Ngày đau thương nhất của Israel

Israel vừa trải qua một trong những ngày đau buồn nhất khi Hamas bàn giao thi thể hai đứa trẻ và một cụ ông từng bị bắt làm con tin, cùng một thi thể chưa xác định danh tính vào ngày 20/2.

Sự kiện này diễn ra sau cuộc tấn công đẫm máu của nhóm vũ trang Palestine vào ngày 7/10/2023, châm ngòi cho cuộc chiến tại Dải Gaza.

Một đoàn xe chở thi thể được cho là của Shiri Bibas (32 tuổi), hai con trai Ariel (4 tuổi) và Kfir (9 tháng tuổi), cùng Oded Lifshitz (85 tuổi) - tất cả đều là cư dân của kibbutz Nir Oz - đã tới trung tâm pháp y ở Tel Aviv để tiến hành xét nghiệm ADN và khám nghiệm tử thi, theo The Guardian.

Tuy nhiên, quân đội Israel sau đó xác nhận hai thi thể được nhận diện là Ariel và Kfir, trong khi thi thể thứ ba không phải của Shiri Bibas - mẹ của hai đứa trẻ - và cũng không thuộc về bất kỳ con tin nào khác. Hiện danh tính của người này vẫn chưa được xác định.

Lễ trao trả gây phẫn nộ

Những tay súng Hamas, mặc trang phục đen và ngụy trang, đã đặt bốn quan tài màu đen lên sân khấu tại một nghĩa trang ở Khan Younis, miền nam Gaza, trước khi bàn giao cho Ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế (ICRC).

Sự kiện này diễn ra giữa làn sóng chỉ trích mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế về các buổi lễ trao trả con tin được dàn dựng công phu của Hamas.

ICRC, vốn luôn duy trì tính trung lập, đã lên tiếng phản đối hình thức bàn giao này: "Những hoạt động này cần được thực hiện kín đáo để thể hiện sự tôn trọng tuyệt đối với người đã khuất và gia đình của họ. Chúng tôi khẳng định rõ ràng: mọi cuộc trao trả, dù là người sống hay đã mất, đều phải diễn ra trong phẩm giá và sự riêng tư".

Liên Hợp Quốc cũng lên án vụ việc, gọi đây là hành động "tàn nhẫn và ghê rợn", vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế.

Phía Israel đã tổ chức một nghi thức tôn giáo do một giáo sĩ Do Thái chủ trì trước khi phủ cờ quốc gia lên các quan tài và đưa về Tel Aviv.

Việc trao trả thi thể lần này đánh dấu lần đầu tiên Hamas chuyển giao hài cốt theo thỏa thuận ngừng bắn kéo dài một tháng giữa hai bên. Giai đoạn đầu của thỏa thuận - dự kiến kết thúc vào đầu tháng 3 - quy định 33 con tin Israel, bao gồm cả người sống và đã mất, sẽ được trao đổi lấy khoảng 2.000 tù nhân và người bị giam giữ Palestine.

Các binh sĩ Israel chào khi nhận 4 quan tài chứa thi thể con tin Oded Lifschitz, Shiri Bibas và hai con Kfir, Ariel được trao trả theo thỏa thuận ngừng bắn tại Dải Gaza. Ảnh: Reuters.

Gia đình Bibas trở thành biểu tượng đau thương của cuộc tấn công ngày 7/10 khi Hamas tuyên bố họ đã thiệt mạng trong một cuộc không kích của Israel vào đầu chiến tranh. Dù không có xác nhận từ phía Israel, người thân vẫn nuôi hy vọng và tiếp tục tổ chức sinh nhật lần thứ nhất và thứ hai cho bé Kfir cùng sinh nhật thứ năm của Ariel.

Cha mẹ của Shiri Bibas đã bị sát hại trong cuộc tấn công của Hamas, trong khi chồng cô, Yarden Bibas, từng bị bắt làm con tin nhưng đã được trả tự do đầu tháng này.

Cụ ông Lifshitz, một nhà báo kiêm nhà hoạt động hòa bình, trước đó chưa được xác nhận đã qua đời. Vợ ông, Yocheved Lifshitz, từng bị Hamas bắt nhưng đã được thả vào tháng 11/2023.

“Cả dân tộc đang tan nát”

Không còn những giọt nước mắt hạnh phúc như khi các con tin còn sống được trả tự do, ngày 20/2 trở thành một trong những ngày đau buồn nhất với người dân Israel.

Dưới cơn mưa lạnh lẽo, hàng trăm người dân xếp hàng dọc các con đường gần biên giới Gaza, cúi đầu tiễn biệt đoàn xe chở quan tài. Tại Quảng trường Con Tin ở Tel Aviv, hàng trăm người tụ họp trước trụ sở Bộ Quốc phòng Israel, nhiều người bật khóc.

Tania Coen Uzzielli, một người dân có mặt tại quảng trường, đau xót chia sẻ: "Tôi nghĩ đây là một trong những ngày đau đớn nhất kể từ thảm kịch 7/10. Trong lòng ai cũng có cảm giác tội lỗi - rằng lẽ ra chúng tôi có thể làm gì đó để ngăn chặn điều này xảy ra".

