Ngoại giao nửa đầu 2025: Nỗ lực cùng đất nước tăng tốc, bứt phá, tạo đà vững bước vào kỷ nguyên mới

Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto họp báo, chính thức công bố nâng cấp quan hệ Việt Nam - Indonesia lên Đối tác chiến lược toàn diện, ngày 10/3. (Ảnh: Tuấn Anh)

Thách thức kích thích, cơ hội thúc đẩy nỗ lực

Năm 2025, thế giới tiếp tục căng thẳng, chia rẽ, nổi bật là xung đột leo thang phức tạp ở Ukraine, Trung Đông và cuộc chiến thuế quan, thương mại toàn cầu, với đặc trưng là bất ổn, khó lường, nhiều rủi ro. Sâu xa là cạnh tranh, đối đầu địa chính trị giữa các nước lớn và cọ xát giữa trật tự thế giới cũ với thế giới đa cực, đa trung tâm, đa tầng nấc, tác động đến mọi quốc gia.

Đây là năm bản lề, với nhiều sự kiện quốc tế, quốc gia quan trọng, đặc biệt là sự trùng hợp lịch sử, kỷ niệm 80 năm thành lập Liên hợp quốc và ra đời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, với tinh thần đổi mới mạnh mẽ. Việt Nam đứng trước cơ hội lớn, với yêu cầu cao, không thể chậm chân, bỏ lỡ cơ hội.

Bước đột phá về tầm nhìn chiến lược và tư duy mới của Đảng thể hiện rõ qua cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy hệ thống chính trị. Nghị quyết 59 xác định “đẩy mạnh đối ngoại và hội nhập là trọng yếu, thường xuyên”. “Bộ tứ trụ cột chiến lược” gồm thể chế pháp lý, khoa học công nghệ, hội nhập quốc tế và phát triển kinh tế tư nhân là nền tảng quan trọng tạo sức mạnh đưa đất nước bứt phá vươn lên.

Thách thức kích thích nỗ lực vượt khó, sáng tạo; cơ hội thôi thúc cả nước hoàn thành thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm năm 2021-2025. Lịch sử, hiện tại và tương lai hội tụ trong nỗ lực vươn mình bước vào kỷ nguyên mới.

Thời gian không chờ đợi. Ngay từ những ngày đầu, cả nước nỗ lực “vừa chạy vừa xếp hàng”, tăng tốc, bứt phá, về đích. Đồng hành cùng đất nước, ngày 6/1, ngành Ngoại giao tổ chức Hội nghị tổng kết năm 2024 và phương hướng nhiệm vụ trọng tâm năm 2025, quán triệt, quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới, chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về ngoại giao trong kỷ nguyên vươn mình và năm nhiệm vụ cơ bản, giải pháp trọng tâm của Thủ tướng Phạm Minh Chính.

Chủ tịch nước Lương Cường, Tổng thống Sri Lanka Anura Kumara Dissanayaka và các đại biểu dự Lễ khai mạc Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025. (Nguồn: TTXVN)

Chặng đường nhiều dấu ấn

Trong sáu tháng đầu năm 2025, đối ngoại, ngoại giao phấn đấu đạt những kết quả tích cực. Nổi bật là chủ động, đồng bộ, sáng tạo và hiệu quả trên ba trụ cột, đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại Nhân dân, cả đa phương và song phương.

Một là, ngoại giao chính trị, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và sự tham gia trực tiếp của lãnh đạo cấp cao Đảng, Nhà nước đã nâng tầm, nâng cấp quan hệ với các đối tác quan trọng, tạo cầu nối thúc đẩy hợp tác phát triển trên địa bàn chiến lược; bổ sung, làm mới các trụ cột trong các đối tác truyền thống.

Sáu tháng sôi động, nổi bật là gần 20 chuyến thăm của Lãnh đạo cấp cao Đảng, Nhà nước ta tới các nước và đón hơn chục đoàn cấp cao các nước đến Việt Nam; qua đó, tiếp tục củng cố, nâng cấp quan hệ, tăng tổng số Đối tác chiến lược toàn diện lên 13 và 10 Đối tác chiến lược.

Trong bối cảnh đối đầu, cạnh tranh địa chính trị gay gắt, chúng ta vẫn duy trì quan hệ cân bằng, hài hòa với các nước lớn.

Về đa phương, Việt Nam tham dự, đăng cai tổ chức và đóng góp tích cực vào các hội nghị quốc tế như, Đại hội lần thứ 150 của Liên minh Nghị viện quốc tế (IPU-150), Hội nghị Liên hợp quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD), Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn đối tác vì tăng trưởng xanh và mục tiêu toàn cầu 2030 (P4G) lần thứ tư, Hội nghị Đại dương Liên hợp quốc lần thứ ba (UNOC 3), Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 46…

Ngoại giao chính trị, đối ngoại cấp cao giữ vai trò quyết định củng cố cục diện đối ngoại rộng mở, tăng cường tin cậy chính trị, nâng tầm vị thế quốc tế của đất nước, bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; khai mở các hướng triển khai mới, các lĩnh vực hợp tác tương xứng với tầm mức quan hệ.

Hai là, ngoại giao kinh tế, kinh tế đối ngoại là tiếp tục là điểm sáng; chủ động khắc phục khó khăn, mở hướng đi mới, làm mới nội hàm hợp tác, ngoại giao kinh tế, tạo chuyển biến mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực; nổi bật là điều chỉnh, mở rộng thị trường và thu hút đầu tư nước ngoài (tổng vốn FDI xấp xỉ 9 tỷ USD).

