Người dân Bulgaria biểu tình phản đối đồng tiền euro

Theo Reuters, cuộc biểu tình phản đối kế hoạch áp dụng đồng euro của Bulgaria vào năm tới nhanh chóng biến thành bạo loạn khi đám đông ném sơn đỏ, pháo nổ và bom xăng vào tòa nhà EU, làm bùng cháy cửa chính trước khi bị lực lượng an ninh đẩy lùi.

Những người biểu tình hô vang khẩu hiệu “từ chức” và “nói không với đồng euro”, thể hiện sự phản đối mạnh mẽ đối với chính phủ. Theo cảnh sát, khoảng 10 nhân viên an ninh đã bị thương nhẹ trong vụ việc và ít nhất 6 người bị bắt giữ.

Chính phủ Bulgaria lên án mạnh mẽ hành động bạo lực, tuyên bố rằng “những cuộc tấn công vào cơ quan đại diện EU là không thể chấp nhận được và hoàn toàn đi ngược lại nguyên tắc pháp quyền”.

Động cơ của cuộc biểu tình

Cuộc biểu tình bắt đầu trước trụ sở ngân hàng trung ương Bulgaria, nơi người biểu tình đốt cháy hình nộm của Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu Christine Lagarde cùng các quan chức khác. Đám đông, gồm nhiều người cầm cờ Bulgaria, Liên Xô hoặc Đông Đức, giương cao biểu ngữ phản đối với dòng chữ “Chúng tôi không muốn đồng euro”.

Những người ủng hộ đảng Phục hưng của Bulgaria tham dự cuộc biểu tình phản đối kế hoạch gia nhập khu vực đồng euro của nước này, tại thủ đô Sofia, Bulgaria hôm 22.2 - Ảnh: Reuters

Chủ tịch đảng Phục hưng Kostadin Kostadinov phát biểu với báo giới: “Chúng tôi không muốn nền độc lập tài chính của Bulgaria bị phá hủy. Chúng tôi muốn giữ đồng lev của mình. Chúng tôi ở đây để bảo vệ tự do của mình”.

Những người phản đối lo ngại rằng việc gia nhập khu vực đồng euro (Eurozone) có thể gây ra lạm phát mạnh, làm tăng chi phí sinh hoạt, như đã từng xảy ra ở Croatia năm 2023. Họ cáo buộc ngân hàng trung ương Bulgaria và cơ quan thống kê quốc gia thao túng dữ liệu kinh tế để hợp pháp hóa kế hoạch áp dụng đồng euro mà không có sự đồng thuận đầy đủ từ người dân.

Bất chấp những cuộc biểu tình và sự phản đối của một bộ phận dân chúng, chính phủ mới của Bulgaria, được thành lập sau cuộc bầu cử vào tháng 10, vẫn cam kết mạnh mẽ với lộ trình gia nhập khu vực đồng euro vào năm 2026.

Bulgaria là thành viên của Liên minh châu Âu (EU) từ năm 2007, nhưng hiện tại vẫn chưa sử dụng đồng euro mà vẫn duy trì đồng tiền riêng lev của mình. Mặc dù Bulgaria đã cam kết sẽ tham gia khu vực đồng tiền chung châu Âu theo hiệp ước gia nhập EU, nhưng nước này vẫn chưa đáp ứng đầy đủ các tiêu chí kinh tế cần thiết.

Thủ tướng Rosen Zhelyazkov tuyên bố rằng ngân sách nhà nước năm 2025 sẽ đặt mức thâm hụt khoảng 3% GDP, phù hợp với tiêu chí của EU, mở đường cho việc sử dụng đồng euro vào ngày 1.1.2026. Tuy nhiên, Bulgaria vẫn cần đạt mục tiêu kiểm soát lạm phát trước khi được chính thức chấp thuận.

Nhiều nhà kinh tế nhận định rằng việc áp dụng đồng euro có thể mang lại nhiều lợi ích dài hạn cho Bulgaria, bao gồm việc thu hút đầu tư nước ngoài và nâng cao xếp hạng tín dụng của quốc gia này, từ đó giúp giảm chi phí vay nợ. Hiện tại, đồng lev của Bulgaria đã được neo vào đồng euro trong nhiều năm, giúp ổn định nền kinh tế.

Chia rẽ dư luận

Dù chính phủ và nhiều chuyên gia kinh tế ủng hộ việc sử dụng đồng euro, một bộ phận lớn dân chúng Bulgaria vẫn hoài nghi về lợi ích thực sự của đồng tiền chung. Những người phản đối lo sợ rằng giá cả hàng hóa và dịch vụ sẽ leo thang, làm giảm sức mua của người dân, đặc biệt là tại một trong những quốc gia có mức thu nhập thấp nhất EU.

Đảng cực hữu Phục hưng đã kêu gọi một cuộc tranh luận công khai về tác động kinh tế của đồng euro, nhấn mạnh rằng quyết định quan trọng này không thể chỉ được đưa ra bởi các quan chức chính phủ mà cần có sự đồng thuận của toàn dân.

Sự kiện bạo loạn tại Sofia chỉ là một trong những dấu hiệu cho thấy căng thẳng đang gia tăng xung quanh vấn đề này. Khi ngày gia nhập đồng euro của Bulgaria tiến gần hơn, nhiều cuộc biểu tình và tranh luận sôi nổi dự kiến sẽ tiếp tục diễn ra, phản ánh sự chia rẽ sâu sắc trong xã hội về tương lai tài chính của đất nước.

Việc Bulgaria gia nhập khu vực đồng euro là một bước ngoặt quan trọng, không chỉ về kinh tế mà còn về chính trị và xã hội. Dù chính phủ cam kết thực hiện kế hoạch này để thúc đẩy hội nhập tài chính với EU, làn sóng phản đối mạnh mẽ cho thấy vẫn còn nhiều rào cản cần vượt qua.

Hoàng Vũ