Người trẻ 'nhờ' ChatGPT làm hộ 1/2 công việc

93% Gen Z sử dụng AI để tự động hóa tác vụ và nâng cao hiệu suất làm việc. Ảnh: Felicity Tai/Pexels.

Hiện nay, Gen Z (sinh năm 1997-2012) đang tích cực ứng dụng AI để quản lý thời gian hiệu quả hơn, cải thiện cân bằng giữa công việc và cuộc sống, đồng thời tự động hóa các nhiệm vụ lặp lại nhằm tập trung vào những công việc có giá trị cao hơn.

Năm ngoái, trong một khảo sát của Google với hơn 1.000 nhân viên tri thức trong độ tuổi 20-30 cho thấy 93% người thuộc Gen Z sử dụng ít nhất 2 công cụ AI mỗi tuần. Báo cáo từ công ty nhân sự Randstad cũng ghi nhận Gen Z ứng dụng AI trong công việc nhiều hơn các thế hệ trước, từ hỗ trợ tác vụ hành chính đến giải quyết vấn đề.

Deborah Golden, Giám đốc đổi mới sáng tạo của Deloitte tại Mỹ, nhận định rằng Gen Z "lớn lên cùng công nghệ", nên việc sử dụng AI đối với họ diễn ra một cách tự nhiên, thay vì là một hành động có chủ đích.

Tại Mỹ, lực lượng lao động Gen Z đã vượt qua thế hệ Baby Boomer (sinh năm 1946-1964) và dự kiến sẽ chiếm hơn 25% lực lượng lao động toàn cầu trong năm nay.

Sự dịch chuyển của Gen Z thành "thế hệ chatbot" có thể tạo ra những thay đổi đáng kể trong môi trường làm việc. Khi doanh nghiệp ngày càng khai thác AI để nâng cao năng suất, kỹ năng sử dụng công nghệ này dần trở thành tiêu chí quan trọng, đặt ra thách thức cho những người chậm thích nghi.

Trước lo ngại AI có thể thay thế việc làm, nhiều người trẻ chủ động trau dồi kỹ năng để giữ vững lợi thế cạnh tranh. Tuy nhiên, một số chuyên gia cảnh báo rằng sự lệ thuộc quá mức vào AI có thể đặt Gen Z vào thế bất lợi trong tương lai, Business Insider đưa tin.

Từ soạn email, tra cứu pháp lý đến ghi chép nội dung cuộc họp, AI đang giúp người trẻ tối ưu hóa công việc và nâng cao hiệu suất làm việc. Ảnh: Mikhail Nilov/Pexels.

Tối ưu công việc và nâng cao năng suất

Abigail Carlos bước vào mùa lễ hội với khối lượng công việc dày đặc khi Warner Bros. Discovery - tập đoàn giải trí và truyền thông đại chúng đa quốc gia của Mỹ - chuẩn bị ra mắt loạt chương trình mới.

Với vai trò là chiến lược gia truyền thông, Carlos chịu trách nhiệm phân công những nhiệm vụ phức tạp cho nhóm của mình. Để hỗ trợ công việc, cô đã sử dụng ChatGPT và Perplexity nhằm soạn thảo email vừa chuyên nghiệp vừa thân thiện.

"AI giúp tôi giảm một nửa khối lượng công việc. Nhờ vậy, tôi làm việc nhẹ nhàng mà vẫn hiệu quả", Carlos chia sẻ.

Cô đã sử dụng nhiều công cụ AI trong suốt những năm qua, từ hỗ trợ viết bài đăng khi quản lý tài khoản mạng xã hội đến xử lý các tác vụ lặp lại như soạn email và kiểm tra bảng tính. Nhờ đó, cô có thể dành nhiều thời gian hơn cho các công việc sáng tạo mang tính chiến lược.

Ở tuổi 26, Carlos tận dụng AI cho nhiều mục đích khác nhau, từ chỉnh sửa hồ sơ LinkedIn đến tìm cảm hứng sáng tác thơ.

Monique Buksh (22 tuổi, Australia), trợ lý pháp lý kiêm sinh viên luật, nhận thấy AI là công cụ hỗ trợ đắc lực, giúp cô tiết kiệm đáng kể thời gian. Cô sử dụng Westlaw Edge và Lexis+ để tra cứu pháp lý, tìm kiếm án lệ và điều luật liên quan. Đồng thời, Buksh tận dụng Grammarly để soạn thảo tài liệu chính thức và trợ lý AI Claude để kiểm tra tính nhất quán trong hợp đồng.

"Nhờ AI hỗ trợ những công việc tốn nhiều thời gian, tôi có thể dành nhiều hơn cho các cuộc thảo luận chiến lược, phát triển chuyên môn và giải quyết vấn đề cùng cấp trên. Khi AI ngày càng đảm nhận các nhiệm vụ lặp đi lặp lại, những kỹ năng mềm như giao tiếp và tư duy phản biện sẽ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết", cô chia sẻ.

Josh Schreiber ví AI như một công cụ giúp tiết kiệm sức lực và thời gian, mang lại lợi thế cho những người biết tận dụng công nghệ. Ảnh: Bloomberg.

