Ngày xuân gặp gỡ những nữ nghệ sĩ trẻ

LĂNG KÍNH MANG HỒN QUÊ HƯƠNG

Nữ nghệ sĩ nhiếp ảnh Lục Thị Niên sinh năm 1989 được biết đến là một “tay máy” trẻ đầy triển vọng tại Cao Bằng. Cô gái dân tộc Tày sinh ra và lớn lên tại huyện Trùng Khánh, nơi có thác Bản Giốc, động Ngườm Ngao và kho tàng văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng. Xuất phát từ tình yêu quê hương sâu sắc, Niên lấy nghệ danh là “Mác Kham” - một loại quả mộc mạc của núi rừng Cao Bằng. Cũng chính từ tình yêu với quê hương ấy và niềm đam mê nghệ thuật đã thúc đẩy Niên theo đuổi con đường sáng tạo qua lăng kính nhiếp ảnh.

Nữ nghệ sĩ nhiếp ảnh Lục Thị Niên.

Niên từng là một cô giáo dạy Văn nên tình yêu cái đẹp, sự lãng mạn luôn dạt dào trong tâm hồn với xúc cảm mãnh liệt nhất. Những bức ảnh đầu tiên ra đời vào năm 2016 qua ống kính máy ảnh Canon D1200. Niên kể rằng, dù không phải là chiếc máy đắt tiền nhất nhưng nó trở thành “vật bất ly thân” giúp Niên lưu giữ khoảnh khắc đời thường và ghi dấu những bước chân đầu tiên trên con đường nghệ thuật. Từ những cánh đồng xanh mướt, dòng suối róc rách đến những lễ hội truyền thống, được tái hiện một cách sinh động và hấp dẫn qua ống kính nhỏ. Cho đến bây giờ, Niên không nhớ mình có bao nhiêu bức ảnh, bởi đi đến đâu Niên cũng lưu lại từng khoảnh khắc. Chủ đề xuyên suốt các tác phẩm là phong cảnh quê hương, phong tục, tập quán và nét đẹp trong văn hóa, tín ngưỡng của đồng bào các dân tộc. Qua từng tác phẩm được gửi gắm tình yêu quê hương, sự tự hào dân tộc, Niên càng khám phá ra nhiều điều thú vị, tiếp thêm động lực để tiếp tục “đi” và luôn giữ nhiệt huyết cháy bỏng với nghề.

Tình yêu nghệ thuật và sự tìm tòi, học hỏi không ngừng trở thành nền tảng vững chắc để nữ nhiếp ảnh gia nhanh chóng khẳng định được phong cách riêng với “gia tài” các tác phẩm đồ sộ. Trong đó có nhiều tác phẩm đoạt giải thưởng tại các cuộc thi lớn nhỏ trong tỉnh, khu vực... Nhiều năm liền, Niên đoạt huy chương tại Liên hoan ảnh nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc; Giải thưởng văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam và nhiều giải thưởng trong, ngoài tỉnh. Với những thành tích đáng tự hào, Niên vinh dự được nhận bằng khen của Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; giấy khen của Hội Văn học - Nghệ thuật và Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh. Trên cả những giải thưởng, điều mà nữ nhiếp ảnh tự hào nhất chính là thành công trong việc quảng bá, giới thiệu về mảnh đất, con người Cao Bằng đến với bạn bè trong nước và quốc tế.

VŨ ĐIỆU LAN TỎA VĂN HÓA

Trong dòng chảy văn hóa nghệ thuật, có những người hằng ngày lặng thầm, hết lòng cống hiến để lưu giữ và phát triển các giá trị văn hóa, nghệ thuật truyền thống. Trong số đó, Nghệ sĩ Ưu tú Lâm Thị Minh Huệ, diễn viên, biên đạo múa tài năng của Đoàn Nghệ thuật tỉnh là một gương mặt sáng giá, luôn nhiệt huyết trong từng vũ điệu.

Nghệ sĩ Ưu tú Lâm Thị Minh Huệ.

