Nghĩa vụ quân sự: Trách nhiệm không của riêng ai! (Bài 2) - Khi luật đi vào cuộc sống

Hội đồng NVQS huyện Quảng Xương tổ chức khám tuyển NVQS tại Bệnh viện Đa khoa huyện Quảng Xương. Ảnh: P.V

Viết đơn tình nguyện nhập ngũ

Có mặt tại Trạm Y tế phường Quảng Thành, TP Thanh Hóa vào buổi sáng sớm trời đổ mưa, nhưng toàn bộ thanh niên trong danh sách khám sơ tuyển NVQS của phường đã có mặt đầy đủ, sẵn sàng thực hiện các bước khám sức khỏe ban đầu.

Em Bùi Văn Tuấn, sinh năm 2006, ở phố Thành Yên có dáng người cao ráo, gương mặt hiền lành, thân thiện đã để lại nhiều ấn tượng trong chúng tôi khi em chia sẻ: “Em hiểu môi trường quân đội là môi trường của kỷ luật, kỷ cương, là một “trường học” lớn đối với những thanh niên mới lớn như chúng em. Song, bản thân em luôn mong muốn được phục vụ trong môi trường quân đội, được thử thách, rèn luyện để trưởng thành hơn. Vì vậy, trong đợt tuyển quân năm 2025, em đã viết đơn tình nguyện nhập ngũ. Gia đình em cũng rất vui vì anh trai em đã từng đi bộ đội về nên bản thân em luôn ý thức được việc thực hiện NVQS là trách nhiệm và vinh dự của lực lượng thanh niên đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Cũng giống như Tuấn, em Nguyễn Hồng Quân ở phố Thành Mai vui vẻ chia sẻ về việc em đã viết đơn tình nguyện nhập ngũ: “Môi trường quân đội sẽ là cơ hội giúp em được rèn luyện bản thân nên em hy vọng sẽ được lên đường nhập ngũ, được rèn giũa, thử thách, vượt qua chính mình để chín chắn hơn về mặt thể lực, sức khỏe cũng như suy nghĩ, hành động. Em nghĩ, đó sẽ là những hành trang cần thiết cho tương lai sau này của mình”.

Tự hào về những thanh niên trên địa bàn phường đã phát huy tinh thần xung kích tuổi trẻ đóng góp cho quê hương, đất nước, nhằm mục tiêu xây dựng bảo vệ vững chắc Tổ quốc, Bí thư Đảng ủy phường Quảng Thành Nguyễn Thế Long, nói: “Mỗi năm, phường Quảng Thành được giao chỉ tiêu từ 8 - 12 thanh niên tham gia NVQS và nghĩa vụ công an. Và, năm nào phường cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tuyển quân. Để có được kết quả trên, hàng năm, Hội đồng NVQS phường đều tổ chức rà soát thanh niên đến tuổi thực hiện NVQS, lập danh sách đưa vào diện quản lý, đồng thời phân công các thành viên trong hội đồng NVQS, các khu phố đẩy mạnh công tác tuyên truyền Luật NVQS, đến từng hộ gia đình có con, em trong độ tuổi thực hiện NVQS để nắm bắt tâm tư, tình cảm, động viên các em hăng hái lên đường thực hiện nghĩa vụ và trách nhiệm của thanh niên Việt Nam”.

Không thua kém tinh thần hăng hái lên đường thực hiện NVQS như các thanh niên thành phố, những thanh niên “làng biển” xã Quảng Nham (Quảng Xương) cũng đã viết đơn tình nguyện lên đường nhập ngũ.

Thanh niên phường Quảng Thành (TP Thanh Hóa) viết đơn tình nguyện lên đường nhập ngũ.

Chúng tôi gặp em Trần Tiến Đạt ở thôn Trung, xã Quảng Nham khi em vừa ra khỏi phòng khám mắt. Em hồ hởi: “Em đã lọt qua vòng khám mắt rồi nhé. Chắc chắn đủ sức khỏe để đi bộ đội”. Đạt chia sẻ: “Em học hết THCS thì vào miền Nam làm việc. Đầu năm nay, em nhận được thông báo của xã về việc tham gia khám tuyển NVQS nên em đã chủ động về quê từ tháng 6. Phần vì nguyện vọng của bản thân, phần vì được gia đình động viên đi bộ đội để được rèn luyện và trưởng thành hơn, sẵn sàng đối mặt, vượt qua thử thách trong cuộc sống nên em đã tình nguyện viết đơn nhập ngũ”.

