Nguy cơ mất cân bằng thị trường khí đốt toàn cầu

Hình minh họa

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), cân bằng khí đốt toàn cầu vẫn “mong manh” vào năm 2024. Sự tăng trưởng hạn chế trong khai thác LNG đang khiến nguồn cung bị thắt chặt trước nhu cầu toàn cầu ngày càng tăng.

Dữ liệu sơ bộ từ IEA chỉ ra rằng, mức tiêu thụ khí đốt tăng 2,8% so với cùng kỳ năm trước trong ba quý đầu năm 2024, vượt xa tốc độ tăng trưởng trung bình 2% được ghi nhận từ năm 2010 đến năm 2020. Sự gia tăng này chủ yếu đến từ các thị trường đang phát triển mạnh ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Nhu cầu ngày càng tăng

Nhu cầu khí đốt toàn cầu dự kiến sẽ đạt mức cao kỷ lục 4,2 nghìn tỷ mét khối (Bcm) vào năm 2024, tăng trưởng hơn 2,5%. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương được dự báo sẽ chiếm gần 45% mức tăng này, nhờ vào việc mở rộng kinh tế liên tục tại các thị trường năng động của châu Á.

Ngành công nghiệp và nhu cầu năng lượng đang nổi lên như là động lực chính của sự tăng trưởng này, đóng góp vào hơn một nửa mức tăng nhu cầu. Ở châu Âu, nhu cầu khí đốt công nghiệp đang có dấu hiệu phục hồi, mặc dù vẫn thấp hơn so với mức trước khủng hoảng.

Triển vọng nguồn cung

Bất chấp nhu cầu ngày càng tăng, IEA nhấn mạnh rằng nguồn cung khí đốt về cơ bản vẫn khan hiếm, với mức tăng trưởng hạn chế trong khai thác LNG. Trong 9 tháng đầu năm 2024, sản lượng LNG toàn cầu chỉ tăng 2% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn nhiều so với mức trung bình hàng năm 8% được ghi nhận từ năm 2016 đến năm 2020.

Sự chậm trễ của dự án và các vấn đề cung cấp khí đốt cho một số nhà khai thác hiện tại, bao gồm Angola, Ai Cập và Trinidad và Tobago, đã kìm hãm tăng trưởng khai thác LNG. Tuy nhiên, kế hoạch vận hành kho cảng xuất khẩu LNG Plaquemines ở Mỹ và Tortue FLNG ngoài khơi Tây Phi dự kiến sẽ cải thiện khả năng cung cấp LNG trong quý IV.

Tác động của căng thẳng địa chính trị

Những căng thẳng địa chính trị tiếp tục gây ra biến động giá khí đốt ở châu Âu và châu Á. Thị trường vẫn nhạy cảm với những biến động bất ngờ về cung hoặc cầu, chẳng hạn như xung đột Ukraine – Nga leo thang vào tháng 8 năm ngoái, làm trầm trọng thêm những bất ổn trên thị trường.

Giá khí đốt ở châu Âu và châu Á biến động trong suốt cả năm, phản ánh mối lo ngại về sự ổn định của nguồn cung. Ví dụ, giá chuẩn TTF của Hà Lan đã dao động từ mức thấp 22,95 euro/MWh vào tháng 2 và mức cao nhất gần đây là 55,23 euro/MWh vào tháng 10/2023.

Quá cảnh qua Ukraina không chắc chắn

IEA nhấn mạnh sự không chắc chắn xung quanh việc vận chuyển khí đốt của Nga qua Ukraine, một yếu tố quan trọng trước mùa đông 2024/2025. Các thỏa thuận quá cảnh và kết nối giữa Nga và Ukraine sẽ hết hạn vào cuối năm 2024, điều này có thể làm gián đoạn việc vận chuyển khí đốt qua đường ống tới châu Âu từ tháng 1/2025.

Việc chấm dứt quá cảnh sẽ buộc châu Âu phải phụ thuộc nhiều hơn vào các kho dự trữ và các nguồn cung thay thế, chủ yếu là LNG, làm tăng nhu cầu bổ sung dự trữ trong mùa hè. Tình trạng này có thể làm tăng sự cạnh tranh với các khách hàng châu Á đối với hàng hóa LNG linh hoạt, dẫn đến các nguyên tắc cơ bản của thị trường bị thắt chặt hơn.

Nh.Thạch

AFP