Người dân Gaza trước nỗi đau quá sức dù tiếng súng đã tạm ngưng

Sau 15 tháng xung đột Israel-Hamas, ông Hani al-Dibs – giáo viên trung học tại Gaza – cho biết mong muốn lớn nhất của mình là chứng kiến xung đột kết thúc. Tuy nhiên, khi thỏa thuận ngừng bắn được mong đợi từ lâu có hiệu lực, ông al-Dibs phải đối mặt một hiện thực cay đắng và sợ hãi.

Ông al-Dibs là một trong vô số người dân Gaza đang phải nỗ lực tìm kiếm thi thể, hài cốt của những người thân yêu bị chôn vùi dưới các đống đổ nát do cuộc xung đột để lại.

Theo Cơ quan y tế Gaza, xung đột tại dải đất này khiến 48.000 người thiệt mạng. Trong số này, rất nhiều người vẫn chưa được tìm thấy thi thể. Giới chức Gaza ghi nhận báo cáo khoảng 9.000 người mất tích. Hầu hết trong số này là những thi thể vẫn chưa được đưa ra từ những đống đổ nát.

Một số gia đình trở về nhà và thấy xác của những người thân yêu đã bị phân hủy đến mức họ không thể nhận ra. Nhiều người thậm chí không thể vào đống đổ nát để tìm kiếm, vì mùi của xác phân hủy quá nồng nặc. Nhiền người thì miệt mài tìm kiếm nhưng không tìm thấy gì cả.

Những ngôi nhà ở Jabaliya (bắc Gaza) bị phá hủy vào đầu tháng 1. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

“Họ đã biến thành bụi”

Vào giữa tháng 10-2024, trong bối cảnh thực tế giao tranh giữa Israel và Hamas rất căng thẳng và dữ dội, ông al-Dibs cho biết lực lượng Israel đã cho nổ tung tòa nhà nơi sinh sống của ba thế hệ gia đình ông.

Trong cơn tuyệt vọng, ông al-Dibs buộc phải đưa ra một lựa chọn khủng khiếp là phải bỏ lại vợ, hai đứa con nhỏ nhất, mẹ, các chị gái và các cháu – tổng cộng 14 người thân – nằm lại dưới đống đổ nát. Những người còn sống sót trong gia đình ông al-Dibs chạy trốn về phía nam Gaza để tìm đến nơi trú ẩn an toàn.

Trong những tuần sau khi sơ tán, ông al-Dibs đã nhiều lần gửi yêu cầu tới Israel để mong được tiếp cận tòa nhà. Yêu cầu của ông al-Dibs được gửi đến Israel theo một quy trình được Liên Hợp Quốc thiết lập nhằm cho phép lực lượng cứu hộ Gaza tiếp cận các địa điểm bị xung đột tàn phá. Liên Hợp Quốc cho biết Israel đã từ chối tất cả yêu cầu của gia đình ông al-Dibs.

Gần ba tháng sau, khi thỏa thuận ngừng bắn bắt đầu có hiệu lực, ông al-Dibs và các con đã lên đường về nhà bằng đường bộ.

Khi gia đình ông al-Dibs chuẩn bị trở về quê nhà ở Jabaliya (phía bắc Gaza), hai đứa con còn sống của ông al-Dibs liên tục hỏi ông rằng liệu mẹ và các em trai của các em có còn sống hay không.

“Các con tôi hỏi: Nếu mẹ và các em vẫn ngủ sau vụ nổ và trèo ra sau thì sao? Nếu sau đó, người Israel nghe thấy tiếng họ la hét và đưa họ ra ngoài đống đổ nát thì sao? Những câu hỏi của các con hành hạ tôi” – ông al-Dibs kể.

Khi về đến nhà, những gì cha con ông al-Debs thấy còn tệ hơn những gì họ tưởng tượng. Các vụ đánh bom đã san phẳng các tòa nhà, khiến những đống đá đè lên ngôi nhà của ông.

Những người họ hàng khác của ông al-Dibs cũng đến và nhiệt tình giúp đỡ ông. Tuy nhiên, Israel vẫn chưa cho phép các thiết bị đào bới vào khu vực này và không ai có máy khoan hoặc các công cụ điện khác để đào bới các đống đổ nát.

"Chúng tôi đã sử dụng những gì chúng tôi có thể tìm thấy: xẻng, cuốc và tay không" – ông al-Dibs nói.

Sau nhiều giờ đào bới, cuối cùng, họ cũng chạm đến được sàn nhà của ngôi nhà ông al-Dibs.

