Nghệ sĩ múa Hồng Thắm: Gửi hồn múa vào bản sắc văn hóa dân tộc

Nghệ sĩ Hồng Thắm là một biên đạo múa trẻ tài năng. Ảnh: Ngô Khiêm

Trước khi đến với Lai Châu, Hồng Thắm từng là diễn viên múa của Đoàn Ca múa nhạc tỉnh Sơn La. Trong một lần cùng đoàn lên Lai Châu giao lưu nghệ thuật, cô đã bị mê hoặc bởi vẻ đẹp hùng vĩ, thơ mộng của núi rừng nơi đây và đặc biệt là sự đa dạng, độc đáo của các dân tộc thiểu số có dân số rất ít như Si La, Lự, Mảng, Cống, Kháng, La Hủ... Chính điều đó đã thôi thúc chị quyết định gắn bó lâu dài với mảnh đất biên cương, để khai thác, bảo tồn và lan tỏa nét đẹp văn hóa các dân tộc ít người thông qua nghệ thuật múa.

Đối với Hồng Thắm, việc lựa chọn gắn bó với Lai Châu không chỉ là một sự chuyển hướng công việc, mà là một sự lựa chọn của trái tim và lý tưởng. Là người con dân tộc Thái, chị thấu hiểu rõ giá trị của văn hóa truyền thống và càng trân quý những gì đang dần mai một giữa vòng xoáy phát triển hiện đại. “Tôi luôn cảm thấy xúc động khi thấy những điệu múa dân gian nguyên sơ, những lễ hội cổ truyền của đồng bào dân tộc ít người như Si La, La Hủ, Mảng... Chúng mộc mạc nhưng mang vẻ đẹp độc nhất vô nhị. Mỗi điệu múa là một phần ký ức văn hóa, nếu không gìn giữ, sẽ mất đi mãi mãi” - chị chia sẻ.

Vì thế, trong mỗi tác phẩm, chị không chỉ đơn thuần tái hiện hình ảnh sinh hoạt hay phong tục, mà còn chắt lọc tinh thần và khí chất riêng của từng dân tộc, truyền tải bằng ngôn ngữ múa hiện đại nhưng vẫn giữ nguyên được bản sắc. Những chi tiết như tiếng gà gáy gọi bình minh, chiếc gùi đựng nước, tấm áo truyền thống hay dáng ngồi bên bếp lửa... đều được Hồng Thắm đưa vào tác phẩm một cách đầy dụng ý và giàu hình tượng.

Không chỉ hoạt động nghệ thuật trên sàn diễn, chị còn tích cực tham gia nghiên cứu, sưu tầm chất liệu múa dân gian, trực tiếp đi tới các bản làng xa xôi để quan sát, ghi chép, giao lưu với người dân, học từ họ từng điệu múa, từng tiếng nhạc gõ. Đó là những trải nghiệm mà chị cho là quý giá nhất, bởi “nghệ thuật chân thực nhất là khi bắt nguồn từ đời sống thực” - chị quan niệm.

Hầu hết các tác phẩm do Hồng Thắm biên đạo đều thấm đẫm hơi thở cuộc sống và văn hóa bản địa. Tiêu biểu như “Vũ điệu về nguồn” – tác phẩm lấy cảm hứng từ sinh hoạt đời thường của thiếu nữ Si La, thể hiện vẻ đẹp thuần khiết và dung dị khi họ hòa mình với thiên nhiên, tắm suối, gánh nước trở về nhà sau buổi lao động. Với cách thể hiện chân thực, sống động, tác phẩm đã giành Huy chương Bạc tại Hội diễn Ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn quốc năm 2021 và nhận giải B của Hội Nghệ sĩ múa Việt Nam.

Không chỉ là biên đạo, Hồng Thắm còn có nhiều năm giữ vai trò trụ cột trong tổ múa, được giao dàn dựng các chương trình nghệ thuật lớn. Gần đây nhất, chị đảm nhiệm vai trò biên đạo chính và đạo diễn sân khấu cho chương trình nghệ thuật đặc biệt kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập Đảng bộ huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu. Với tư duy dàn dựng sắc sảo, giàu cảm xúc, chị đã thổi hồn văn hóa bản địa vào từng tiết mục, góp phần tạo nên một chương trình nghệ thuật vừa hào hùng, vừa lắng đọng.

Là người đã đồng hành, theo sát Hồng Thắm trong suốt nhiều năm qua, Nghệ sĩ Ưu tú Lò Hải Lam (Trung tâm Văn hóa nghệ thuật tỉnh Sơn La) nhận xét: “Hồng Thắm là diễn viên múa có chuyên môn tốt, một cánh chim đầu đàn của tổ múa, luôn được các biên đạo tin tưởng giao những trích đoạn solo. Nhiều lúc không làm được động tác khó, Hồng Thắm lại trăn trở, tìm tòi, tập bằng được. Chị say sưa với các tác phẩm múa trong những mùa hội diễn với những ngày lăn lộn trên sàn tập đến một, hai giờ sáng.”.

Chính niềm đam mê ấy đã tiếp thêm sức mạnh để Hồng Thắm vượt qua mọi thử thách nghề nghiệp. Với chị, múa không chỉ là biểu diễn, mà là tiếng nói văn hóa, là sợi dây kết nối giữa quá khứ - hiện tại - tương lai của các dân tộc thiểu số. Qua từng bước múa, từng động tác mềm mại mà dứt khoát, chị đang lặng lẽ lan tỏa tình yêu, sự trân trọng và khát khao giữ gìn những giá trị văn hóa đặc sắc giữa núi rừng Tây Bắc.

Ở tuổi 37, với hành trang kiến thức, giải thưởng trong tay, tin rằng Hồng Thắm sẽ còn tiến xa trên con đường nghệ thuật, nhất là mới đây, chị vừa được trao giải A Giải thưởng sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học nghệ thuật báo chí về chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” giai đoạn 2021-2025 do Tỉnh ủy Lai Châu tổ chức với tác phẩm “Giữ mãi màu cờ”.

Ngô Khiêm