Nguyên nhân hắt hơi và tác hại khi... nhịn hắt hơi

Nhiễm virus và vi khuẩn có thể gây hắt hơi do kích hoạt hệ thống miễn dịch và viêm. (Ảnh: ITN)

Lý do hắt hơi rất quan trọng đối với sức khỏe

Hắt hơi là một phản xạ bảo vệ được phát triển để đáp ứng với sự kích thích của niêm mạc mũi. Điều này cho phép các hạt khác nhau bị đẩy ra khỏi mũi một cách mạnh mẽ, do đó bảo vệ mũi, đường thở và cơ thể khỏi những tổn hại sau này.

Trên thực tế, nó giúp bảo vệ bạn khỏi các chất gây dị ứng, vi rút, chất kích thích và những “kẻ xâm lược” khác xâm nhập vào cơ thể ban đầu qua mũi.

Lý do âm thanh hắt hơi khác nhau ở mỗi người

Có những lý do sinh lý và xã hội cho việc này. Giống như giọng nói của mỗi người khác nhau, tiếng hắt hơi cũng có thể khác nhau. Điều này là do dung tích phổi, lượng không khí bạn hít vào trước khi hắt hơi, cũng như sự khác biệt về cấu trúc trong cổ họng, mũi và miệng giúp hình thành âm thanh.

Tuy nhiên, cũng có những khác biệt xã hội trong cách chúng ta hắt hơi. Nhiều người ở nơi công cộng sẽ quay đi và che miệng/mũi khi hắt hơi, điều này làm tăng thêm nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc hắt hơi và do đó làm thay đổi âm thanh của tiếng hắt hơi.

Nguyên nhân/tác nhân gây hắt hơi thường gặp

Chất gây dị ứng là những chất được hệ thống miễn dịch xác định và tạo ra sự kích hoạt một con đường dị ứng trong cơ thể.

Chất gây kích ứng môi trường

Một số hóa chất hoặc chất như khói, chất ô nhiễm, nước hoa, không khí lạnh và gia vị có thể gây hắt hơi. Chúng gây kích ứng vật lý cho niêm mạc mũi mà không gây ra phản ứng dị ứng.

Nhiễm trùng

Nhiễm virus và vi khuẩn có thể gây hắt hơi do kích hoạt hệ thống miễn dịch và viêm.

Đèn sáng

Điều này có thể xảy ra ở những người có phản xạ ánh sáng, đây là một đặc điểm di truyền. Trong hội chứng này, chính ánh sáng đã kích thích phản xạ hắt hơi.

Lý do chúng ta nhắm mắt khi hắt hơi

Đây là một phần của cung phản xạ khi hắt hơi và xảy ra một cách không chủ ý. Không có lý do dứt khoát nào được tìm thấy tại sao điều này xảy ra.

Người ta đã đưa ra giả thuyết rằng về mặt tiến hóa, việc nhắm mắt khi hắt hơi đã phát triển để bảo vệ mắt bạn khỏi các hạt khí dung thoát ra khỏi mũi và miệng nhằm tránh tiếp xúc nhiều lần với tác nhân kích thích gây ra hắt hơi.

Nếu muốn, bạn có thể cố gắng hắt hơi với mắt mở nhưng bạn sẽ phải giữ cho mắt mở một cách máy móc. Nhìn chung, việc hắt hơi khi mở mắt là không phổ biến và khó xảy ra.

Lý do một số người hắt hơi khi nhìn vào Mặt trời

Có một lượng nhỏ endorphin được giải phóng khi hắt hơi. Các cảm biến khoái cảm của não được kích hoạt bởi endorphin, dẫn đến cảm giác “dễ chịu”. (Ảnh: ITN)

Điều này được gọi là phản xạ ánh sáng quang học hoặc hội chứng ACHOO (hội chứng bùng nổ Helio-nhãn khoa cưỡng bức nhiễm sắc thể thường).

Đó là một đặc điểm di truyền khiến con người hắt hơi khi gặp ánh sáng chói (chẳng hạn như Mặt trời). Nó có thể được di truyền trong các gia đình theo kiểu gen trội.

Nếu cha hoặc mẹ mắc bệnh này thì có 50% khả năng con họ cũng mắc bệnh này. Người ta ước tính rằng 18-35% dân số nói chung có đặc điểm này hoặc cứ 3-4 người thì có 1 người mắc.

Hắt hơi liên tục có phải là một điều xấu?

Không hoàn toàn rõ ràng tại sao đôi khi chúng ta hắt hơi nhiều lần. Có giả thuyết cho rằng chúng ta hắt hơi nhiều lần để loại bỏ đầy đủ tác nhân kích thích hắt hơi, vì vậy đôi khi cần phải hắt hơi nhiều hơn một lần để trục xuất nó.

Tuy nhiên, đó không phải là điều xấu miễn là bạn hắt hơi vài cái liên tiếp mà không bị hắt hơi thường xuyên.

Lý do bạn cảm thấy dễ chịu sau khi hắt hơi

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng có một lượng nhỏ endorphin được giải phóng khi hắt hơi. Các cảm biến khoái cảm của não được kích hoạt bởi endorphin, dẫn đến cảm giác “dễ chịu”.

Nhiều người đã so sánh điều này với cảm giác “hưng phấn của người chạy bộ” hay cảm giác sau khi tập luyện. Ngoài ra, sau khi hắt hơi, mọi người có xu hướng cảm thấy nhẹ nhõm hơn khi giải phóng áp lực cần thiết để tạo ra cơn hắt hơi.

Tác hại khi nhịn hắt hơi

Có một lực đáng kể được tạo ra khi hắt hơi và nếu bị bóp nghẹt, áp lực có thể tiêu tan qua các cơ quan khác trong cơ thể như tai, họng, phổi và các mạch máu ở đầu và cổ.

Điều này có thể dẫn đến các tác dụng phụ như vỡ các mạch máu nhỏ ở mắt, mũi, tai, thủng màng nhĩ, tổn thương tai giữa, thủng họng, thủng cơ hoành, xẹp phổi, vỡ phình động mạch.

Mặc dù phần lớn những trường hợp này rất hiếm nhưng việc kiềm chế một cơn hắt hơi là không đáng mạo hiểm và giới chuyên gia khuyên bạn không nên làm điều đó.

Theo houstonent.com

Tùng Lâm