Nguy cơ ô nhiễm đập Đá Hàn, nước sạch lúc đục, lúc trong
Lưu vực hồ chứa hẹp, tình trạng chăn thả gia súc diễn ra thường xuyên khiến nguồn nước thô tại đập Đá Hàn (huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh) chưa đảm bảo, ảnh hưởng đến nước sạch cấp cho hàng nghìn hộ dân trên địa bàn.
Nước sạch lúc đục, lúc trong
Nhiều tháng qua, người dân tại xã Cẩm Quan, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh lo lắng nguồn nước máy sử dụng không đảm bảo khi tình trạng nước lúc đục, lúc trong liên tục xảy ra.
Chị Phan Thị Hiền Lương (trú thôn Thượng Long, xã Cẩm Quan, huyện Cẩm Xuyên) cho biết, thời điểm trước Tết, nước sạch có màu đục như nước đất bùn khiến gia đình chị không dám sử dụng.

Nguồn nước thô tại đập Đá Hàn nguy cơ ô nhiễm bởi nhiều nguồn tác động. (Ảnh: Ngân Hà).
"Đây không phải là lần đầu, tình trạng này thường xuyên xảy ra. Từ thời điểm sau Tết đến nay thì đã đỡ hơn, khi xả nước ra không còn tình trạng nước đục, mùi tanh như trước", chị Lương nói.
Theo chị Lương, chị và nhiều hộ dân trong vùng nghi ngại khi chất lượng nước sạch không ổn định, lúc đục, lúc trong. Đặc biệt là tình trạng chăn thả gia súc ô nhiễm trên khu vực đập Đá Hàn.
Chị Hoa (trú tổ dân phố 14, thị trấn Cẩm Xuyên) cho hay: "Thời điểm trước Tết, nước sạch của gia đình tôi và rất nhiều hộ trong tổ thường xuyên gặp tình trạng xả ra có màu đỏ đục, lẫn đất. Gia đình tôi không dám sử dụng. Từ thời điểm ra Tết đến nay, không còn tình trạng nói trên. Tuy nhiên, chúng tôi rất nghi ngại về nguồn nước sạch đang sử dụng vì tình trạng nước lúc đục, lúc trong đã lặp đi lặp lại nhiều lần", chị Hoa nói.

Các dự án trọng điểm Cao tốc Bắc - Nam; đường trục xã đang thi công trên địa bàn cũng là một phần nguyên nhân ô nhiễm nguồn nước tại đập Đá Hàn. (Ảnh: Ngân Hà).
Liên quan nội dung, trao đổi với Người Đưa Tin, ông Nguyễn Bá Hải, Giám đốc chi nhánh cấp nước Tp.Hà Tĩnh – Công ty CP cấp nước Hà Tĩnh thừa nhận, chất lượng nước tại đập Đá Hàn về trực quan có 03 tác động chính: Quá trình thi công Cao tốc Bắc – Nam đi qua hồ chứa, tất cả phong hóa đắp nền cốt đường khi mưa rơi xuống hồ đã dẫn đến nước bị đục. Thêm vào đó là đơn vị thi công dự án đường trục đi qua UBND xã đã làm vỡ đường ống gây ra sự cố xâm thực nước bẩn như bà con nhân dân phản ánh. Ngoài ra, khu vực đập Đá Hàn có tình trạng người dân chăn thả trâu bò, gia súc kéo dài, nguy cơ ô nhiễm nguồn nước thô.

Nguồn nước thô chưa đảm bảo khiến nhà máy nước Cẩm Xuyên khó khăn trong công tác xử lý nước sạch.
"Về trực quan là vậy, còn chất lượng nước ra khỏi nhà máy chúng tôi đảm bảo là đạt tiêu chuẩn", Giám đốc chi nhánh cấp nước Tp.Hà Tĩnh khẳng định.
Cần sớm xác định phạm vi, ranh giới đập Đá Hàn
Theo tìm hiểu của Người Đưa Tin, đập Đá Hàn nằm trên địa bàn xã Cẩm Quan (huyện Cẩm Xuyên) có chiều dài khoảng 15km, rộng 50 – 100m, được hợp thành bởi 6 con suối chính là khe Nước đục, khe Cát, khe Đá thâm... Đây là nơi cung cấp nguồn nước thô cho Nhà máy nước Cẩm Xuyên (thuộc Chi nhánh Cấp nước Tp.Hà Tĩnh, Công ty CP Cấp nước Hà Tĩnh) hoạt động, xử lý để phục vụ sinh hoạt, ăn uống cho 5.400 hộ dân ở các xã Cẩm Quan, thị trấn Cẩm Xuyên và 54 hộ dân xã Nam Phúc Thăng. Đập Đá Hàn trước đây vốn là khe suối tự nhiên được chặn dòng, tích nước, có lưu vực hẹp dẫn đến nguy cơ cao về ô nhiễm nếu như không được quản lý, bảo vệ chặt chẽ.

Nhà máy nước Cẩm Xuyên đang lấy nước thô từ đập Đá Hàn xử lý, cấp bán cho 5.454 hộ dân tại Cẩm Xuyên.
Ghi nhận thực tế của PV, tại khu vực đập Đá Hàn, có tình trạng người dân chăn thả gia súc; trồng, khai thác cây lâm-nông nghiệp. Trong các cuộc họp, rất nhiều cử tri tại địa phương đã phản ánh, tuy nhiên tình trạng này vẫn kéo dài nhiều năm chưa được xử lý triệt để.
Ông Nguyễn Bá Hải, Giám đốc chi nhánh cấp nước Tp.Hà Tĩnh, cũng cho hay, hiện, danh mục đập Đá Hàn đã được giao cho công ty quản lý, tuy nhiên hồ sơ về địa giới hành chính, phạm vi, lưu vực đập vẫn chưa được xác định nên đơn vị chưa có thẩm quyền để cắm mốc, quản lý bảo vệ. Công ty đã nhiều lần phát văn bản gửi UBND huyện Cẩm Xuyên để báo cáo nguy cơ ô nhiễm nguồn nước tại đập Đá Hàn, đề nghị chính quyền có các biện pháp xử lý và định hình giới hạn khu vực hồ chứa nhưng đến nay vẫn chưa có phản hồi.

Hiện, nhà máy Cẩm Xuyên đang sử dụng công nghệ lọc lamen và hệ thống lọc vật liệu nổi để xử lý, cấp bán nước sạch.
Về phía chính quyền địa phương, ông Lê Ngọc Hà, Phó Chủ tịch UBND huyện Cẩm Xuyên, cho rằng, do lưu vực lòng hồ Đá Hàn quá nhỏ, trong khi nhu cầu sử dụng nước sạch của người dân lớn nên chưa đáp ứng được yêu cầu. Hơn nữa trên lòng hồ có một số hộ dân chăn nuôi trâu bò, cộng thêm đang thi công một số dự án trọng điểm nên phần nào ảnh hưởng đến chất lượng nước sạch cấp cho người dân.
"Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị đầu tư lấy nước thô từ hồ Kẻ Gỗ nhưng chưa được chấp thuận", ông Hà nói.