Josh Schreiber (21 tuổi), một thực tập sinh nhân sự tại Coinbase, thường sử dụng Perplexity và ChatGPT để hỗ trợ trong việc lên ý tưởng và nghiên cứu. Anh cũng tận dụng Otter.ai để ghi âm và chuyển đổi nội dung các cuộc họp thành văn bản, giúp anh có thể tập trung vào cuộc thảo luận thay vì phải lo lắng về việc ghi chép.

Schreiber cho rằng việc chấp nhận AI là một bài học từ lịch sử. Anh so sánh AI với sự phát triển của máy tính cá nhân và phần mềm trong quá khứ.

"Những người sớm tiếp cận và sử dụng công nghệ mới đã có lợi thế trong công việc so với những người không thay đổi. Hiện nay, những nhân viên Gen Z biết cách tận dụng AI sẽ có lợi thế rõ rệt", anh nói.

Anh ví AI như một chiếc cáp treo, giúp tiết kiệm sức lực và thời gian thay vì phải mất công leo lên từng bước.

Carlos cũng cho rằng việc thích nghi với công nghệ mới là điều quan trọng, thay vì phản kháng lại sự thay đổi đó.

Dù giúp Gen Z nâng cao hiệu suất làm việc, AI cũng đặt ra thách thức khi có thể làm giảm khả năng tư duy phản biện và kỹ năng giao tiếp trong môi trường chuyên nghiệp. Ảnh: Matheus Bertelli/Pexels.

Thách thức và cơ hội từ AI

Việc Gen Z tận dụng AI xuất phát từ lo ngại về khả năng bị thay thế bởi công nghệ này. Những lo ngại này không phải là vô căn cứ. Một báo cáo vào mùa thu năm ngoái chỉ ra rằng hơn 12.000 công việc đã bị cắt giảm trong năm 2024 do sự phát triển của AI.

Các nghiên cứu, trong đó có dự báo từ McKinsey, cho thấy những vị trí mới vào nghề - nơi Gen Z chiếm phần lớn - sẽ là những vị trí đầu tiên bị ảnh hưởng bởi tự động hóa.

Tuy nhiên, AI cũng mang đến cơ hội mới. Theo một khảo sát từ Microsoft và LinkedIn với 31.000 nhân viên tri thức, 71% nhà tuyển dụng ưu tiên ứng viên có kỹ năng AI hơn là người có kinh nghiệm truyền thống. Gần 80% lãnh đạo doanh nghiệp cho biết họ sẵn sàng giao thêm công việc cho nhân viên thành thạo AI.

Tatiana Becker, chuyên gia tuyển dụng trong lĩnh vực công nghệ, cho rằng các công ty không chỉ chú trọng vào nhân viên Gen Z, mà còn tìm kiếm ứng viên thành thạo AI ở tất cả các cấp độ.

Dù vậy, một số người vẫn lo ngại rằng việc lạm dụng AI có thể gây ảnh hưởng tiêu cực lâu dài. Theo khảo sát của TalentLMS, 40% Gen Z thừa nhận rằng AI làm họ mất đi cơ hội học hỏi từ công việc thực tế. Một nghiên cứu khác cũng cho thấy việc quá phụ thuộc vào AI có thể làm giảm khả năng tư duy phản biện, đặc biệt là ở thế hệ trẻ.

Một báo cáo từ Microsoft và Đại học Carnegie Mellon (Mỹ) chỉ ra rằng những ai càng tin tưởng và sử dụng AI nhiều thì càng ít dựa vào tư duy phản biện của bản thân.

Nhiều nhân viên Gen Z ngại trao đổi trực tiếp với sếp về những vấn đề khó và cho biết giao tiếp với AI dễ dàng hơn. Ảnh: UMA media/Pexels.

Theo một khảo sát từ công ty nghiên cứu thị trường Workplace Intelligence và công ty cung cấp giải pháp nhân sự và phát triển nghề nghiệp INTOO, gần 1/2 Gen Z chọn tham khảo ý kiến từ AI thay vì trao đổi trực tiếp với quản lý của mình.

Erica Keswin, tác giả kiêm chiến lược gia nơi làm việc, cho biết nhiều nhân viên Gen Z đã không có cơ hội nhận sự hướng dẫn trực tiếp trong suốt đại dịch.

"Họ cảm thấy không thoải mái khi trao đổi trực tiếp với cấp trên và thường tìm đến AI để giải đáp thắc mắc", bà chia sẻ.

AI luôn có sẵn, cung cấp câu trả lời ngay lập tức mà không phán xét, điều mà không phải quản lý nào cũng có thể làm.

Tuy nhiên, theo Golden từ Deloitte, sự hợp tác và đổi mới thực sự đến từ những tương tác trực tiếp giữa con người với nhau.

"Việc quá phụ thuộc vào AI có thể làm giảm khả năng linh hoạt và phát triển kỹ năng giao tiếp, những yếu tố quan trọng trong mọi môi trường làm việc", bà nhận định.

Cả nhân viên và các công ty cần nhận thức được thời điểm nào nên tận dụng AI và khi nào cần đến sự can thiệp của con người. Những người thành công sẽ là những người biết cách sử dụng AI một cách hiệu quả, tránh phụ thuộc quá mức vào công nghệ này.

Tường Uyên