Ngành lâm nghiệp khẩn trương khôi phục sản xuất sau bão lũ

Khẩn trương khắc phục hậu quả bão số 3 tại Ban quản lý di tích và rừng quốc gia Yên Tử (Quảng Ninh). Ảnh: Trần Khanh

Thiệt hại nghiêm trọng

Theo Cục Lâm nghiệp, tính đến nay, có 13 tỉnh, thành phố bị thiệt hại về rừng với diện tích gần 170.000ha. Trong đó, các địa phương: Quảng Ninh, Bắc Giang, Lạng Sơn, Hải Phòng thiệt hại nặng nhất.

Tại tỉnh Bắc Giang, theo thống kê chưa đầy đủ, bão, lũ vừa qua đã gây thiệt hại lớn đến sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh, trong đó có hơn 27.000ha rừng sản xuất bị gãy đổ.

Trước sự thiệt hại nặng nề này, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Bắc Giang Từ Quốc Huy cho biết, địa phương có thể giảm tỷ lệ che phủ rừng 10% trong thời gian ngắn. Để khẩn trương khắc phục hậu quả thiên tai, ngành lâm nghiệp tỉnh đã hướng dẫn tổ chức, hộ gia đình, cá nhân thực hiện các thủ tục khai thác, tận dụng, tận thu gỗ rừng trồng bị thiệt hại theo quy định; hướng dẫn các tổ chức, hộ gia đình cá nhân có rừng trồng, cơ sở sản xuất kinh doanh cây giống lâm nghiệp bị thiệt hại sau bão, kịp thời khắc phục để sớm tổ chức lại các hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Tại tỉnh Quảng Ninh, theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Vũ Duy Văn, sơ bộ thống kê của các địa phương trong tỉnh đã có tới hơn 110.000ha rừng bị thiên tai tàn phá. Nhiều cơ sở sản xuất, chế biến gỗ bị tê liệt do hỏng nhà xưởng, thiếu nguyên liệu sản xuất.

Một số cơ sở sản xuất, chế biến gỗ và lâm sản tại huyện Hoành Bồ cho biết, hiện sản xuất phải cầm chừng do nhà xưởng bị tốc mái chưa có điều kiện lợp lại, trong khi nguyên liệu tập kết về nhiều, công nhân phải che bạt làm tạm dưới thời tiết nắng nóng. Nhiều khu rừng sản xuất đến thời điểm khai thác bị bão quật đổ, lũ quét, cây rừng ngổn ngang chưa thể khai thác, khắc phục được ngay.

Nhiều hộ gia đình có rừng sản xuất đang trong thời kỳ từ 1 đến 4 tuổi bị đổ gẫy hoàn toàn, phải chuẩn bị phương án thu dọn, làm lại đất để trồng rừng mới. Số diện tích rừng này coi như mất trắng.

Các hộ dân có rừng sản xuất vừa bị sập nhà cửa, thiếu lương thực, thuốc men, vừa bị mất rừng nên rơi vào tình cảnh trắng tay, đang rất cần sự hỗ trợ của nhà nước và cộng đồng xã hội.

Nhiều diện tích rừng trồng sản xuất bị thiệt hại hoàn toàn. (Ảnh: QUỲNH HƯƠNG)

Cùng với sự thiệt lớn về rừng sản xuất, rừng trồng ven biển tại các địa phương ven biển cũng bị bão gió và nước biển dâng, cuốn trôi hàng trăm ha, trong đó có nhiều cánh rừng cây trồng từ 2 đến 5 năm, đã bén rễ. Trong số này, có nhiều diện tích rừng thuộc dự án "Hiện đại hóa ngành lâm nghiệp và tăng cường tính chống chịu vùng ven biển” (FMCR) và dự án Dự án “Phục hồi và quản lý bền vững rừng ngập mặn vùng đồng bằng sông Hồng” (KFS), với tổng vốn đầu tư 4,4 triệu USD, đã và đang thực hiện tại các tỉnh Nam Định, Ninh Bình Quảng Ninh, Hải Phòng và Thanh Hóa.

Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam (VIFOREST), thống kê sơ bộ từ các chi hội gỗ dán, dăm gỗ, viên nén sau bão số 3, tổng thiệt hại của các doanh nghiệp hội viên thuộc ba chi hội trên là 510 tỷ đồng. Trong đó, chi hội gỗ dán thiệt hại 130 tỷ đồng qua thống kê sơ bộ thiệt hại của các doanh nghiệp tại các tỉnh Yên Bái, Thái Nguyên, Phú Thọ, Bắc Giang,…do nhà xưởng bị đổ sập, nguyên liệu, sản phẩm bị cuốn trôi, máy móc hỏng.

Chi hội viên nén gỗ thiệt hại 70 tỷ đồng, trong đó, hàng hóa bị thiệt hại do bị tốc mái, nước làm hỏng khoảng 30 tỷ và nhà máy bị tốc mái, sạt lở đất, máy móc hỏng kèm hàng hóa, nguyên liệu tại xưởng thiệt hại 40 tỷ đồng.