Việt Nam chủ động, linh hoạt đối thoại thương mại, thuế quan với Mỹ, đồng thời đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng với các đối tác khác, trên nhiều địa bàn. Trong mỗi hoạt động ngoại giao, Việt Nam ký kết nhiều thỏa thuận, bản ghi nhớ giữa các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, tạo khuôn khổ pháp lý rộng mở cho thu hút đầu tư, hợp tác chuyên sâu, thiết thực, hiệu quả.

Ngoại giao góp phần quan trọng để kinh tế nửa đầu năm 2025 phát triển tích cực trên cả ba khu vực, đạt và vượt nhiều chỉ tiêu, so cùng kỳ năm 2024, thúc đẩy, tạo đà để phấn đấu đạt mức tăng trưởng 8% cả năm, giúp Việt Nam duy trì vị thế trong nhóm nước tăng trưởng nhanh.

Ba là, đối ngoại quốc phòng - an ninh tích cực, chủ động thực hiện kế hoạch, đạt nhiều kết quả thực chất. Tham dự, đóng góp vào Đối thoại Shangri-La 2025 được cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Đón tiếp chu đáo các đoàn quân đội nước ngoài thăm, tham dự diễu binh kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước. Mở rộng, nâng cao chất lượng tham gia lực lượng Gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc. Tham gia công tác cứu hộ, cứu nạn tại Myanmar...

Đối ngoại quốc phòng - an ninh góp phần củng cố lòng tin, nâng cao vị thế, uy tín đất nước, Quân đội trên trường quốc tế; tạo điều kiện cho đối ngoại, hợp tác trên các lĩnh vực khác; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.

Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Phiên khai mạc Hội nghị UNOC 3, cùng tham dự có Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, các thành viên Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam. (Nguồn: TTXVN)

Bốn là, mở rộng, thúc đẩy hợp tác thực chất, hiệu quả về khoa học - công nghệ, chuyển đổi số, công nghệ cao, giao thông vận tải, logistics, văn hóa, thể thao, du lịch, giao lưu nhân dân… phát huy tiềm năng, thế mạnh, theo phương châm cùng có lợi. Các hoạt động đó làm phong phú sắc màu của bức tranh đối ngoại, tạo môi trường thuận lợi cho củng cố quan hệ song phương và ngoại giao kinh tế, đối ngoại nhân dân.

Năm là, tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả thông tin đối ngoại và nghiên cứu dự báo chiến lược. Đây vừa là nhiệm vụ, vừa là một giải pháp quan trọng.

Tiến hành thông tin đối ngoại tích cực, chủ động, linh hoạt, sáng tạo; cập nhật đường lối, chính sách mới của Đảng, Nhà nước Việt Nam đến các quốc gia, tổ chức quốc tế và cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Qua đó, truyền tải thông điệp mạnh mẽ về một Việt Nam giàu tiềm năng, năng động, vươn mình trong kỷ nguyên mới. Báo chí đối ngoại khắc ghi dấu ấn đậm nét trong lòng bạn bè quốc tế về đất nước của những người bạn thủy chung, chân thành, về một điểm hẹn hấp dẫn, chung tay, chung sức hợp tác phát triển.

Coi trọng nghiên cứu dự báo chiến lược, bám sát, nắm chắc tình hình, nhạy bén phát hiện các vấn đề nảy sinh, xu thế mới, nhận diện đúng thời cơ, thách thức, kịp thời tham mưu, đề xuất chủ trương, đối sách, xử lý hài hòa các mối quan hệ, giải quyết linh hoạt các vấn đề nhạy cảm, phức tạp, góp phần giữ vững thế chủ động chiến lược.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại Phiên toàn thể cấp cao Đại hội đồng IPU-150. (Nguồn: TTXVN)

Hành trang cho chặng đường tiếp theo

Sáu tháng đầu năm 2025 là một chặng đường nổi bật với phương châm tăng tốc, bứt phá, chuẩn bị khởi đầu kỷ nguyên mới. Đối ngoại, ngoại giao nỗ lực, đồng hành cùng dân tộc, định vị vững chắc Việt Nam trên trường quốc tế, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc, thu hút nguồn lực phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc.

Nguyên nhân cơ bản của những dấu ấn đó là, ngoại giao quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm của Đảng, trong đó có Nghị quyết số 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế, tạo bước ngoặt, động lực trong tình hình mới; thấm nhuần tầm nhìn chiến lược, tư duy mới của Đảng về ngoại giao, hội nhập quốc; phát huy mạnh mẽ vai trò tiên phong, trọng yếu thường xuyên; hành động với sức bật mới, trên thế vươn mình của đất nước, của ngành.

Tích cực, chủ động tổ chức tinh gọn bộ máy gắn với xây dựng đội ngũ cán bộ ngoại giao theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, tuyệt đối trung thành với lợi ích quốc gia, tin cậy về phẩm chất, vững vàng về bản lĩnh, sâu sắc về chiến lược, nhạy bén về thời thế, khôn khéo về ứng xử và tinh thông nghiệp vụ.

Những bài học đó là hành trang quý trong chặng đường tiếp theo, nâng tầm đối ngoại, góp phần tạo đà cho đất nước tăng tốc, bứt phá, vững bước vào kỷ nguyên mới.

TS. Vũ Đăng Minh