Ông al-Dibs tìm thấy một số bộ phận cơ thể mà ông tin là của cậu con trai Hasib 8 tuổi. Tuy nhiên, ông al-Dibs không thể tìm thấy thi thể của vợ mình và con út Habib.

Một phân đoạn truyền hình của đài Al Jazeera đã ghi lại được cảnh ông al-Dibs bất lực nhận ra rằng ông sẽ không bao giờ tìm thấy toàn vẹn thi thể của những người thân.

“Tôi mang theo những tấm vải liệm lớn! Và những tấm vải liệm nhỏ! Để tôi có thể đặt thi thể của họ vào bên trong! Nhưng tôi thấy thi thể của họ đã biến thành tro bụi!” – ông hét lên.

Ông al-Dibs tìm kiếm thi thể người thân trong những đống đổ nát. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Trong cảnh quay, cô con gái 12 tuổi của ông là Fatima mặc chiếc áo khoác màu vàng tươi, chạy đến đống đổ nát, vừa khóc vừa gọi tên những người em trai của mình. Ông al-Dibs nhẹ nhàng kéo cô bé ra: “Ôi Habib! Ôi Hasib! Ôi trời ơi!”.

Gia đình ông sau đó đã chôn cất hài cốt của Hasib và con gái ông lại có những câu hỏi mới.

“Con bé cứ hỏi tại sao chúng tôi không thể có mộ cho mẹ và Habib? Con bé sẽ ngồi ở đâu và tâm sự với mẹ khi không có mộ?” – ông al-Dibs nói.

“Quá sức chịu đựng”

Những người tìm thấy thi thể người thân cũng phải đối mặt với những đau khổ về mặt tâm lý khác, theo tờ The New York Times.

Anh Ahmad Shbat (25 tuổi) đã tìm thấy một số thi thể người thân còn nguyên vẹn ở thị trấn Beit Hanoun (phía bắc Gaza). Điều này khiến anh đau khổ khi nghĩ đến cảnh tượng họ có thể không chết vì vụ đánh bom, mà chết vì đau đớn kéo dài khi chờ đợi được cứu.

"Cảm giác bất lực thật quá sức chịu đựng" – anh Ahmad Shbat nói.

Theo Saleh al-Homs – phó Giám đốc Bệnh viện châu Âu tại TP Khan Younis (nam Gaza), từ khi hai bên ngừng bắn, các nhân viên y tế đã được gọi đến để thu hàng chục thi thể không xác định danh tính.

Các nhân viên y tế viết địa điểm, mọi thông tin nhận dạng lên túi đựng thi thể, đặt vào bên trong bất kỳ đồ đạc nào họ tìm thấy. Sau đó, họ mang những thi thể đến nhà xác bệnh viện gần nhất và đăng mô tả về những phát hiện của họ lên mạng xã hội.

Chính quyền Gaza cảnh báo người dân không nên tự mình đào bới các đống đổ nát vì có nguy cơ vẫn còn bom chưa nổ bên dưới. Chính quyền cho biết họ không thể tiến hành các nỗ lực đào các đống đổ nát lớn cho đến khi các thiết bị hạng nặng như máy đào được phép vào Gaza.

Nhưng nhiều người dân Gaza như ông Ramy Nasr không thể chờ thêm được. Tháng 10-2024, một vụ nổ đã khiến tòa nhà gia đình ông trú ẩn đổ sập.

Ông Nasr đã trả 500 USD cho những người thợ xây dựng để khoan một đường hầm vào ngôi nhà của ông và đưa thi thể những người thân ra ngoài. Ông Nasr cho biết các thi thể mà ông tìm thấy đã bị phân hủy đến mức khó có thể phân biệt được.

Cuối cùng, ông Nasr phân loại thi thể thành hai phần.

Ông al-Dibs cùng các con thăm mộ của cậu con trai Hasib. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Những phần thi thể ông tin là của anh trai, của vợ và hai cô con gái được ông chôn trong một ngôi mộ. Những phần thi thể ông nghĩ của một người anh trai khác và của chị ông được ông chôn trong một ngôi mộ khác.

Ông Nasr cho hay giống như nhiều nghĩa trang khác ở Gaza, nghĩa trang của gia đình ông hiện gần như không còn đủ đất để chôn cất.

“Trước xung đột, mỗi người đều được chôn cất trong chính ngôi mộ của mình. Ngày nay, không có đủ chỗ hoặc không có đủ thời gian để chôn cất người thân” – ông Nasr nói.

KHOA ĐIỀM