Nguồn vốn chính sách – Bệ đỡ vững vàng cho sinh kế nông thôn

Theo Quyết định số 263/QĐ-TTg giai đoạn 2021–2025, các địa phương được Nhà nước hỗ trợ vốn đầu tư hạ tầng thiết yếu như giao thông, thủy lợi, trường học, trạm y tế, điện sinh hoạt... Cùng với đó, doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp – nông thôn được hưởng ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp, giảm tiền thuê đất, hỗ trợ tín dụng lãi suất thấp, đồng thời khuyến khích đổi mới công nghệ sản xuất sạch, thân thiện môi trường.

Ảnh minh họa.

Nguồn vốn chính sách vì thế trở thành “bệ đỡ” cho hàng chục nghìn hộ nghèo, cận nghèo và đối tượng chính sách có điều kiện đầu tư sản xuất, kinh doanh, cải thiện thu nhập, góp phần xây dựng nông thôn mới khởi sắc trên khắp các vùng quê.

Bộ Tài chính – Bảo đảm dòng vốn an toàn, minh bạch và hiệu quả

Trong chuỗi chính sách hỗ trợ phát triển nông thôn, Bộ Tài chính giữ vai trò then chốt trong quản lý, cân đối và giám sát nguồn vốn tín dụng ưu đãi. Bộ là cơ quan chủ trì bố trí nguồn ngân sách cấp bù lãi suất, cấp vốn điều lệ cho Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) và hướng dẫn cơ chế tài chính cho các chương trình mục tiêu quốc gia.

Hằng năm, Bộ Tài chính phối hợp chặt chẽ với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước và các địa phương để phân bổ nguồn vốn kịp thời, đúng đối tượng, đồng thời kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng vốn vay nhằm bảo đảm an toàn tín dụng và hiệu quả đầu tư công. Bộ cũng thường xuyên rà soát cơ chế ưu đãi thuế, phí, tín dụng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp đầu tư vào khu vực nông nghiệp – nông thôn, gắn kết với mục tiêu giảm nghèo và phát triển bền vững.

Không chỉ điều hành về mặt ngân sách, Bộ Tài chính còn tăng cường công tác giám sát, đánh giá hiệu quả vốn chính sách, yêu cầu các địa phương công khai, minh bạch kết quả giải ngân, bảo đảm mọi đồng vốn ưu đãi được sử dụng đúng mục đích, đúng đối tượng thụ hưởng. Đây là cơ sở để củng cố niềm tin xã hội vào chính sách tài chính công và phát huy tối đa hiệu quả của dòng vốn tín dụng ưu đãi.

Tại Quảng Ngãi, sau khi hoàn tất sáp nhập đơn vị hành chính, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) tỉnh Quảng Ngãi hiện có 1 hội sở, 22 phòng giao dịch, 275 điểm giao dịch tại 96 xã, phường, thị trấn cùng 4.287 Tổ tiết kiệm và vay vốn phủ khắp 1.710 thôn, làng, tổ dân phố. Hệ thống rộng khắp này giúp đồng vốn chính sách đến gần hơn với người dân, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và hải đảo.

Tính đến ngày 30/9/2025, tổng nguồn vốn hoạt động của NHCSXH Quảng Ngãi đạt 11.344 tỷ đồng, tăng 869 tỷ đồng so với cuối năm 2024 (tăng trưởng 8,3%). Trong đó, nguồn vốn cân đối từ Trung ương đạt 9.187 tỷ đồng, chiếm hơn 80,9% tổng nguồn; nguồn vốn huy động tại địa phương được Trung ương cấp bù lãi suất đạt 1.129 tỷ đồng; và nguồn vốn cân đối tại địa phương tăng mạnh lên 1.028 tỷ đồng, đạt 212,5% kế hoạch năm.