Sinh năm 1982, sau khi tốt nghiệp loại giỏi Trường Trung học Văn hóa Nghệ thuật Việt Bắc (nay là Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Việt Bắc), chị nhận công tác tại Đoàn Nghệ thuật tỉnh năm 1998. Với vai trò là một diễn viên múa, chị Huệ được giao những phần múa chính trong các tiết mục quan trọng. Niềm đam mê mãnh liệt với nghệ thuật múa cùng sự chuyên nghiệp, kỷ luật cao trong công việc đã giúp chị đạt được những thành công ấn tượng.

Chị được tín nhiệm đảm nhận vai trò biên đạo múa, trực tiếp tham gia dàn dựng nhiều chương trình nghệ thuật lớn của tỉnh. Những tiết mục do chị biên đạo và biểu diễn để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả, đồng thời nhận được đánh giá cao từ giới chuyên môn. Chị đã góp mặt trong 6 liên hoan, hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc và 20 lần tỏa sáng trên sân khấu quốc tế. Với chị, đó không chỉ là cơ hội để học hỏi, hoàn thiện bản thân mà còn là dịp truyền tải, lan tỏa nét đẹp văn hóa, con người Cao Bằng đến gần hơn với bạn bè trong nước và quốc tế.

Nhiều năm liền, chị đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở, được tặng thưởng nhiều bằng khen, giấy khen của tỉnh, ngành; danh hiệu “Gương mặt nghệ sĩ tiêu biểu toàn quốc” do Cục Nghệ thuật biểu diễn, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trao tặng. Với tất cả nỗ lực, tài năng của mình, năm 2024, chị vinh dự được trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú - phần thưởng cao quý ghi nhận những đóng góp trong lĩnh vực nghệ thuật, tích cực tham gia nhiều hoạt động phục vụ nhiệm vụ chính trị lớn của địa phương, đất nước.

Luôn tâm niệm nghệ thuật không chỉ là một hình thức giải trí mà còn mang giá trị giáo dục và thẩm mỹ cao, lan tỏa tinh thần lạc quan, niềm tin vào cuộc sống, chị không ngừng sáng tạo, đổi mới trong công tác biên đạo, mang đến những tiết mục giàu cảm xúc, vừa truyền tải sâu sắc văn hóa truyền thống vừa phù hợp với xu hướng hiện đại. Chia sẻ về con đường nghệ thuật của mình, chị Huệ cho biết: Thấm nhuần lời dạy của Bác “văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận”, tôi ý thức sâu sắc về vai trò và trách nhiệm của mình. Không chỉ là nghệ sĩ biểu diễn, chúng tôi còn là những chiến sĩ trên mặt trận văn hóa, mang nghệ thuật làm đẹp đời sống và củng cố niềm tin của nhân dân vào những giá trị tốt đẹp.

Không chỉ dừng lại ở hoạt động nghệ thuật, chị còn tích cực tham gia công tác xây dựng phong trào văn hóa, văn nghệ tại địa phương, biên đạo và xây dựng nhiều chương trình nghệ thuật phục vụ các sự kiện chính trị, văn hóa lớn của tỉnh. Với chị, thành công không chỉ là những giải thưởng hay danh hiệu mà còn là cách để lan tỏa những giá trị tốt đẹp, là việc truyền lửa tình yêu nghề cho thế hệ trẻ tiếp tục sáng tạo, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa, nghệ thuật quê hương.

Trong sắc xuân ấm áp, những vũ điệu lan tỏa văn hóa của chị như gửi gắm lời chào mừng năm mới, lời tri ân chân thành đến những người yêu nghệ thuật, đến quê hương đã nuôi dưỡng tài năng của mình.

NGƯỜI KỂ CHUYỆN QUA TỪNG NÉT CỌ

Sinh năm 1987, ngay từ nhỏ cô gái dân tộc Tày Hoàng Thu Huyền sớm bộc lộ đam mê với hội họa. Chị theo học Trường Đại học Hùng Vương, Khoa Sư phạm Mỹ thuật và trở thành cô giáo dạy mỹ thuật tại Trường Tiểu học thị trấn Quảng Uyên (Quảng Hòa). Ngoài việc giảng dạy, chị đi khắp các nẻo đường quê hương để khám phá những vùng đất giàu bản sắc, ghi lại những hình ảnh đẹp của đồng bào các dân tộc qua từng nét cọ đầy cảm xúc. Chính vẻ đẹp bình dị của quê hương, hình ảnh cô gái Tày, Nùng miền non nước dịu dàng trong bộ quần áo chàm với cây đàn tính, phong tục, tập quán, tín ngưỡng, bản sắc văn hóa đa dạng, phong phú trở thành đề tài bất tận trong sáng tác của chị.

