Nên nội soi đại tràng định kỳ bao lâu một lần?

Nội soi đại tràng là mục đích kiểm tra để phát hiện những thay đổi hoặc bất thường trong ruột già (ruột kết) hoặc trực tràng. Nội soi đại tràng định kỳ giúp kiểm soát bệnh lý và phát hiện sớm những biểu hiện bất thường như polyp, viêm loét đại tràng hay khối u trong đại tràng,… để có thể can thiệp xử trí kịp thời và loại bỏ các tổn thương có nguy cơ ung thư đại trực tràng.

Nghiên cứu cho thấy nếu nội soi đại tràng phát hiện ung thư đại tràng sớm và điều trị kịp thời thì tỷ lệ sống sót trên 5 năm lên tới 70%.

Nội soi đại tràng để chẩn đoán ung thư sớm: Giúp chẩn đoán bệnh ngay ở những giai đoạn đầu từ đó có phương pháp điều trị thích hợp tăng cơ hội chữa khỏi, tăng tỷ lệ sống sót cho bệnh nhân.

Nội soi đại tràng giúp phát hiện sớm các nguy cơ (các tổn thương hoặc các khối u rất nhỏ) và can thiệp kịp thời để ngăn ngừa ung thư.

Nên nội soi đại tràng định kỳ bao lâu một lần?

Tùy từng người mà các bác sĩ chỉ định nội soi đại tràng định kỳ thích hợp. Thông thường thời gian bao lâu nội soi đại tràng một lần tùy thuộc vào từng nhóm đối tượng khác nhau, cụ thể như sau:

- Với người bình thường: Những người không có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào, chưa từng có bệnh về đại tràng nên bắt đầu nội soi đại tràng từ khi 40 tuổi. Tần suất phù hợp là khoảng 5 – 10 năm/lần.

- Với người có nguy cơ cao mắc ung thư đại tràng: Nếu thuộc nhóm đối tượng nguy cơ cao thì nên nội soi càng sớm càng tốt: Người bệnh có các triệu chứng chán ăn, sụt cân, mệt mỏi kéo dài, rối loạn tiêu hóa, đại tiện bất thường, đi ngoài ra máu, nhầy…; đau bụng không rõ nguyên nhân.

Tiền sử gia đình có người thân ruột thịt mắc ung thư tiêu hóa.

Bệnh nhân mắc các bệnh lý đại tràng mạn tính như viêm loét đại tràng mạn tính, Crohn…

Tần suất nội soi đại tràng định kỳ của nhóm nguy cơ cao sẽ là từ 1 – 3 năm/lần hoặc tùy theo chỉ định từ bác sĩ.

- Với bệnh nhân đã phát hiện polyp đại tràng: Thông thường, một polyp đại tràng cần 5 – 10 năm để có thể trở thành ác tính và tiến triển thành ung thư. Vì vậy thời gian hợp lý để nội soi đại tràng định kỳ, tầm soát bệnh là từ 3 – 5 năm/lần tùy thuộc loại, kích thước và số lượng polyp.

Trong quá trình nội soi, dựa vào kết quả sinh thiết polyp, bệnh nhân có thể phải tầm soát với thời gian ngắn hơn, 6 tháng/lần hoặc 1-2 năm/lần tùy thuộc vào chỉ định của bác sĩ.

- Với người bệnh đang trong quá trình điều trị:

Trường hợp bệnh nhân bị ung thư đại tràng, trước khi mổ đã được nội soi đại tràng toàn bộ thì sau phẫu thuật 1 năm, 3 năm, 5 năm cần tiến hành kiểm tra định kỳ lại để đề phòng ung thư tái phát.

Với những bệnh nhân đang trong thời gian điều trị các bệnh lý về đại tràng thì nên nội soi đại tràng định kỳ 6 tháng – 1 năm/lần hoặc theo chỉ định từ bác sĩ để ngăn ngừa nguy cơ ung thư cũng như kiểm tra kết quả điều trị.

Cần chuẩn bị gì trước khi nội soi đại tràng?

Trước khi nội soi đại trực tràng 1-3 ngày, bạn nên ăn những loại thức ăn mềm, dễ tiêu hóa, ít chất xơ, ít dầu mỡ để tránh táo bón. Nên ăn lỏng vào buổi tối trước ngày nội soi. Nên uống nhiều nước có màu trong như nước lọc, cà phê, trà, thức uống thể thao không có màu, nước ép trái cây không hạt. Tránh uống đồ uống có màu đỏ hoặc tím.

Tốt nhất là nên đi nội soi vào sáng sớm sau khi đã nhịn đói cả đêm. Thuốc nhuận tràng (thuốc xổ) để làm sạch ruột sẽ được cấp trước đó để sử dụng vào buổi tối trước ngày nội soi, hoặc được cấp ngay trong ngày nội soi. Nhân viên y tế sẽ hướng dẫn cụ thể.

Ngoài ra, nhớ thông báo cho bác sĩ các loại thuốc đang sử dụng, nhất là thuốc chống đông máu, bạn đang mang thai, có bệnh tim phổi hoặc bạn có tiền sử phản ứng với thuốc gây mê.

Tóm lại: Nội soi đại tràng là một phương pháp cho phép bác sĩ quan sát được phía bên trong đường ruột (trực tràng, đại tràng và phần cuối của ruột non) nhằm phát hiện những bất thường như loét, polyp, khối u và những vùng bị viêm hay chảy máu.

Trong quá trình nội soi, bác sĩ có thể làm sinh thiết để chẩn đoán chính xác bệnh. Tình trạng chảy máu hay một số bệnh lý khác cũng có thể chẩn đoán và điều trị qua nội soi. Nội soi đại tràng cũng là một phương pháp hiệu quả để tầm soát ung thư đại tràng, phát hiện sớm và cắt bỏ những tổn thương tiền ung thư hay các khối u nhỏ trong đường ruột. Vì vậy, việc khám và nội soi định kỳ là vô cùng cần thiết.

BS. Nguyễn Xuân Hà