Ngày Thế giới Phòng chống lao 24/3: Việt Nam là một trong những quốc gia có gánh nặng bệnh lao cao

Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân lao

Không còn là bệnh của người nghèo

TS.BSCC Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, cho biết, việc điều trị bệnh lao đang gặp rất nhiều khó khăn, nhất là khi nhận thức của người dân còn hạn chế. Trước đây, ai cũng nghĩ lao là bệnh của người nghèo nhưng nay thì đó là bệnh của bất kỳ ai. Sự chủ quan khiến nhiều người đi khám khi bệnh đã ở tình trạng rất nặng. Hơn nữa, điều trị lao mất thời gian dài, đòi hỏi tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị. Thế nhưng, có những bệnh nhân không kiên trì, không điều trị dứt điểm nên bệnh dễ tái phát, thậm chí chuyển sang giai đoạn lao kháng thuốc. Tình hình lao kháng thuốc, lao siêu kháng thuốc rất đáng lo ngại và cũng là thách thức trong "cuộc chiến" với bệnh lao hiện nay. Nếu những bệnh nhân này không được quản lý, vẫn cư trú tại cộng đồng thì bệnh dễ lây lan. Nếu điều trị quá muộn hoặc bỏ điều trị sẽ dẫn đến nguy cơ kháng thuốc.

TS. Đinh Văn Lượng thông tin, năm 2024, Chương trình chống lao Quốc gia đã đạt được kết quả tốt nhất từ trước đến nay, với số bệnh nhân lao được phát hiện là hơn 113.000 ca (tăng 7% so với năm 2023), tỷ lệ lao có bằng chứng vi khuẩn trên 72%, tỷ lệ điều trị thành công đạt 89% (cao hơn mức trung bình toàn cầu - 88%). Sự thành công này đạt được ngay sau khi triển khai Công điện 25 về phòng, chống lao của Thủ tướng Chính phủ. Thủ tướng Chính phủ yêu cầu việc tăng cường công tác phòng, chống bệnh lao kêu gọi sự tham gia hưởng ứng tích cực, sự ủng hộ của lãnh đạo các cấp, của các ban, bộ, ngành, địa phương, đoàn thể và toàn xã hội để tập trung nguồn lực, tích cực tham gia các hoạt động tăng cường phát hiện bệnh nhân lao và hỗ trợ người bệnh cho tới khi được điều trị thành công nhằm hướng tới mục tiêu chấm dứt bệnh lao tại Việt Nam.

Cam kết, đầu tư và hành động

Hưởng ứng Ngày thế giới phòng chống lao năm 2025, Việt Nam lấy chủ đề "Cam kết, đầu tư và hành động để chấm dứt bệnh lao". "Chủ đề này nhấn mạnh tầm quan trọng của cam kết bền vững, đầu tư nguồn lực và hành động hiệu quả cho các can thiệp phòng, chống lao. Xác định đúng khó khăn cần giải quyết, đưa ra đúng phương pháp tiếp cận và huy động sự tham gia của cộng đồng thì chúng ta sẽ thực hiện được mục tiêu đề ra", TS. Đinh Văn Lượng cho biết.

Để thực hiện mục tiêu chấm dứt bệnh lao, việc tăng cường tuyên truyền công tác phòng, chống bệnh lao là một nhiệm vụ quan trọng, lâu dài của cả hệ thống chính trị, trong đó ngành Y tế là nòng cốt, lấy y tế cơ sở làm trọng tâm. Củng cố năng lực hệ thống khám bệnh, chữa bệnh (công lập và tư nhân), đặc biệt là hệ thống y tế cơ sở, trong việc phát hiện, quản lý, điều trị và phòng bệnh lao, trong đó có việc gắn kết với cơ sở khám, chữa bệnh; kiện toàn, nâng cao năng lực hệ thống cơ sở phòng, chống bệnh lao...

Theo Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, chúng ta chỉ có thể "thanh toán" được bệnh lao khi đẩy mạnh sự phát hiện chủ động tại cộng đồng, phát hiện tích cực tại cơ sở y tế. Tăng cường vai trò, trách nhiệm của lãnh đạo địa phương đối với hoạt động phòng, chống lao, tập trung vào kiểm soát các nhóm nguy cơ cao nhằm tăng cường phát hiện các bệnh nhân lao có trong cộng đồng, đưa vào điều trị sớm theo Chương trình chống lao quốc gia nhằm cắt đứt nguồn lây trong cộng đồng, giảm nhanh dịch tễ bệnh lao.

Đối với những người mắc các thể lao nhạy cảm, cần đi khám ngay khi có các triệu chứng nghi lao, tích cực tham gia khám sàng lọc chủ động bệnh hô hấp tại cộng đồng, sàng lọc tích cực bệnh lao trong các nhóm nguy cơ (tiểu đường, viêm phổi, bụi phổi, người cao tuổi…) tại cơ sở y tế. Khi được chẩn đoán và chỉ định điều trị, bệnh nhân cần tuân thủ điều trị tốt và thực hiện theo đúng hướng dẫn của thầy thuốc để hạn chế tối đa các trường hợp lao kháng thuốc mắc phải do bỏ điều trị hay do người bệnh uống thuốc không đúng cách.

Hoàng Nguyên