chúng ta rút kinh nghiệm và tiếp tục có chỉ đạo quyết liệt, sát sao hơn nữa. Những việc như thế này cần sự quan tâm, vào cuộc, ủng hộ của các cơ quan báo chí giúp cho Hà Nội trong quá trình quản lý”.

Về trách nhiệm bồi thường của Cty Rạng Đông sau khi có kết quả điều tra xác định nguyên nhân không phải do yếu tố con người, việc bồi thường thực hiện theo quy định của pháp luật.

UBND TP sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp, biện pháp để thực hiện nghiêm túc ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. TP tập trung 4 nhiệm vụ trọng tâm trong đó khi có kết luận chính thức của các cơ quan quan trắc độc lập, của Bộ Tư lệnh hóa học TP sẽ cùng phối hợp với các cơ quan trung ương có báo cáo chính thức với TTCP và cung cấp thông tin cho dư luận. kết quả cuối cùng sẽ có cuộc họp chính thức đánh giá tổng thể và rút ra kinh nghiệm xử lý sự cố.

Thịnh An