Họa sĩ Hoàng Thu Huyền.

Ngoài các chất liệu như sơn mài, sơn dầu, Huyền có niềm đam mê đặc biệt với tranh lụa bởi nét mềm mại, trong trẻo và tinh tế mà tác phẩm mang lại. Để sáng tác tranh lụa đạt được chất độc đáo, đòi hỏi họa sĩ phải là người có chuyên môn vững vàng, tâm huyết tìm tòi sáng tạo, không quản ngại thời gian, kinh phí... để làm nên những tác phẩm hút hồn công chúng. Khác hẳn với sơn dầu hay bột màu, có thể dùng màu nọ chồng lấp lên màu kia, vẽ lụa rất cần sự tiết chế bởi khi lụa đã ngấm màu thì không thể nào “chữa” lại được. Bởi vậy với mỗi bức tranh, chị lên bản phác thảo chi tiết từng hình khối, đường nét… Khi vẽ lên lụa cũng rất cẩn thận, khéo léo vẽ từ nhạt đến đậm, chồng nhiều lớp màu lên nhau để màu sắc thấm đượm từng thớ lụa…

Trong hội họa, thành danh ở chất liệu nào cũng không phải dễ, riêng với tranh lụa cần phải công phu, nhiều công sức hơn mới phát huy điểm mạnh là trong trẻo và êm dịu của màu sắc; sự tinh tế, trang nhã đường nét, chứa đựng hồn cốt dân tộc. Những bức tranh lụa của chị thường vẽ về hình ảnh người phụ nữ dân tộc, đặc biệt là người phụ nữ Tày. Chị Huyền chia sẻ: Trước khi vẽ, tôi luôn dành thời gian tìm hiểu kỹ về phong tục, tín ngưỡng và đời sống của đồng bào dân tộc, quan sát, lắng nghe và cảm nhận. Từ những trải nghiệm ấy, tôi ghi chép lại từng chi tiết nhỏ nhất, đặc biệt là nội tâm nhân vật, từng cử chỉ, đường nét, biểu cảm… để có thể lột tả một cách sinh động, chân thực các sắc thái khác nhau của nhân vật.

Hơn mười năm gắn bó chuyên nghiệp với nghệ thuật hội họa, chị gặt hái được nhiều thành công khi liên tiếp nhiều bức tranh được trưng bày tại các triển lãm lớn nhỏ như: Triển lãm khu vực III Việt Bắc - Tây Bắc, Summer Fest, Qua miền di sản Việt Bắc... Riêng năm 2024, chị bán đấu giá thành công tác phẩm “Phiên chợ vùng cao” với giá 8 triệu đồng và ủng hộ toàn bộ cho Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh hỗ trợ đồng bào khắc phục thiệt hại do cơn bão số 3 gây ra. Bên cạnh đó, chị mở các lớp dạy vẽ với mong muốn lan tỏa tình yêu văn hóa, nghệ thuật đến với các bạn trẻ. Các lớp học của chị nhận được sự yêu thích và duy trì sĩ số 50 - 60 học sinh. Ngoài dạy vẽ chị chia sẻ về văn hóa dân tộc, về ý nghĩa của những câu chuyện ẩn sau từng bức tranh. Chị tin rằng nếu hiểu văn hóa từ sớm, các bạn trẻ sẽ trở thành những người kế thừa và phát huy giá trị ấy một cách tự nhiên nhất…

Họa sĩ Hoàng Thu Huyền vẫn âm thầm kể những câu chuyện quê hương bằng cách riêng của mình qua các tác phẩm, tiếp tục gửi đến đông đảo công chúng yêu hội họa những hình ảnh đẹp về vùng đất, con người nơi đây. Với tình yêu lớn dành cho nghệ thuật và văn hóa dân tộc, chị tiếp tục vẽ nên những bức tranh đẹp trong bức tranh chung của văn hóa Cao Bằng.

Diệu Linh