Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Á: 'Bí kíp' săn ảnh diễu binh, diễu hành

Kết nối khối diễu binh với không gian, khán giả

- Với kinh nghiệm tác nghiệp ở nhiều sự kiện lớn, anh có thể chia sẻ đã chuẩn bị như thế nào để có thể “săn” được khoảnh khắc đắt giá tại các dịp lễ diễu binh, diễu hành?

- Chụp ảnh diễu binh nhìn thì có vẻ dễ vì các khối đều tăm tắp nhưng thực sự để có khuôn hình hấp dẫn không đơn giản. Người chụp cần chuẩn bị thiết bị máy móc, khảo sát trước vị trí cũng như nắm được diễn tiến của sự kiện để chủ động di chuyển khi sự kiện diễn ra.

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Á tặng sách Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Đại tướng Phan Văn Giang sau buổi tổng hợp luyện diễu binh, diễu hành ngày 16/8. Ảnh: Nam Trần

Về thiết bị, tôi luôn chuẩn bị 2 thân máy, 2 ống kính có tiêu cự khác nhau. Khi khối diễu binh tiến tới, cách khoảng 10 - 20m trở đi thì sử dụng ống kính tele, khi khối đến gần hơn, sử dụng ống kính góc rộng và căn chỉnh vừa khớp khung hình đẹp. Với mỗi khối diễu hành có ít nhất 10 - 20 bức ảnh đẹp, chụp từ nhiều vị trí khác nhau.

Tất nhiên, để chụp được bức ảnh đẹp, không đơn điệu, đòi hỏi người chụp phải rất nhanh, thậm chí hơi “tham”. Chụp xong là phải chạy, di chuyển liên tục, chạy trước đón đầu, chụp nhiều góc độ mới mong có nhiều bức ảnh ưng ý. Có sự kết nối giữa khối diễu binh với không gian, với khán giả. Một bức ảnh thành công là khi nó có thể khiến người xem phải dừng lại chiêm nghiệm.

Khối nam sĩ quan Quân chủng Hải quân diễu binh tập luyện cho diễu binh, diễu hành. Ảnh: Nguyễn Á

- Trong một sự kiện lớn với an ninh được siết chặt, việc tìm được góc chụp đẹp chắc chắn là một thử thách không nhỏ?

- Quả thực đây là một trong những khó khăn lớn nhất. Trước tiên mình phải tuân thủ quy định, rồi trong khuôn khổ cho phép, phải biết quan sát để lựa chọn góc chụp. Nghề này chụp ảnh giỏi chưa đủ, phải biết quan sát mới mong có được những tác phẩm ấn tượng, không giống ai.

Khối Quân đội nhân dân diễu hành trên phố Nguyễn Thái Học trong Lễ tổng duyệt. Ảnh: Nguyễn Á

Trên thực tế, mỗi vị trí có lợi thế riêng. Góc máy từ trên cao cho phép mình bao quát được toàn cảnh, thấy được sự hùng vĩ của đoàn quân và cả không khí xung quanh. Chụp ở dưới đòi hỏi phải di chuyển nhiều hơn, nhanh nhạy hơn.

Như chụp cảnh diễu binh đi qua Hồ Gươm, có thể chú ý đến góc chụp đẹp từ phía đối diện Trung tâm Thông tin triển lãm Hà Nội (93 Đinh Tiên Hoàng). Nếu đứng ở góc ngã tư phía Tràng Thi có thể chụp được ánh sáng ngược buổi sáng, tăng tính nghệ thuật của bức ảnh. Đặc biệt, ở góc này sẽ lấy được cả bức tranh Bác Hồ đang bế em nhỏ với hình ảnh chim bồ câu…

Hòa vào cảm xúc để nắm bắt khoảnh khắc

- Ngoài kỹ thuật và vị trí, theo anh, yếu tố nào làm nên một bức ảnh diễu binh thực sự có hồn?

- Tôi cho rằng đó là sự kết nối. Một bức ảnh diễu binh đẹp không phải chỉ có những khối quân đi đều bước. Như tôi nói ở trên, ảnh phải có sự kết nối giữa khối diễu binh với người dân, phải bắt được khoảnh khắc người dân hân hoan đón nhận, cầm cờ vẫy chào… Người chụp ảnh giỏi phải nhìn ra được điều đó, hòa vào cảm xúc thiêng liêng, tự hào khi ấy để đồng điệu, diễn tả khung cảnh này.

Cho nên, nếu nhìn Nguyễn Á chụp ảnh diễu binh, đôi khi sẽ bắt gặp tôi vừa chạy vừa cầm theo một chiếc ghế nhỏ. Chỉ cần đứng trên ghế cao thêm vài tấc, bức ảnh có khi đã rất khác rồi. Trong một bức ảnh mà khán giả vừa thấy được mái đầu của người dân đang ngóng chờ, theo dõi, xa xa là khối diễu binh đi tới, và bên kia cũng có rất nhiều người dân đang cầm cờ vẫy chào... Bức ảnh như vậy sẽ có chiều sâu và cảm xúc hơn rất nhiều.

Các cựu chiến binh được bố trí chỗ ngồi ưu tiên để xem Lễ tổng duyệt diễu binh, diễu hành sáng 30/8. Ảnh: Nguyễn Á

- Không biết anh có bí quyết gì để được tác nghiệp trong những sự kiện đặc biệt của đất nước và anh có gặp áp lực nào không?

- Tôi có một "chiêu" hay dùng là "hối lộ" bằng chính những cuốn sách của mình. Đặc biệt với các đơn vị quân đội, lực lượng vũ trang khi thấy những câu chuyện, hình ảnh của chính họ, đồng đội của họ trong sách, họ rất trân trọng. Họ hiểu được mình làm việc thực sự nghiêm túc nên sẵn sàng tạo điều kiện, hỗ trợ công việc.

Có lẽ áp lực lớn nhất của tôi thực ra là làm sao vượt qua chính mình. Tôi chụp diễu binh không ít, nhưng các bức ảnh bây giờ phải khác với ảnh của chính mình trước đây, chứ chưa nói đến khác người. Phải làm sao mỗi bức ảnh không lặp lại.

Toàn quân, toàn dân trong đại lễ mừng đất nước hòa bình, thống nhất. Ảnh: Nguyễn Á

- Anh sẽ lại làm một cuốn sách ảnh về lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9?

- Diễu binh chỉ là một phần trong một chủ đề lớn trong ấn phẩm mà tôi thực hiện nhân dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh. Qua các cuốn sách ảnh như 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ - Vang mãi bản hùng ca hay 50 năm sức mạnh Việt Nam, điều tôi muốn nói đến là lòng dân, là sức mạnh của cả dân tộc Việt Nam chứ không chỉ riêng lực lượng vũ trang. Hình ảnh đoàn quân tiến bước hùng dũng trên quảng trường là biểu tượng cho sức mạnh đó, nhưng xung quanh còn là ánh mắt tự hào của người dân, là không khí của ngày hội non sông. Đó mới là điều tôi muốn ghi lại.

Tất nhiên, với tâm sức và sự chuẩn bị trong thời gian qua, với quy mô, tầm vóc của lễ diễu binh lần này, tôi kỳ vọng đây sẽ là cuốn sách ảnh hay nhất của mình về đề tài quân đội và lực lượng vũ trang, góp thêm tư liệu quý giá cho các thế hệ sau.

- Xin cảm ơn anh!

Hải Đường thực hiện