“Trong đợt tuyển quân năm 2025, huyện Quảng Xương giao cho xã Quảng Nham chỉ tiêu 16 thanh niên tham gia NVQS. Xã đã phát lệnh gọi 96 thanh niên trong độ tuổi khám sơ tuyển ở cấp xã, trong đó có 64 thanh niên đủ tiêu chuẩn khám tuyển cấp huyện. Trong các ngày khám sơ tuyển cấp xã, khám tuyển cấp huyện, 100% thanh niên có lệnh gọi đều chấp hành nghiêm túc, có mặt đầy đủ, đúng giờ. Đạt là một trong 12 thanh niên của xã Quảng Nham tình nguyện viết đơn nhập ngũ năm 2015” - Chỉ huy Trưởng Ban Chỉ huy Quân sự (CHQS) xã Quảng Nham Đoàn Văn Hiếu, chia sẻ.

Chuyển biến trong nhận thức

Chỉ huy Trưởng Ban CHQS xã Quảng Nham cũng cho biết thêm: “Để đạt được kết quả trên, ngoài việc soạn các quy định của Luật NVQS tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh xã, thôn vào khung giờ từ 6h - 7h, 17h - 18h thì hằng năm Huyện đoàn, đoàn xã đều phối hợp với Trường THPT Quảng Xương 4 tổ chức tuyên truyền các quy định của Luật NVQS trong nhà trường thông qua các chương trình ngoại khóa, qua các cuộc thi, trên nền tảng xã hội facebook, zalo... nên mỗi học sinh trong độ tuổi đăng ký NVQS cũng nhận biết quy định của luật để từ đó về tuyên truyền, giải thích cho bố mẹ, người thân trong gia đình hiểu. Vì vậy, những năm gần đây trên địa bàn xã không còn tình trạng người dân tỏ rõ thái độ hoặc tìm mọi cách để con không phải nhập ngũ”.

Trao đổi thêm với chúng tôi về những chuyển biến trong công tác tuyển quân trên địa bàn huyện Quảng Xương, Trung tá Lê Xuân Chiến, Chính trị viên Ban CHQS huyện, cho biết: Năm 2025, huyện Quảng Xương được giao chỉ tiêu tuyển chọn và gọi 198 công dân nam nhập ngũ (trong đó nhập ngũ vào quân đội là 172 công dân, nhập ngũ vào công an là 26 công dân). Để đạt được chỉ tiêu giao, Ban CHQS huyện đã chủ động tham mưu cho Huyện ủy ban hành chỉ thị về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ; kiện toàn hội đồng NVQS huyện, kịp thời ban hành kế hoạch, hướng dẫn về công tác tuyển quân; tham mưu cho Huyện ủy, Hội đồng NVQS huyện chỉ đạo cả hệ thống chính trị của huyện vào cuộc, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức cho Nhân dân về chấp hành và thực hiện nghiêm Luật NVQS. Bên cạnh đó, quan tâm thực hiện tốt công tác chính sách hậu phương quân đội, giới thiệu việc làm cho quân nhân sau khi hoàn thành NVQS; có chính sách đãi ngộ, tạo nguồn cán bộ cho địa phương đối với những quân nhân rèn luyện tốt, được kết nạp vào Đảng trước, trong thời gian nhập ngũ. Do đó, từ năm 2022 đến nay, chất lượng khám tuyển NVQS của huyện thường xuyên được nâng lên, đơn vị hoàn thành 100% chỉ tiêu giao nhận quân.

Hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2024, Ban CHQS TP Thanh Hóa tổ chức hội nghị phổ biến Luật NVQS cho các phường, xã trên địa bàn.

TP Thanh Hóa là đô thị trung tâm của cả tỉnh với dân cư đông đúc, nhưng có thời điểm, một số phường trung tâm của thành phố luôn kêu khó trong công tác tuyển quân hàng năm, thậm chí có thời điểm có “phường trắng” trong tuyển quân. Song, những năm gần đây, công tác này đã có những chuyển biến căn bản, toàn diện.