Người dân tập trung tại Tel Aviv (Israel) khi thi thể các con tin Israel bị Hamas bắt cóc ngày 7/10/2023 được trao trả theo thỏa thuận ngừng bắn giữa Hamas và Israel. Ảnh: Reuters.

Tổng thống Israel, Isaac Herzog, xúc động bày tỏ sự tiếc thương sâu sắc: "Trái tim của cả dân tộc đang tan vỡ. Thay mặt Nhà nước Israel, tôi cúi đầu xin lỗi. Xin lỗi vì đã không bảo vệ được các bạn trong ngày định mệnh đó. Xin lỗi vì đã không thể đưa các bạn về nhà an toàn".

Con trai của cụ Oded Lifshitz, Yizhar, cũng chia sẻ trên Đài phát thanh Quân đội Israel:

"Sự trở về của cha tôi là một phần trong thảm kịch kinh hoàng này - những người bị đưa vào đó khi còn sống nhưng đã bị sát hại bên trong. Gửi đến những ai đã cầu nguyện và mong cha tôi có một kết cục khác, xin hãy tiếp tục. Vẫn còn rất nhiều người đang bị giam giữ, và chúng ta cần phải hành động để đưa họ về".

Hòa bình vẫn còn xa vời?

Thủ tướng Anh, Keir Starmer, bày tỏ sự đau buồn:

"Tôi rất đau xót khi nghe tin cụ Oded Lifshitz qua đời sau khi bị các phần tử khủng bố ở Gaza bắt cóc. Tôi xin gửi lời chia buồn sâu sắc đến con gái Sharone và vợ ông, Yocheved.

Khi gặp Sharone tại số 10 Phố Downing, tôi đã thấy ở cô ấy một nghị lực phi thường giữa những hoàn cảnh đau thương nhất. Cái chết của cha cô là một thảm kịch. Tôi hy vọng rằng hòa bình - điều ông đã cống hiến cả đời để theo đuổi - sẽ sớm trở thành hiện thực.

Tôi cũng xin gửi lời chia buồn đến gia đình Bibas, những người đã phải trải qua nỗi đau khôn xiết khi chờ tin về Shiri và hai con trai của cô ấy, Kfir và Ariel.

Chúng ta phải đưa tất cả con tin còn lại trở về, và duy trì lệnh ngừng bắn. Chính phủ Anh sẽ tiếp tục phối hợp với các đối tác quốc tế để chấm dứt đau khổ và hướng tới một nền hòa bình lâu dài ở Trung Đông”.

Người biểu tình phản ứng trong lễ tang giả với quan tài mô phỏng để tưởng niệm bốn con tin Israel bị Hamas giam giữ, tại London (Anh) ngày 20/2. Ảnh: Reuters.

Dù vậy, con đường đến hòa bình vẫn còn rất gian nan. Hamas tuyên bố sẽ trả tự do thêm 6 con tin còn sống vào ngày 22/2 và 4 thi thể khác vào ngày 27/2, nhằm đẩy nhanh quá trình hoàn tất giai đoạn đầu tiên của thỏa thuận đình chiến.

Nhóm vũ trang Palestine này cũng đưa ra đề xuất trao trả toàn bộ con tin còn lại nếu Israel đồng ý tiến tới giai đoạn hai của thỏa thuận - tức rút quân hoàn toàn khỏi Dải Gaza.

Tuyên bố này được đưa ra ngay sau khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu lần đầu tiên hé lộ khả năng đàm phán về giai đoạn hai, khi bổ nhiệm Ron Dermer - một trong những cố vấn thân cận nhất của ông, cựu đại sứ Israel tại Washington - làm trưởng phái đoàn đàm phán của Israel.

Trước đó, Netanyahu luôn phản đối việc thảo luận về giai đoạn hai, vì điều đó đồng nghĩa với việc rút hoàn toàn quân đội Israel khỏi Gaza, chấm dứt chiến tranh. Tuy nhiên, phần lớn các thành viên cực hữu trong chính phủ của ông phản đối điều này, bởi họ không muốn để Hamas tiếp tục tồn tại như một lực lượng có ảnh hưởng ở Dải Gaza.

Tính đến nay, cuộc chiến khốc liệt giữa Israel và Hamas đã cướp đi sinh mạng của hơn 48.000 người, đẩy Gaza vào thảm kịch nhân đạo chưa từng có.

Thảm kịch bắt đầu từ ngày 7/10/2023, khi Hamas mở cuộc tấn công khiến 1.200 người Israel thiệt mạng và 250 người bị bắt cóc. Đáp trả lại, Israel phát động chiến dịch quân sự quy mô lớn vào Gaza, khiến khu vực này chìm trong biển lửa.

Dù nỗ lực ngoại giao vẫn đang diễn ra, những người Israel đứng dưới cơn mưa hôm nay hiểu rằng hòa bình vẫn còn quá xa vời, và hy vọng đoàn tụ với những con tin còn lại chỉ còn được thắp lên bằng niềm tin và những lời cầu nguyện.

Phương Linh