Ngành Tư pháp Thái Nguyên: Từ trách nhiệm đến lợi ích cộng đồng - Kỳ 1: Nâng tầm công lý, cải cách vì sự phát triển

Cấp phát tờ rơi, tờ gấp pháp luật cho người dân tại các buổi truyền thông về trợ giúp pháp lý và tư vấn pháp luật.

Trong những năm qua, ngành Tư pháp Thái Nguyên đã không ngừng đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính, hướng tới mục tiêu xây dựng một nền tư pháp vững mạnh, gần dân và phục vụ nhân dân. Sự chỉ đạo sâu sát, quyết liệt của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, cùng với sự chủ động, sáng tạo của Sở Tư pháp và các cơ quan, đơn vị liên quan, đã tạo nên những chuyển biến tích cực trong công tác tư pháp, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội của tỉnh.

Tạo nền tảng pháp lý vững chắc

Công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế pháp luật luôn được ngành Tư pháp Thái Nguyên xác định là nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên hàng đầu. Với vai trò là cơ quan chuyên môn nòng cốt, Sở Tư pháp đã chủ động, tích cực tham mưu cho UBND tỉnh trong việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL). Sự chủ động này đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất và phù hợp với thực tiễn phát triển của địa phương, tháo gỡ kịp thời những vướng mắc, tạo hành lang pháp lý thông thoáng cho mọi hoạt động.

Đặc biệt, thực hiện Đề án tăng cường hoạt động xây dựng VBQPPL tỉnh Thái Nguyên, giai đoạn 2023 - 2025, công tác thẩm định VBQPPL tiếp tục được nâng cao về chất lượng, bảo đảm tính độc lập, khách quan, tuân thủ đúng trình tự, thủ tục quy định. Thông qua hoạt động thẩm định, ngành đã phát hiện nội dung còn mâu thuẫn, chồng chéo hoặc có phạm vi, đối tượng điều chỉnh chưa phù hợp, từ đó kiến nghị cơ quan soạn thảo tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện văn bản.

Các luật sư, trợ giúp viên của Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh (Sở Tư pháp) tham gia tố tụng tại phiên tòa để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị cáo, bị hại là đối tượng thuộc diện được trợ giúp pháp lý miễn phí.

Một trong những điểm đột phá đáng lưu ý là từ năm 2025, Sở Tư pháp đã tham mưu cho UBND tỉnh tổ chức phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật định kỳ mỗi quý một lần. Điều này góp phần quan trọng trong việc tháo gỡ các "điểm nghẽn" của thể chế, khơi dậy trách nhiệm của các sở, ngành, địa phương, tăng cường gắn kết việc xây dựng pháp luật với hiệu quả thi hành pháp luật.

Về nội dung này, ông Trần Việt Dũng, Phó Giám đốc Sở Tư pháp, nhận định: Việc duy trì tổ chức phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật cho thấy sự quyết liệt và tầm quan trọng mà lãnh đạo tỉnh dành cho công tác xây dựng pháp luật. Đây là cơ chế giúp đơn vị chủ động nắm bắt, tham mưu điều chỉnh, bổ sung các quy định pháp luật kịp thời, phù hợp với nhịp độ phát triển nhanh chóng của địa phương.

Chuyển đổi số - hướng đến người dân

Một trong những điểm sáng của ngành Tư pháp Thái Nguyên là đẩy mạnh cải cách hành chính tư pháp, gắn liền với chuyển đổi số. Ngành đã nỗ lực ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin vào các lĩnh vực chuyên môn, hướng tới mục tiêu đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian giải quyết, mang lại sự tiện lợi tối đa cho người dân và doanh nghiệp.

Đại diện Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh trao Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh cho các tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật giai đoạn 2019-2023.

Đến nay, các dịch vụ công trong lĩnh vực hộ tịch, công chứng, chứng thực, trợ giúp pháp lý (TGPL)… đã được số hóa đáng kể và đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến. Minh chứng rõ nét cho sự tiên phong này là việc Thái Nguyên là một trong số ít địa phương hoàn thành chủ động cấp phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID trước ngày 31/3/2025. Hiện nay, lĩnh vực này đã được chuyển giao cho cơ quan công an thực hiện, nhưng để có được kết quả trên phải kể đến nỗ lực rất lớn của Sở Tư pháp trước đó.

Nhằm đưa pháp luật đến gần hơn với mọi tầng lớp nhân dân, ngành Tư pháp tỉnh luôn chú trọng đến công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, với nhiều hình thức. Các chương trình phổ biến giáo dục pháp luật trọng tâm, chuyên đề về những vấn đề thiết thân như: đất đai, môi trường, an toàn giao thông, phòng chống tội phạm, phòng chống bạo lực gia đình… đã được triển khai rộng khắp trên địa bàn tỉnh.

Nói đến nội dung này không thể không nói đến hoạt động TGPL tại cơ sở. Mỗi năm, Trung tâm TGPL Nhà nước tổ chức hàng trăm buổi truyền thông về pháp lý tại các xóm, xã trên địa bàn tỉnh, đã giúp rất người thuộc đối tượng được TGPL (người nghèo, người có công, đối tượng chính sách, người dân tộc thiểu số…) tiếp cận được các dịch vụ pháp lý miễn phí, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ trong các vụ việc dân sự, hành chính, hình sự.

Sở Tư pháp phối hợp với các cấp, ngành tổ chức cấp phát tờ rơi, tờ gấp pháp luật cho người dân tại các buổi truyền thông về trợ giúp pháp lý và tư vấn pháp luật tại cơ sở.

Ông Vũ Văn Chính, Giám đốc Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh thông tin: Để thực hiện được ở các vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn thì cán bộ trợ giúp phải là những người thực sự tâm huyết, yêu nghề. Chúng tôi rất phấn khởi khi đem đến cho người dân những kiến thức pháp luật, trang bị cho họ kiến thức cần thiết để tuân thủ các quy định cơ bản của pháp luật, biết cách ứng xử khi xảy ra mâu thuẫn, tranh chấp hoặc tìm đến Trung tâm để được tư vấn, trợ giúp khi cần thiết.

Còn ông Lý Tiến Thăng, Trưởng xóm người Dao Khuôn Đã, xã Liên Minh (Võ Nhai) phấn khởi: Những buổi truyền thông về TGPL, tư vấn pháp luật tại cơ sở rất bổ ích với người dân chúng tôi. Nhờ có những cuộc như vậy mà bà con không chỉ được trang bị những kiến thức pháp luật hữu ích, thiết thực mà còn được các trợ giúp viên, tuyên truyền viên và luật sư mà mọi thắc mắc cũng như tư vấn cách giải quyết cho từng trường hợp vụ việc cụ thể phát sinh trong cuộc sống hằng ngày.

(Còn nữa)

Hoàng Hải