Ngăn chặn tôm hùm giống nhập lậu

Do nhu cầu tôm hùm giống rất lớn nên một số đối tượng đã nhập lậu, mua bán, vận chuyển trái phép tôm hùm giống. Điều này dẫn đến nguy cơ các dịch bệnh nguy hiểm xâm nhiễm, tôm hùm giống kém chất lượng cũng được đưa vào nuôi thương phẩm. Do đó, UBND tỉnh Khánh Hòa đã yêu cầu các cơ quan, đơn vị, địa phương ven biển trong tỉnh tăng cường ngăn chặn nhập lậu, buôn bán, vận chuyển trái phép tôm hùm giống.

Nhiều vụ vi phạm bị xử lý

Khánh Hòa là địa phương có thế mạnh phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển, trong đó nghề nuôi tôm hùm phát triển mạnh ở các địa phương ven biển trong tỉnh như: TP. Cam Ranh, huyện Vạn Ninh, TP. Nha Trang, thị xã Ninh Hòa, với tổng số lồng nuôi ở các địa phương lên đến cả trăm nghìn lồng. Hiện nay, do chưa chủ động sản xuất giống nên đối với tôm hùm bông, nguồn giống cung cấp cho người nuôi khai thác tại các vịnh, đầm trong tỉnh đáp ứng khoảng 10 - 15% nhu cầu; số lượng giống còn lại được thu mua từ nguồn khai thác tự nhiên ở các tỉnh Nam Trung Bộ và nhập khẩu từ các nước lân cận. Riêng tôm hùm xanh phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn giống nhập khẩu từ các nước. Hiện nay, số lượng ô lồng nuôi tôm hùm xanh trong tỉnh rất lớn, nhu cầu con giống lên đến hàng chục triệu con mỗi năm.

Một bè nuôi tôm hùm lồng trên vịnh Vân Phong.

Do nhu cầu lớn nên thời gian qua, hoạt động kinh doanh tôm hùm giống phổ biến ở một số địa phương trong tỉnh, trong đó tập trung nhiều nhất ở TP. Cam Ranh. Bên cạnh một số cơ sở được cấp phép, hoạt động đúng quy định, thời gian qua đã xuất hiện các tổ chức, cá nhân nhập khẩu, ương dưỡng, mua bán tôm hùm giống không rõ nguồn gốc xuất xứ, có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Nhiều cơ sở vi phạm đã bị cơ quan chức năng phát hiện, xử lý. Theo báo cáo của Công an tỉnh, qua thực hiện kế hoạch về phòng ngừa, đấu tranh, xử lý hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, giống vật nuôi và thủy sản qua biên giới vào Việt Nam, từ tháng 3-2024 đến nay, có 13 vụ vi phạm liên quan đến tôm hùm giống đã bị xử lý, trong đó xử lý hình sự 1 vụ và xử phạt vi phạm hành chính 12 vụ, với tổng số tiền gần 900 triệu đồng, tiêu hủy gần 850.000 con tôm hùm giống các loại. Riêng từ đầu năm đến nay, lực lượng công an đã phát hiện 8 vụ vi phạm kinh doanh tôm hùm giống không rõ nguồn gốc, xuất xứ; vận chuyển tôm hùm giống không được kiểm dịch, với tổng số 627.465 con tôm hùm giống các loại.

Nguồn tôm hùm giống chủ yếu được nhập khẩu từ các nước như: Philippines, Indonesia, Singapore; được vận chuyển bằng nhiều phương thức khác nhau nhưng chủ yếu bằng đường hàng không, qua các cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, Nội Bài; một phần được trung chuyển qua các cảng hàng không của các quốc gia lân cận rồi vận chuyển bằng đường bộ vào Việt Nam và đưa về các tỉnh Nam Trung Bộ, tập trung nhiều nhất tại địa bàn TP. Cam Ranh.

Tập trung ngăn chặn các vi phạm

Theo ông Lê Đình Khiêm - Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản, Biển và Hải đảo, các đơn vị nhập khẩu kinh doanh tôm hùm giống phải thực hiện đầy đủ thủ tục khai báo hải quan, kiểm dịch và đưa về các cơ sở ương dưỡng đủ điều kiện, đảm bảo thời gian quy định, sau đó mới được thả nuôi trên biển. Theo số liệu của các cơ quan chức năng, số lượng nhập khẩu tôm hùm giống hợp pháp, được kiểm dịch, ương dưỡng, quản lý đúng quy định rất ít so với số lượng tôm hùm giống giao dịch trên thị trường. Do lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh tôm hùm giống lớn nên các đối tượng đã nhập lậu, buôn bán, vận chuyển trái phép. Điều này sẽ dẫn đến nguy cơ các dịch bệnh nguy hiểm xâm nhiễm từ nước ngoài, tôm hùm giống kém chất lượng đưa vào nuôi thương phẩm.

Tôm hùm giống chủ yếu phụ thuộc vào nhập khẩu và khai thác tự nhiên.

Hiện nay, nhu cầu thả giống nuôi tôm hùm rất lớn, trong khi nguồn con giống phần lớn phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu nên dẫn đến nguy cơ cao các đối tượng sẽ nhập lậu, vận chuyển trái phép, kinh doanh nguồn tôm giống không rõ nguồn gốc xuất xứ, vi phạm các quy định về ương dưỡng tôm giống. Từ thực trạng này, mới đây, UBND tỉnh đã có văn bản gửi các sở, ngành chuyên môn, các cơ quan chức năng, UBND các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh yêu cầu tăng cường ngăn chặn nhập lậu, buôn bán, vận chuyển trái phép tôm hùm giống.

Theo đó, UBND tỉnh yêu cầu các cơ quan, đơn vị, địa phương cần tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền về nguy cơ đối với các dịch bệnh nguy hiểm xâm nhiễm từ nước ngoài, tôm hùm kém chất lượng do các hoạt động nhập lậu, vận chuyển và tiếp tay tiêu thụ tôm hùm giống nhập lậu; tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm soát tại các cảng hàng không, đường biển, cơ sở nuôi cách ly, cơ sở nuôi tôm để kịp thời phát hiện, bắt giữ và xử lý nghiêm những trường hợp nhập lậu, buôn bán, vận chuyển trái phép tôm hùm giống trên địa bàn tỉnh; chủ động phối hợp chặt chẽ trong công tác phòng, chống vi phạm pháp luật trong lĩnh vực thủy sản, môi trường, thú y có liên quan đến hoạt động kinh doanh tôm hùm giống vi phạm pháp luật…

HẢI LĂNG