Ngành chăn nuôi và nông nghiệp lao đao vì rào cản quy định hợp quy

Theo phản ánh của 9 hiệp hội ngành nghề, nhiều quy định quản lý hiện hành, đặc biệt đối với các mặt hàng như thức ăn chăn nuôi, đang gây ra nhiều khó khăn, làm gia tăng chi phí và lãng phí thời gian cho doanh nghiệp, đồng thời khiến giá thành sản phẩm tăng cao, ảnh hưởng đến người tiêu dùng.

Hiện nay, Việt Nam nhập khẩu khoảng 20 triệu tấn nguyên liệu như bắp, đậu nành, lúa mì mỗi năm để sản xuất thức ăn chăn nuôi, tương đương với 80.000 lô hàng. Tuy nhiên, các mặt hàng này lại được quản lý rất nghiêm ngặt theo danh mục nhóm 2, vốn bao gồm các sản phẩm "tiềm ẩn nguy cơ gây hại" dù được vận chuyển và sử dụng hợp lý.

Theo ông Nguyễn Xuân Dương, Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam, quy định này yêu cầu mọi lô hàng nhập khẩu phải thử nghiệm 100% và công bố hợp quy trước khi thông quan, dẫn đến việc doanh nghiệp phải tốn kém thời gian và chi phí lưu kho từ 10-15 ngày. Ngoài ra, việc các doanh nghiệp phải "thỏa hiệp" với cơ quan kiểm tra và tổ chức chứng nhận hợp quy đã làm phát sinh tiêu cực trong quá trình thực hiện.

Ngành chăn nuôi và nông nghiệp lao đao vì rào cản quy định hợp quy.

Ông Dương cho biết, thay vì áp dụng một cách rộng rãi, quy định về nhóm 2 nên được thu hẹp và tập trung vào các sản phẩm có nguy cơ cao theo chuẩn quốc tế, như chất nổ, hóa chất độc hại, hay chất dễ cháy. Các tiêu chí cần rõ ràng, minh bạch để tránh lạm dụng và chỉ nên tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, môi trường hoặc an ninh quốc gia.

Hiện nay, hàng trăm mặt hàng liên quan đến nguyên liệu chăn nuôi, như sản phẩm thực vật, động vật, vi sinh vật, hóa chất, và cả nước thải chăn nuôi, đều bị quản lý chặt chẽ theo danh mục nhóm 2. Điều này không chỉ gây lãng phí chi phí hàng nghìn tỉ đồng mỗi năm mà còn kéo dài thời gian và làm mất đi cơ hội kinh doanh của các doanh nghiệp. Quy trình công bố hợp quy mỗi sản phẩm phải mất từ 7 đến 30 ngày, tùy thuộc vào sản phẩm nhập khẩu hay sản xuất trong nước, gây ảnh hưởng lớn đến việc lưu thông hàng hóa và hiệu quả kinh doanh.

Để tháo gỡ những khó khăn và bất cập hiện tại, các hiệp hội ngành nghề kiến nghị cần rà soát, điều chỉnh quy định quản lý mặt hàng nhóm 2 theo hướng tinh gọn và phù hợp với thực tiễn. Việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế, hạn chế phạm vi quản lý chỉ đối với những sản phẩm thực sự có nguy cơ cao, sẽ giúp giảm thiểu lãng phí và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển.

Đồng thời, cần tăng cường tính minh bạch, cải cách thủ tục hành chính và ứng dụng công nghệ trong quy trình kiểm tra, đánh giá, nhằm đảm bảo sự công bằng, hiệu quả mà không làm mất đi mục tiêu bảo vệ an toàn sức khỏe, môi trường và lợi ích quốc gia. Chỉ khi có những thay đổi thực chất, ngành chăn nuôi và nông nghiệp Việt Nam mới có thể nâng cao sức cạnh tranh, tận dụng tốt các cơ hội từ thị trường trong nước và quốc tế.

Thanh Thanh