Thủ tướng Phạm Minh Chính: Phát huy tính chủ động của các cấp, giảm tập trung công việc lên Trung ương

Theo đó, ngày 19/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3/2025 để thảo luận và cho ý kiến đối với 4 dự án luật, đề nghị xây dựng luật, gồm: Dự án Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi); dự án Luật Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; dự án Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả; đề nghị xây dựng Luật Doanh nghiệp (sửa đổi).

Người đứng đầu Chính phủ cho rằng, đầu tư cho thể chế là đầu tư cho phát triển.

Nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo không có giới hạn

Tại phiên họp, Thủ tướng đã giao nhiệm vụ cho các Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực trực tiếp chỉ đạo việc hoàn thiện các dự án luật, đề nghị xây dựng luật.

Về dự án Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì xây dựng, Thủ tướng nêu rõ cần tiếp tục rà soát lại những cơ chế, chính sách tại Nghị quyết 189/2025/QH15 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt đầu tư xây dựng Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận để luật hóa. Cùng với đó, tham khảo, kế thừa các thành tựu của nhân loại; Việt Nam hóa các quy định của quốc tế, của các nước có thể vận dụng phù hợp với điều kiện Việt Nam.

Đáng chú ý, về dự án Luật Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì xây dựng, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục rà soát, luật hóa các nội dung của Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, các chính sách tại Nghị quyết 193/2025/QH15 của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia, các nghị quyết khác liên quan khoa học công nghệ.

Nhấn mạnh nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo không có giới hạn, Thủ tướng cho rằng cần mở ra không gian sáng tạo, khuyến khích đổi mới, chấp nhận rủi ro, độ trễ; áp dụng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát; khuyến khích đổi mới sáng tạo cả trong khu vực công và tư để mọi người đổi mới sáng tạo, nhà nhà đổi mới sáng tạo; chú trọng bảo vệ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, nhất là cho các viện, trường, các chủ thể nghiên cứu…

Thủ tướng nhấn mạnh cần tiếp tục đổi mới tư duy, cách tiếp cận với tinh thần thực tiễn, xây dựng, hoàn thiện pháp luật phù hợp tình hình thực tế diễn biến rất nhanh.

Về đề nghị xây dựng Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) do Bộ Tài chính chủ trì xây dựng, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần tháo gỡ, cởi trói cho doanh nghiệp, tạo động lực để doanh nghiệp phát triển càng nhiều, càng mạnh càng tốt, trong đó có doanh nghiệp tư nhân, theo tinh thần bài viết "Phát triển kinh tế tư nhân – Đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng" của Tổng Bí thư Tô Lâm.

Theo Thủ tướng, cần hoàn thiện khung khổ pháp lý an toàn, minh bạch, quản lý được nhưng phát triển được, định hướng là kiểm soát đầu ra, tăng cường hậu kiểm. Thủ tục hành chính phải đơn giản để doanh nghiệp đăng ký thành lập, gia nhập thị trường nhanh và khi cần rút lui cũng nhanh. Có cơ chế, chính sách phát triển doanh nghiệp nhanh, bền vững, vừa tăng số lượng, vừa nâng cao chất lượng doanh nghiệp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp lớn mạnh, tham gia các chuỗi cung ứng toàn cầu, tiên phong trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, đóng góp cho đất nước, bảo đảm an sinh xã hội.

Về dự án Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả do Bộ Công Thương xây dựng, Thủ tướng đề nghị rà soát để phạm vi, đối tượng điều chỉnh rộng hơn, gồm cả 5 khâu là nguồn điện, tải điện, sử dụng, phân phối và giá điện; gồm các chủ thể sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ trưởng, thủ trưởng các cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ phải trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo, dành thời gian, công sức, trí tuệ cho công tác xây dựng pháp luật.

Dứt khoát bỏ tư duy không quản được thì cấm

Thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Tư pháp chủ trì cùng các cơ quan tiếp tục rà soát và đặc biệt là khuyến khích các địa phương rà soát, tổng hợp, đề xuất xử lý các khó khăn, vướng mắc trong các quy định pháp luật hiện hành, trong năm 2025 tập trung sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định để huy động tối đa nguồn lực phục vụ tăng trưởng.

Để nâng cao chất lượng, tiết kiệm thời gian, bảo đảm tiến độ thì quá trình xây dựng, hoàn thiện pháp luật phải bảo đảm làm rõ: Những nội dung lược bỏ; những nội dung kế thừa; những nội dung sửa đổi, hoàn thiện; những nội dung mới bổ sung; cắt giảm thủ tục hành chính đã đạt chỉ tiêu ít nhất 30% chưa; những nội dung phân cấp, phân quyền, những vướng mắc cần tháo gỡ; những vấn đề còn ý kiến khác nhau thì hướng xử lý thế nào, thẩm quyền thuộc về ai...

Quang cảnh phiên họp.

Khẳng định cần dứt khoát bỏ tư duy không quản được thì cấm, Thủ tướng cũng cho rằng, luật quy định theo hướng khung, mang tính nguyên tắc, tiêu chuẩn, tiêu chí, chỉ quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội; còn những vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ thì đề xuất giao Chính phủ quy định chi tiết nhằm bảo đảm tính ổn định của luật và bảo đảm tính chủ động của Chính phủ trong quản lý, điều hành.

Đặc biệt, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền tối đa trong điều kiện có thể, đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi theo tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm"; quản lý theo đầu ra, phát huy tính chủ động, linh hoạt, sáng tạo của các cấp, giảm tập trung công việc lên cấp trên, các cơ quan Trung ương.

Thủ tướng cũng chỉ đạo các cơ quan khẩn trương hoàn thiện, trình Quốc hội các luật, nghị quyết tại các phiên họp sắp tới bảo đảm tiến độ, chất lượng, trong đó tại phiên họp lần thứ 9, Quốc hội khóa XV dự kiến Chính phủ sẽ trình Quốc hội khoảng 30 dự án luật, nghị quyết.

Quốc Trần