Ngai vàng bị xâm hại giữa ban ngày

Tay ngai bị vỡ làm 3 mảnh

Toàn bộ hành vi diễn ra vào khoảng 12h trưa 24/5, khung giờ mà khu di tích vẫn đang mở cửa đón khách tham quan. Sự việc được quay lại bởi một du khách có mặt tại hiện trường và lan truyền trên các nền tảng mạng xã hội.

Nhiều ý kiến lo ngại, bất bình trên các diễn đàn yêu di sản. “Đó là nơi linh thiêng, một biểu tượng văn hóa, sao có thể để bất kỳ ai tự do xâm phạm như vậy?”, một người dùng bình luận. Không ít ý kiến lo ngại về tình trạng buông lỏng giám sát, trong khi điện Thái Hòa là một trong những điểm tham quan trọng yếu, luôn có rào chắn bảo vệ và lực lượng an ninh túc trực.

Hình ảnh người đàn ông trong clip

Người phá hoại có biểu hiện loạn thần

Sáng 25/5, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế có thông tin chính thức về vụ việc. Theo đó, đối tượng phá hoại là Hồ Văn Phương Tâm (SN 1983, thường trú tại phường Hương Long, quận Phú Xuân, TP Huế). Tâm mua vé vào Đại Nội lúc 11g55 ngày 24/5. Qua trích xuất camera và điều tra bước đầu của lực lượng chức năng, tại thời điểm xảy ra vụ việc, hai nhân viên bảo vệ là Đặng Quang Long và Đào Hoàng Vũ đều có mặt ở khu vực Điện Thái Hòa. Lúc vào khu vực điện, đối tượng này có biểu hiện không bình thường, một nhân viên bảo vệ đã mời đối tượng đi ra phía hậu điện. Tuy nhiên, đối tượng sau đó quay lại, lẻn vào khu vực trưng bày ngai vua triều Nguyễn, la hét, sau đó làm gãy phần tựa phía trước tay bên trái.

Để tránh việc đối tượng manh động, đập phá các hiện vật trưng bày khác, nhân viên bảo vệ đã yêu cầu đối tượng ra ngoài, đồng thời điện thoại yêu cầu tăng cường lực lượng hỗ trợ. Đến 12g10 phút, lực lượng chức năng khống chế đối tượng Tâm, báo cho Công an phường Đông Ba lập biên bản bắt người.

Lực lượng Công an phường Đông Ba đã lập biên bản bắt người phạm tội quả tang đối với đối tượng Hồ Văn Phương Tâm, tuy nhiên, đối tượng không thể trả lời điều tra vì có biểu hiện loạn thần, la hét và nói nhảm.

Theo báo cáo của Công an phường Hương Long, Tâm từng bị Tòa án nhân dân quận Tân Bình (TP.HCM) đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc vào tháng 7/2023. Trước khi sự việc xảy ra, Tâm về Huế sống cùng người thân nhưng bị từ chối, dẫn đến sống lang thang.

Hiện Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Huế đang tiến hành trưng cầu giám định tâm thần đối với Hồ Văn Phương Tâm, đồng thời phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân quận Phú Xuân thu thập các tài liệu chứng cứ để làm rõ vai trò, trách nhiệm của các bên liên quan nhằm giải quyết vụ việc theo đúng trình tự, quy định của pháp luật.

Ngai vàng - Bảo vật quốc gia trong điện Thái Hòa với hàng rào gỗ bảo vệ phía trước

Cải thiện quy trình bảo vệ

Điều khiến dư luận bức xúc là vì sao một người có biểu hiện bất thường lại có thể lọt qua các lớp bảo vệ, tiếp cận và phá hoại một bảo vật quốc gia một cách dễ dàng? Câu hỏi này không chỉ nhắm đến trách nhiệm của bảo vệ tại hiện trường, mà còn chạm đến hệ thống giám sát, quy trình phản ứng và xử lý sự cố.

Thực tế, khu vực điện Thái Hòa thường xuyên có hai nhân viên bảo vệ túc trực ở cửa ra vào. Khu vực ngai vàng được quây rào gỗ, không cho phép tiếp cận gần. Thế nhưng, trong clip ghi lại, người đàn ông đã ngồi trên ngai và phá hoại trong hơn một phút.

Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho biết đây là "sự cố hết sức hi hữu”, đồng thời thừa nhận cần rà soát lại phương án đảm bảo an toàn hiện vật, nhất là với bảo vật quốc gia. Trung tâm đã chỉ đạo Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế đưa ngai vàng gốc về lưu giữ, bảo quản tại kho cổ vật, thay thế bằng phiên bản phục chế để tiếp tục trưng bày. Về Ngai vua Triều Nguyễn, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho biết sẽ mời các chuyên gia, nghệ nhân để cùng đánh giá và lập phương án tu sửa phù hợp. Đồng thời, tăng cường camera, tập huấn xử lý sự cố, bổ sung công cụ hỗ trợ và cải thiện quy trình bảo vệ...

Sự việc lần này là hồi chuông cảnh báo rõ ràng về nguy cơ mà các di tích, hiện vật văn hóa có thể phải đối mặt trong bối cảnh khách tham quan ngày càng đông, còn hệ thống bảo vệ chưa theo kịp. Ngai vàng trong điện Thái Hòa không chỉ là hiện vật trưng bày - đó là biểu tượng quyền lực, là linh hồn của một triều đại, một phần không thể thay thế trong ký ức lịch sử dân tộc.

Việc bảo vệ các di tích như Đại Nội Huế không chỉ là trách nhiệm của Trung tâm Bảo tồn Di tích, mà cần sự phối hợp từ chính quyền địa phương, ngành văn hóa, công an và cả cộng đồng. Trách nhiệm không dừng lại ở việc khống chế một đối tượng phá hoại, mà quan trọng hơn là rút ra những lỗ hổng từ hệ thống, quy trình để không lặp lại sai lầm tương tự.

Vi Quân