Người 16 tuổi chặn đường cướp tài sản bị xử lý thế nào?

Liên quan đến vụ 3 thiếu niên chặn đường cướp tài sản xảy ra trong đêm tại huyện Gia Lâm, Hà Nội, hiện Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Gia Lâm đã tạm giữ T.G.H (SN 2009, Long Biên, Hà Nội), N.K.T (SN 2009, Long Biên, Hà Nội), T.V.T (SN 2009, Gia Lâm, Hà Nội) để điều tra, xử lý theo quy định pháp luật.

Các đối tượng cùng tang vật tại cơ quan công an. Ảnh: CACC

Trước đó, khoảng 22h30, ngày 10/2/2025, tại ngõ 5 Lã Côi, xã Yên Viên, huyện Gia Lâm, cháu K (SN 2007) bị 3 đối tượng đi xe máy chặn xe dùng dao uy hiếp cướp 1 chiếc điện thoại iPhone 11 Pro.

Đến khoảng 23h5 cùng ngày, cháu T (SN 2009) cũng bị 3 đối tượng đi xe máy chặn xe, dùng dao uy hiếp cướp 1 chiếc điện thoại iPhone 11 tại xóm 8 Lã Côi, xã Yên Viên, huyện Gia Lâm.

Đến ngày 13/2, các đơn vị đã làm rõ 3 đối tượng gây án. Tang vật thu giữ gồm: 1 điện thoại iPhone 11, 1 điện thoại iPhone 11 Pro, 1 xe máy nhãn hiệu Honda SCR màu bạc, 1 dao loại gọt hoa quả. Tại cơ quan công an, các đối tượng đã khai nhận hành vi phạm tội của mình.

Theo dõi diễn biến vụ việc, luật sư Nguyễn Văn Nam - Đoàn luật sư TP Hà Nội nhận định, hành vi của các đối tượng táo tợn, liều lĩnh hết sức nguy hiểm. Chỉ trong thời gian ngắn thực hiện nhiều hành vi đặc biệt nguy hiểm, dùng hung khí nguy hiểm đe dọa tính mạng của người khác nhằm mục đích cướp, chiếm đoạt tài sản. Hành vi xâm phạm nhiều khách thể được Bộ luật hình sự bảo vệ, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự tại địa phương, bức xúc trong dư luận.

Theo đó, các đối tượng có dấu hiệu thực hiện hành vi "Cướp tài sản" được quy định tại khoản 2 điều 168 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 với các tình tiết định khung như: Sử dụng vũ khí nguy hiểm, phạm tội có tổ chức, hành vi phạm tội gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn xã hội và có thể đối diện với khung hình phạt cao nhất tới 15 năm tù. Như vậy, căn cứ theo quy định tại điều 9 Bộ luật hình sự, các đối tượng phạm tội rất nghiêm trọng.

Tuy nhiên, cả 3 đối tượng phạm tội đều sinh năm 2009, tính thời điểm gây án đủ 16 tuổi. Trong khi đó, theo quy định tại điều 12, điều 101 Bộ luật hình sự, chính sách, quy định xử lý trách nhiệm hình sự giữa đối tượng từ đủ 16 tuổi trở lên và đủ 16 tuổi có sự khác biệt rất lớn (từ đủ là tính đến thời điểm ngày sinh nhật, còn đủ là tính đến thời điểm theo chuyển giao năm).

Cụ thể, đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định;

Đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá một phần hai mức phạt tù mà điều luật quy định.

Như vậy, theo các quy định này, tính đến ngày 10/02/2025, nếu đối tượng nào đã qua sinh nhật, bước sang tuổi thứ 16 thì phải chịu trách nhiệm hình sự nặng hơn những đối tượng khác.

Bên cạnh đó căn cứ quy định tại Bộ luật hình sự việc quyết định hình phạt đối với từng đối tượng phụ thuộc vào vai trò, vị trí, tính chất phạm tội của từng đối tượng và các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

Căn cứ quy định tại Bộ luật tố tụng hình sự và các văn bản có liên quan, để xác định chính xác tuổi của các bị can, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng cần phải áp dụng mọi biện pháp để xác định chính xác ngày, tháng, năm sinh của những đối tượng này như căn cứ vào một trong các giấy tờ, tài liệu được thu thập theo trình tự, quy định của pháp luật sau: Giấy chứng sinh; Giấy khai sinh; Chứng minh nhân dân; Thẻ căn cước công dân; Sổ hộ khẩu; Hộ chiếu.

Ngoài ra, để xác định thiệt hại/giá trị tài sản bị cướp, tính chất phạm tội, căn cứ quy định tại điều 215 Bộ luật tố tụng hình sự, Cơ quan tiến hành tố tụng hình sự cần tiến hành thủ tục định giá nhằm xác định giá trị các điện thoại bị cướp là bao nhiêu?

Phúc Đức