Chỉ trong 9 tháng đầu năm 2025, doanh số cho vay đạt hơn 2.939 tỷ đồng, thu nợ hơn 1.519 tỷ đồng; tổng dư nợ đến cuối tháng 9 đạt 11.323 tỷ đồng, phục vụ hơn 177.000 khách hàng, tăng trưởng 8,23% so với đầu năm và hoàn thành trên 91% kế hoạch năm.

Những con số này minh chứng cho hiệu quả rõ nét của chính sách tín dụng ưu đãi, giúp người dân nông thôn có điều kiện tiếp cận vốn, mở rộng sản xuất, phát triển chăn nuôi, trồng trọt, khôi phục ngành nghề truyền thống và khởi nghiệp tại địa phương.

Tại Hưng Yên, NHCSXH tỉnh mới đây đã ký kết ủy thác cho vay thông qua bốn tổ chức chính trị - xã hội: Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh và Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Các bên thống nhất cơ chế phối hợp trong tổ chức triển khai, kiểm tra, giám sát và quản lý phí ủy thác từ cấp tỉnh đến cơ sở.

Theo Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Hưng Yên Nguyễn Mạnh Hùng, việc ký kết này thể hiện rõ vai trò chiến lược của tín dụng chính sách trong phát triển kinh tế - xã hội. Ông nhấn mạnh: NHCSXH cần đẩy mạnh truyền thông chính sách đến người dân, đặc biệt là nhóm yếu thế; đồng thời ứng dụng công nghệ số trong quản lý tín dụng để tăng tính minh bạch, nâng cao hiệu quả và kịp thời tháo gỡ vướng mắc.

Lãnh đạo các hội, đoàn thể thống nhất sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay tại cơ sở, đảm bảo quy trình bình xét cho vay được thực hiện công khai, minh bạch, đúng quy định, góp phần đảm bảo an toàn nguồn vốn và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong thực tiễn.

Huy động xã hội hóa – Khơi dậy nội lực nông thôn

Không chỉ dựa vào nguồn vốn Trung ương, Quảng Ngãi còn tích cực huy động nguồn lực địa phương và xã hội hóa đầu tư. Các chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp – nông thôn được triển khai mạnh mẽ, bao gồm ưu đãi về thuế, giảm tiền thuê đất, hỗ trợ tín dụng và chi phí đào tạo lao động.

Nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã đã mạnh dạn đầu tư vào chế biến nông – lâm sản, nuôi trồng thủy sản, trồng cây dược liệu, phát triển du lịch cộng đồng, tạo việc làm tại chỗ và nâng cao thu nhập cho người dân. Ở các huyện miền núi như Trà Bồng, Sơn Hà, Ba Tơ, đồng vốn chính sách giúp đồng bào dân tộc thiểu số chuyển đổi mô hình canh tác, phát triển cây trồng phù hợp khí hậu, hướng tới sản xuất hàng hóa gắn với chuỗi giá trị.

Nhiều mô hình “Nhà nước và nhân dân cùng làm” được phát huy hiệu quả, người dân không chỉ đóng góp ngày công, đất đai mà còn chủ động đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao, du lịch cộng đồng và chuyển đổi số trong sản xuất.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Ngọc Sâm, thời gian tới, hệ thống NHCSXH cần tăng cường giám sát hoạt động ủy thác, nâng cao chất lượng tổ tiết kiệm và vay vốn, đảm bảo giải ngân đúng đối tượng, hoàn thành 100% kế hoạch tín dụng hàng năm, gắn tăng trưởng dư nợ với an toàn tín dụng.

Với những kết quả nổi bật trong 9 tháng đầu năm, hệ thống Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Quảng Ngãi đang khẳng định vai trò nòng cốt trong thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, đưa tín dụng ưu đãi trở thành đòn bẩy quan trọng trong phát triển nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và nâng cao đời sống người dân.

Nguồn vốn chính sách – từ chỗ là hỗ trợ – nay đã trở thành nguồn lực chủ động, tạo sinh kế vững vàng cho người dân nông thôn, góp phần hiện thực hóa mục tiêu: nông thôn mới – nông dân giàu – nông nghiệp hiện đại.

Gia Linh