Nguồn điện EVN chỉ còn 38% trong tổng công suất hệ thống điện quốc gia

Sáng 29/8, các đại biểu chuyên trách đã cho ý kiến vào dự án Luật Điện lực (sửa đổi). Việc giảm độc quyền Nhà nước trong đầu tư, vận hành ngành điện nhận được nhiều quan tâm.

Đại biểu Đinh Ngọc Minh, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Kinh tế đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ việc sửa đổi luật có chống được độc quyền như hiện nay hay không, Nhà nước độc quyền đến đâu, giao lại cho các ngành kinh tế khác như thế nào?

Ông Đinh Ngọc Minh, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Kinh tế, phát biểu.

Ông lấy ví dụ, ngành viễn thông đã bỏ độc quyền "rất xuất sắc". "Cách đây mấy chục năm, gọi một cuộc điện thoại mất mấy nghìn đồng. Một tháng lương dùng điện thoại cũng hết. Còn hiện giờ, chúng ta dùng rất thoải mái", ông nói.

Theo ông Minh, dự thảo Luật hiện nêu quy định Nhà nước độc quyền trong truyền tải điện, nhưng chưa nêu cụ thể ở cấp độ nào. "Đến khi nào hết độc quyền, thị trường điện minh bạch hơn", ông Minh đặt vấn đề.

Sau đó, thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo, Thứ trưởng Bộ Công thương Trương Thanh Hoài cho biết, hiện điều 5 dự thảo luật đã quy định rõ độc quyền nhà nước gồm những gì, trong đó chủ yếu là độc quyền điều độ hệ thống điện.

Còn đầu tư, chỉ độc quyền Nhà nước với các dự án đa mục tiêu, công trình quan trọng, đảm bảo tính vận hành ổn định của hệ thống.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài phát biểu tại phiên họp.

Các lưới điện truyền tải cao áp, về nguyên tắc chỉ độc quyền các lưới điện cao áp, siêu cao áp (trên 220kV trở lên), còn các đường dây mang tính liên kết sẽ thực hiện xã hội hóa.

Về việc bao giờ xóa độc quyền, Thứ trưởng Bộ Công Thương thông tin, hiện nay nhu cầu năng lượng của Việt Nam rất cao, cơ quan chức năng sẽ thiết kế một thị trường điện sao cho minh bạch. Tuy nhiên, để bảo đảm an ninh năng lượng theo Nghị quyết 55-NQ/TW thì một số lĩnh vực xương sống vẫn phải độc quyền nhà nước, còn các phần khác sẽ đẩy mạnh việc xã hội hóa.

Thứ trưởng Trương Thanh Hoài thông tin thêm, thực tế nguồn điện hiện nay, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) chỉ còn chiếm 38% trong tổng công suất hệ thống điện quốc gia. Thị trường điện cạnh tranh đang từng bước được hình thành để bảo đảm sự công khai, minh bạch đối với các đối tượng tham gia thị trường.

Để từng bước triển khai, vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã tách Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia trước đây trực thuộc EVN về trực thuộc Bộ Công Thương.

“Như vậy EVN hay các tập đoàn nhà nước trong lĩnh vực điện năng thì tham gia thị trường điện như một chủ thể tư nhân thông thường. Việc này sẽ đảm bảo công khai, minh bạch trong thời gian tới, giảm tối đa việc độc quyền nhưng vẫn phải đảm bảo an ninh năng lượng” - Thứ trưởng Trương Thanh Hoài nhấn mạnh.

Điều 5 dự thảo luật quy định Nhà nước sẽ độc quyền trong 4 hoạt động về lĩnh vực điện.

Một là, điều độ hệ thống điện quốc gia.

Hai là, đầu tư xây dựng các dự án nhà máy điện hạt nhân, các dự án nhà máy thủy điện chiến lược đa mục tiêu, các dự án nguồn điện khẩn cấp, lưới điện khẩn cấp, lưới điện truyền tải quan trọng từ cấp điện áp 220kV trở lên và vận hành các công trình này sau khi hoàn thành dự án đầu tư xây dựng.

Ba là, Thủ tướng Chính phủ quyết định danh mục các dự án thủy điện chiến lược đa mục tiêu, các dự án nguồn điện khẩn cấp, lưới điện khẩn cấp, lưới điện truyền tải quan trọng từ cấp điện áp 220kV trở lên và giao doanh nghiệp nhà nước hoặc doanh nghiệp thành viên do doanh nghiệp nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ thực hiện đầu tư xây dựng các dự án này.

Bốn là, vận hành lưới điện truyền tải, trừ lưới điện truyền tải do các thành phần kinh tế ngoài nhà nước đầu tư xây dựng.

H.A