Tổng thống Mỹ thừa nhận người dân đang gánh chịu một phần chi phí thuế quan

Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: THX/TTXVN)

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 6/11 đã thừa nhận rằng người tiêu dùng nước này đang phải trả nhiều tiền hơn cho hàng hóa do các mức thuế mà ông đã áp đặt. Đây là một sự thay đổi đáng chú ý trong cách diễn đạt của ông Trump, ngay cả khi Tổng thống Mỹ vẫn khẳng định rằng chính sách này về tổng thể đã mang lại lợi ích cho người dân trong nước.

Khi được hỏi liệu Tổng thống Mỹ có đồng ý rằng người dân nước này đang phải trả các khoản thuế hay không, ông Trump cho biết ông không đồng ý hoàn toàn. Ông thừa nhận rằng người dân có thể phải trả "một phần nào đó," nhưng nhấn mạnh rằng xét về tổng thể người Mỹ đang hưởng lợi rất lớn từ chính sách này.

Tổng thống Trump cho rằng việc loại bỏ chính sách thuế quan của mình sẽ tước đi một công cụ quan trọng mà ông đã sử dụng để giải quyết các xung đột thương mại quốc tế và mang lại sự công bằng kinh tế cho Mỹ, quốc gia cũng đang phải đối mặt với các mức thuế do các đối tác thương mại áp đặt.

Bình luận về khả năng Tòa án Tối cao Mỹ ra phán quyết bất lợi cho chính sách thuế của mình, Tổng thống Trump bày tỏ lo ngại rằng điều đó sẽ “tàn phá đất nước" và chính phủ sẽ phải phát triển một kế hoạch dự phòng. Ông hy vọng rằng họ sẽ thắng kiện.

Kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Trump đã sử dụng thuế quan như một công cụ ngoại giao và kinh tế. Ông liên tiếp tiến hành áp đặt thuế đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, Canada, Liên minh châu Âu (EU) và nhiều quốc gia khác trên thế giới.

Từ lâu, ông luôn khẳng định rằng chính các quốc gia đó mới là bên phải nộp tiền vào ngân sách Mỹ thông qua những khoản thuế này. Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho rằng thuế quan thực chất do người tiêu dùng gánh chịu.

Trước đó, trong phiên điều trần ngày 5/11, các thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ nghi ngờ quyền hạn của ông Trump trong việc áp thuế dựa trên Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) năm 1977, vốn chỉ quy định về việc kiểm soát hàng nhập khẩu trong tình huống khẩn cấp chứ không đề cập đến thuế quan.

Theo chuyên gia Damon Pike của công ty tư vấn BDO USA, dựa trên những câu hỏi của thẩm phán, có thể thấy các mức thuế theo IEEPA đang đứng trước nguy cơ bị bác bỏ. Ông nói thêm rằng hầu hết thẩm phán đều hoài nghi việc đạo luật này cho phép Tổng thống Mỹ áp thuế không giới hạn với hàng hóa toàn cầu.

Mặc dù vậy, ông Pike và nhiều chuyên gia thương mại cho rằng nếu chính quyền Tổng thống Trump thua kiện thì họ sẽ dựa vào các đạo luật khác để duy trì chính sách thuế. Nhiều quan chức cấp cao, doanh nghiệp nhập khẩu và nhà phân tích cũng có quan điểm tương tự về vấn đề này.

Các doanh nghiệp vốn vừa bắt đầu thích nghi với một môi trường thương mại ổn định hơn, nhờ thỏa thuận đình chiến thương mại Mỹ - Trung kéo dài một năm và những thỏa thuận thương mại mới của Mỹ với các nước Đông Nam Á giúp giảm thuế dựa trên IEEPA xuống mức dễ kiểm soát hơn. Nhưng theo ông David Young thuộc tổ chức nghiên cứu Conference Board, tình hình vẫn “chưa có dấu hiệu rõ ràng.”

Ông David Young dự báo phán quyết có thể chưa được đưa ra trước đầu năm 2026, và hiện các công ty vẫn chưa biết liệu có được hoàn trả hơn 100 tỷ USD tiền thuế dựa trên IEEPA đã nộp hay không.

Thẩm phán Amy Coney Barrett cảnh báo việc hoàn tiền thuế có thể khá phức tạp nếu tòa tuyên các mức thuế dựa trên IEEPA là bất hợp pháp. Luật sư Neal Katyal, đại diện cho năm doanh nghiệp nhỏ khởi kiện, cho biết các công ty này sẽ được hoàn thuế tự động nếu thắng kiện, còn những doanh nghiệp khác phải nộp đơn khiếu nại hành chính để nhận lại tiền thuế đã nộp.

Ông thừa nhận đây là “một quá trình phức tạp và kéo dài.” Tuy nhiên, ông Katyal cho rằng tòa án có thể chỉ ra phán quyết mang tính tương lai, tức là dừng thu thuế mới mà không hoàn tiền thuế đã thu trong quá khứ.

Trong khi đó, theo chuyên gia Christopher Hodge của ngân hàng Natixis, vấn đề hoàn thuế chỉ là một phần trong sự rắc rối hành chính nếu ông Trump thua kiện.

Chuyên gia Hodge nhận định đây sẽ chỉ là “bước lùi tạm thời” trong chương trình thương mại của ông Trump, vì Nhà Trắng có thể chuyển sang sử dụng các đạo luật cho phép áp thuế rõ ràng hơn, như Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại 1962 (liên quan đến an ninh quốc gia) hoặc Mục 122 của Đạo luật Thương mại 1974, cho phép áp thuế tạm thời 15% trong 150 ngày.

Tuy nhiên, ông Hodge cảnh báo việc thực thi các quy định mới có thể kéo dài, khiến chính sách thương mại thêm bất định và có khả năng một vòng đàm phán thương mại mới sẽ diễn ra vào năm 2026.

Thành viên Hội đồng Thống đốc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed), ông Stephen Miran, cũng cho rằng nếu Tòa án Tối cao ra phán quyết bất lợi cho Tổng thống Trump, điều đó sẽ làm gia tăng bất ổn thương mại và “tác động tiêu cực đến nền kinh tế.” Tuy nhiên, ông Miran - người ủng hộ Fed cắt giảm mạnh lãi suất - cho rằng ảnh hưởng này có thể được bù đắp bằng chính sách tiền tệ nới lỏng hơn, tùy thuộc vào diễn biến lạm phát và việc làm trong thời gian tới./.

(TTXVN/Vietnam+)