Để đạt được những kết quả đó, theo Trung tá Đỗ Văn Chung, Phó Chỉ huy trưởng Ban CHQS TP Thanh Hóa, ngoài việc các xã, phường tổ chức nói chuyện chuyên đề, tuyên truyền trên hệ thống thông tin đại chúng, phát tờ rơi, treo băng rôn và áp phích tại nơi đông dân cư như chợ, nhà văn hóa và trung tâm hành chính..., Ban CHQS thành phố cũng thường xuyên phối hợp với các cơ sở giáo dục lồng ghép nội dung quy định của Luật NVQS vào các hoạt động chính khóa, ngoại khóa để nâng cao nhận thức, khơi dậy tinh thần yêu nước trong thế hệ trẻ. Ngay trong đợt hưởng ứng Ngày Pháp luật 9/11 năm nay, Ban CHQS TP Thanh Hóa đã chọn chủ đề về Luật NVQS và các quy định liên quan để đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến góp phần nâng cao nhận thức trong đội ngũ cán bộ và các tầng lớp Nhân dân, đặc biệt là thanh niên trong độ tuổi nhập ngũ. Từ năm 2015 đến nay, số lượng công dân nhập ngũ vào các đơn vị quân đội của TP Thanh Hóa là 1.689 công dân.

Tại huyện Thiệu Hóa, cấp ủy, chính quyền, hội đồng NVQS các cấp trên địa bàn huyện cũng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, đẩy mạnh công tác quán triệt tuyên truyền Luật NVQS, đồng thời tập trung nâng cao hiệu quả công tác đăng ký, quản lý nguồn công dân trong độ tuổi thực hiện NVQS tại cấp cơ sở bằng cách phối hợp giữa các ban, ngành, như ban CHQS, công an, tổ dân phố, thôn thống kê chính xác công dân trong độ tuổi thực hiện NVQS (18 - 27 tuổi). Cập nhật thông tin đầy đủ về trình độ văn hóa, sức khỏe, nghề nghiệp, hoàn cảnh gia đình, và địa chỉ cư trú. Thực hiện đăng ký NVQS lần đầu đối với công dân đủ 17 tuổi tại các xã, thị trấn. Phân loại rõ ràng các nhóm đối tượng: đủ điều kiện nhập ngũ, tạm hoãn, hoặc miễn. Đối với những trường hợp tạm hoãn, thường xuyên theo dõi và rà soát để đảm bảo tính chính xác khi gọi nhập ngũ nhằm bảo đảm công bằng, minh bạch, đúng pháp luật trong tuyển chọn công dân nhập ngũ.

"Những năm gần đây, huyện Thiệu Hóa đã hoàn thành tốt nhiệm vụ công tác tuyển quân, giao đúng, đủ chỉ tiêu, bảo đảm chất lượng. Riêng trong năm 2025, huyện Thiệu Hóa được giao chỉ tiêu tuyển chọn và gọi 190 thanh niên lên đường nhập ngũ, trong đó có 168 chỉ tiêu nhập ngũ vào các đơn vị quân đội; 22 chỉ tiêu thực hiện nghĩa vụ công an Nhân dân. Hội đồng NVQS huyện Thiệu Hóa đang tập trung thực hiện các nhiệm vụ, bảo đảm chất lượng công tác tuyển quân, phấn đấu 100% bảo đảm tốt về tiêu chuẩn chính trị, tỷ lệ công dân nhập ngũ phải đạt sức khỏe loại 1, loại 2 từ 75% trở lên; đã tốt nghiệp đại học, cao đẳng từ 5% trở lên; trình độ THPT phấn đấu đạt 65% trở lên” - Trung tá Lê Đình Trọng, Phó Chỉ huy trưởng Ban CHQS huyện Thiệu Hóa cho biết.

Với cách làm trên của các địa phương đã góp phần nâng cao nhận thức của tổ chức, cá nhân, nhất là công dân trong độ tuổi gọi nhập ngũ đối với việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Kết quả, trong 5 năm gần đây, toàn tỉnh có 1.587 công dân viết đơn tình nguyện nhập ngũ; chỉ tiêu giao quân hàng năm luôn đạt 100%. Trong năm 2024 có 638 đảng viên nhập ngũ, đạt 17,45%; có 431 thanh niên học cảm tình Đảng, đạt 11,79%.

Tô Dung - Việt Hương

Bài cuối: Để phát huy trách nhiệm "tròn khâu"