Bị thiệt hại nặng nhất là chi hội dăm gỗ, với sơ bộ thống kê thiệt hại hơn 310 tỷ đồng do hỏng băng tải tại cảng cái Lân (thiệt hại 112 tỷ đồng); dăm bị cuốn trôi gần 17.000 tấn (thiệt hại gần 54 tỷ đồng) và rừng trồng của doanh nghiệp bị gãy đổ khoảng 2.000ha (thiệt hại 117 tỷ đồng). Ngoài ra, thống kê chưa đầy đủ, có 35 doanh nghiệp bị hỏng máy móc, tốc mái nhà xưởng do mưa bão và lũ quét, với tổng giá trị gần 30 tỷ đồng..

Khẩn trương khôi phục sản xuất

Nhằm khắc phục những thiệt hại đối với diện tích rừng do thiên tai gây ra, khẩn trương khôi phục sản xuất sau bão, lũ, Cục Lâm nghiệp đề nghị các địa phương có rừng, ngay sau khi kết thúc đợt thiên tai, khi điều kiện bảo đảm an toàn tổ chức thống kê, phân loại diện tích, mức độ rừng bị thiệt hại theo quy định tại Thông tư liên tịch số 43/2015/TTLT-BNNPTNT-BKHĐT ngày 23/11/2015 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn-Bộ Kế hoạch và Đầu tư về hướng dẫn thống kê, đánh giá thiệt hại do thiên tai gây ra để thực hiện hỗ trợ theo quy định tại Nghị định số 02/2017/CP ngày 9/1/2017 về cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh.

Tập trung xử lý, khai thác rừng bị thiệt hại. Trong đó, đối với rừng trồng thuộc sở hữu của chủ rừng do chủ rừng quyết định việc khai thác, tận dụng, tận thu, sau khi khai thác, chủ rừng có trách nhiệm trồng lại rừng ngay vụ kế tiếp khi có thời tiết thuận lợi.

Công ty Cổ phần gỗ Bình Thuận (Quảng Ninh) sản xuất trong điều kiện nhà xưởng bị bão làm tốc mái. (Ảnh: QUỲNH HƯƠNG)

Đối với gỗ rừng sản xuất là rừng trồng do Nhà nước đại diện chủ sở hữu, rừng phòng hộ là rừng trồng, tổ chức đánh giá mức độ thiệt hại, ước tính giá trị lâm sản tận thu; phương thức, điều kiện khai thác, tận thu. Sau khi khai thác, tận thu chủ rừng có trách nhiệm trồng lại rừng ngay vụ kế tiếp khi có thời tiết thuận lợi.

Đối với diện tích rừng bị thiệt hại nhẹ, số cây còn lại đủ tiêu chí thành rừng thì chỉ tận thu những cây bị đổ, gẫy. Khẩn trương tiến hành vệ sinh rừng; thu gom, xử lý vật liệu cháy, sửa chữa các đường băng cản lửa giảm nguy cơ cháy rừng. Áp dụng các biện pháp lâm sinh khoanh nuôi xúc tiến tái sinh tự nhiên hoặc khoanh nuôi xúc tiến tái sinh có trồng bổ sung để phục hồi rừng, nâng cao chất lượng rừng. Phục hồi, trồng lại rừng sau thiên tai, khắc phục vườn ươm và chuẩn bị cây giống.

Khẩn trương khắc phục, sửa chữa, tiêu độc khử trùng các vườn ươm để đưa vào sản xuất. Thực hiện các biện pháp kỹ thuật khơi rãnh thoát nước, phun thuốc phòng chống nấm bệnh ảnh hưởng đến số lượng cây con hiện còn; đồng thời, triển khai ngay công tác sản xuất cây giống có hiệu quả, chất lượng, đảm bảo cung cấp đủ cây giống cho công tác trồng, chăm sóc rừng bị thiệt hại. Ưu tiên trồng cây bản địa, cây đa tác dụng; cây có tán lá rậm, thường xanh, hệ rễ phát triển; cây sống lâu năm; cây có khả năng chống chịu gió bão, sâu bệnh; cây sinh trưởng, phát triển tốt, có khả năng thích nghi với môi trường và các điều kiện lập địa khắc nghiệt.

Về nguồn vốn hỗ trợ khắc phục thiệt hại, đối với những diện tích rừng bị thiệt hại thuộc vùng được chi trả dịch vụ môi trường rừng thì sử dụng trong 5% kinh phí theo quy định tại Nghị định 156/2018/NĐ-CP ngày 16/11/2018 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Lâm nghiệp để hỗ trợ. Đối với các diện tích rừng bị thiệt hại khác thì sử dụng nguồn kinh phí theo quy định tại Nghị định số 02/2017/CP ngày 9/1/2017 của Chính phủ để hỗ trợ…

DŨNG MINH