Ngày làm việc đầu tiên của Tổng thống Mỹ Donald Trump:Khởi đầu nhiệm kỳ của hành động
Ngay sau nghi lễ nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump lập tức bước vào ngày làm việc đầu tiên với hàng loạt sắc lệnh hành pháp toàn diện, hiện thực hóa các cam kết khi tranh cử và định hình chương trình nghị sự của chính quyền mới, theo hướng 'nước Mỹ trên hết'.
Các hành động hành pháp đầu tiên tập trung giải quyết vấn đề nhập cư, năng lượng, biến đổi khí hậu, an ninh quốc gia và các vấn đề xã hội. Tất cả đều được thiết kế để thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử của Tổng thống Mỹ Donald Trump, với nhiều sắc lệnh đảo ngược chính sách của chính quyền trước đó.
Góc tiếp cận về kinh tế của Tổng thống Donald Trump được phản ánh rõ nét trong các sắc lệnh hướng đến giảm gánh nặng về quy định đối với doanh nghiệp, trong đó có sắc lệnh giảm thuế doanh nghiệp và cung cấp ưu đãi cho công ty hồi hương đưa việc làm và cơ sở sản xuất trở lại Mỹ.
Tổng thống Donald Trump cũng thúc đẩy thực thi pháp luật và giải quyết vấn đề liên quan đến tội phạm, trong đó yêu cầu tăng nguồn tài trợ liên bang cho các sở cảnh sát và mở rộng việc sử dụng lực lượng đặc nhiệm liên bang chống lại tội phạm bạo lực ở các thành phố lớn. Một động thái gây tranh cãi ở phương diện này là việc ký lệnh ân xá cho nhiều cá nhân có liên quan đến cuộc bạo loạn tại Điện Capitol ngày 6-1-2021.
Về vấn đề nhập cư và an ninh biên giới, điểm nhấn ngày làm việc đầu tiên của Tổng thống Mỹ Donald Trump là khôi phục chính sách "ở lại Mexico", yêu cầu những người xin tị nạn phải chờ ở Mexico trong khi hồ sơ đang xử lý tại Mỹ, nhằm giảm căng thẳng cho hệ thống nhập cư. Tổng thống Mỹ cũng ban hành sắc lệnh tăng cường an ninh biên giới, bao gồm việc xây dựng thêm các hàng rào ngăn cách Mỹ - Mexico.
Một động thái gây tranh cãi là lệnh chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh đối với con cái của những người nhập cư không có giấy tờ. Những người ủng hộ cho rằng sắc lệnh này sẽ ngăn chặn tình trạng nhập cư bất hợp pháp, trong khi có không ít ý kiến bày tỏ lo ngại về tính hợp hiến.
Về xã hội, một trong những sắc lệnh gây tranh cãi nhất được ký là khôi phục lại các định nghĩa truyền thống về giới trong chính sách liên bang, đảo ngược các biện pháp bảo vệ đối với những người chuyển giới. Nhà lãnh đạo Mỹ cho rằng, các biện pháp này là cần thiết để bảo vệ sự công bằng trong các lĩnh vực như thể thao dành cho phụ nữ và quyền tiếp cận cơ sở dành riêng cho giới tính. Tổng thống Donald Trump cũng hủy bỏ một số chương trình của chính quyền tiền nhiệm thúc đẩy sự đa dạng và hòa nhập (DEI) trong cơ quan liên bang và tổ chức giáo dục.
Trên trường quốc tế, các hành động ban đầu của Tổng thống Donald Trump tập trung củng cố “thế trận” hợp tác quân sự, đàm phán lại các thỏa thuận thương mại; đồng thời cắt giảm đáng kể nguồn tài trợ cho các tổ chức và chương trình quốc tế không phục vụ cho lợi ích của Mỹ, chuyển hướng các khoản ngân sách sang ưu tiên trong nước.
Chính sách năng lượng của Mỹ cũng thay đổi mạnh mẽ với sắc lệnh mở rộng sản xuất nhiên liệu hóa thạch trong nước và bãi bỏ các cấm đoán về khoan dầu khí trong đất liền và ngoài khơi. Ông chủ Nhà Trắng thúc đẩy nỗ lực rút Mỹ khỏi Thỏa thuận Paris về khí hậu, lập luận những hiệp định này đặt gánh nặng lên doanh nghiệp Mỹ trong khi lại bỏ qua các quốc gia gây ô nhiễm lớn khác. Chính quyền mới hủy bỏ các chương trình thúc đẩy năng lượng tái tạo và xe điện, với kỳ vọng việc hồi sinh năng lượng truyền thống sẽ tạo ra việc làm, giảm chi phí năng lượng và tăng cường tính độc lập trong lĩnh vực này của xứ Cờ hoa.
Trước diễn biến mới tại Nhà Trắng, những ý kiến ủng hộ đánh giá cao nhà lãnh đạo Mỹ đã thực hiện nhanh chóng lời hứa trong chiến dịch tranh cử, cho đây đều là những điều chỉnh cần thiết. Tuy nhiên, theo một số quan điểm, việc thay đổi chính sách quá đột ngột có thể dẫn tới rủi ro, đặc biệt là về biến đổi khí hậu, nhập cư và quyền công dân.
Một số đồng minh của Washington còn thẳng thắn bày tỏ quan ngại về việc nước Mỹ rút khỏi các thỏa thuận khí hậu và cắt giảm viện trợ nước ngoài.
Có thể thấy, ngày làm việc đầu tiên của Tổng thống Mỹ Donald Trump được đánh dấu với những hành động chính sách nhanh chóng và quyết liệt. Điều này tạo ra tiền đề cần thiết cho chương trình nghị sự mang tính bước ngoặt của chính quyền mới, định hình lại các chính sách quốc gia một cách toàn diện, đưa xứ Cờ hoa vào một chặng đường mới mang nhiều màu sắc "phi truyền thống".