NATO tìm mọi cách nịnh Tổng thống Mỹ Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc gặp Thủ tướng Hà Lan Dick Schoof bên lề thượng đỉnh NATO tại La Haye ngày 25/6. (Ảnh: AP)

Kế hoạch của họ đã thành công, dù phần lớn đã tránh các chủ đề khó như cuộc xung đột Nga - Ukraine, chiến lược của Nga và khả năng Mỹ rút quân khỏi châu Âu, dù sớm hay muộn NATO cũng sẽ phải giải quyết những vấn đề này.

Tổng Thư ký NATO Mark Rutte cho biết, kết quả chính của hội nghị là cam kết của các đồng minh sẽ lắng nghe lời kêu gọi của ông Trump về việc chi 5% GDP cho quốc phòng - tăng đáng kể so với mức 2% hiện tại - và cam kết mới của Mỹ đối với hiệp ước phòng thủ chung của NATO.

Không khí hội nghị khác xa so với vài tháng trước, khi quan hệ xuyên Đại Tây Dương căng thẳng đến mức ông Friedrich Merz – Thủ tướng Đức hiện nay, công khai bày tỏ hoài nghi rằng NATO có tồn tại ở hình thái như vậy vào thời điểm diễn ra hội nghị thượng đỉnh ở La Haye không.

Để giữ chân ông Trump, ông Rutte dành những lời “có cánh” cho nhà lãnh đạo Mỹ trước khi ông đến hội nghị.

"Ông sẽ đạt được điều mà KHÔNG một tổng thống Mỹ nào có thể làm được trong nhiều thập kỷ”, cựu thủ tướng Hà Lan nhấn mạnh trong thông điệp trước hội nghị.

Ngay trước hội nghị thượng đỉnh, ông Rutte nhận xét về cách ông Trump “mắng” Israel và Iran, rằng "bố đôi khi phải dùng lời lẽ mạnh mẽ".

Sau khi ông Trump dọa sẽ đưa Mỹ rời khỏi NATO và không bảo vệ những đồng minh không chi đủ tiền cho quốc phòng, NATO đang phải đối mặt với rủi ro rất lớn.

Hầu hết các thành viên NATO đều coi Nga là mối đe dọa trực tiếp đối với an ninh sau khi cuộc xung đột ở Ukraine nổ ra năm 2022, và hiểu rằng họ sẽ phải chật vật tự vệ nếu không có đồng minh siêu cường sở hữu vũ khí hạt nhân hỗ trợ.

Sau hội nghị lần này, giọng điệu của ông Trump về NATO đã thay đổi hẳn.

"Tôi rời khỏi đây và nói rằng những người này thực sự yêu đất nước. Đây không phải là lừa đảo, và chúng tôi ở đây để giúp đỡ họ, bảo vệ họ", Tổng thống Trump nói với các phóng viên.

Nhà lãnh đạo Mỹ chỉ trích Tây Ban Nha không ký vào cam kết chi tiêu quốc phòng mới và cho biết họ sẽ phải trả theo cách khác - trong quan hệ thương mại với Mỹ.

Nhiều quốc gia châu Âu sẽ gặp khó khăn để đạt được mục tiêu, nhưng vấn đề đó sẽ được để lại cho một ngày khác.

Biệt đãi

Là một phần trong nỗ lực lấy lòng ông Trump, nhà lãnh đạo Mỹ nhận vinh dự hiếm hoi là được nghỉ qua đêm tại cung điện hoàng gia lộng lẫy của Vua Hà Lan Willem-Alexander trước khi dự hội nghị thượng đỉnh.

Nhà vua đã tổ chức một bữa tiệc chiêu đãi các nhà lãnh đạo do 20 đầu bếp chuẩn bị và 18 người hầu phục vụ trong cung điện Huis ten Bosch.

Khi bắt đầu hội nghị, các lãnh đạo NATO đều cố gắng khen ngợi ông Trump. Tổng thống Litva Gitanas Nauseda nói rằng liên minh nên áp dụng phương châm "Đưa NATO vĩ đại trở lại".

Ông Rutte tổ chức hội nghị thượng đỉnh ngắn gọn và đơn giản, giảm thiểu rủi ro xảy ra bất kỳ sự cố nào với ông Trump.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy chỉ dự tiệc tối trước hội nghị thay vì cuộc họp chính, dù ông có cuộc gặp riêng với ông Trump sau đó.

Tuyên bố cuối cùng của hội nghị chỉ dài 5 đoạn, ngắn hơn rất nhiều so với 38 đoạn mà các lãnh đạo đưa ra sau cuộc gặp năm ngoái tại Washington.

Tuyên bố không chỉ trích rõ ràng hành động quân sự của Nga tại Ukraine, cũng không lặp lại hoặc tái khẳng định cam kết trước đó rằng một ngày nào đó Ukraine sẽ gia nhập liên minh.

Tập trung vào việc tái khẳng định các cam kết với NATO và cam kết chi tiêu mới, tuyên bố đã che đậy những khác biệt lớn giữa Washington và nhiều đồng minh châu Âu về Nga và Ukraine.

Các quan chức NATO sẽ theo dõi xem liệu sự nhiệt tình mới của ông Trump đối với liên minh có thể tác động đến quá trình xem xét lại thế trận quân sự của Mỹ ở châu Âu hay không, khi châu lục này vẫn phụ thuộc rất nhiều vào lực lượng Mỹ để đảm bảo an ninh.

Bình Giang

Theo Reuters, AP