Năng lượng tương lai khởi nguồn từ một hạt cát Việt

Hồ Việt Hải, sinh năm 1985, sinh ra tại Đà Nẵng, nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Alternô, đã gây bất ngờ khi giới thiệu một công nghệ tưởng chừng đơn giản nhưng lại mở ra tiềm năng cách mạng cho ngành năng lượng - đó là pin cát. Từ ý tưởng khởi phát nơi vùng đất cao nguyên Lâm Đồng, công nghệ này đang được thương mại hóa và từng bước vươn ra thị trường quốc tế.

Ông Hồ Việt Hải

* PV: Từ một doanh nhân công nghệ du lịch, cơ duyên nào đã đưa anh đến với ý tưởng phát triển "pin cát"?

- Hồ Việt Hải: Tôi từng sáng lập Triip, một nền tảng du lịch bền vững. Nhưng khi COVID-19 bùng phát, mọi thứ sụp đổ. Tôi rời thành phố, về sống tại một vùng sâu ở Lâm Đồng - nơi chỉ có điện mặt trời. Khi sử dụng pin lithium để nấu ăn, đun nước, sưởi ấm... tôi nhận ra loại pin này không đủ mạnh và thường xuyên bị quá tải. Từ chính trải nghiệm đó, tôi tự hỏi: "Liệu có cách nào khác lưu trữ năng lượng hiệu quả hơn, đặc biệt là năng lượng nhiệt?". Đó là lúc tôi và các cộng sự bắt đầu hành trình nghiên cứu pin cát - loại pin lưu trữ năng lượng ở dạng nhiệt thay vì điện. Năm 2023, chúng tôi tham gia chương trình tăng tốc khởi nghiệp của quỹ Antler Singapore. Chỉ trong 9 tháng, Alternô đã kêu gọi vốn thành công và tạo ra sản phẩm thương mại đầu tiên. Giấc mơ "biến cát thành pin" chính thức bắt đầu.

* PV: Pin cát khác gì so với pin truyền thống? Vì sao anh chọn Đà Nẵng làm nơi xây dựng trung tâm sản xuất?

- Hồ Việt Hải: Pin cát hoàn toàn khác pin điện. Chúng tôi không tích điện, mà tích nhiệt - nhiệt lượng có thể đạt từ 600 đến 1.000 độ C và duy trì trong 3 đến 6 tháng. Điều này đặc biệt phù hợp với các ngành như nông nghiệp, chế biến thực phẩm, dệt may - vốn cần nhiều nhiệt. Điểm mạnh vượt trội là pin cát an toàn (không cháy nổ), tuổi thọ cao (trên 25 năm), và không sử dụng kim loại hiếm. Nguyên liệu chính chỉ là… cát! Rẻ, phổ biến, không phát thải CO2 trong quá trình sử dụng - rất phù hợp với yêu cầu giảm phát thải theo các hiệp định khí hậu và chuẩn "thuế carbon" sắp áp dụng từ 2030. Tôi chọn Đà Nẵng vì nơi đây có chính sách hỗ trợ khởi nghiệp rất tốt, đặc biệt trong chuyển đổi số và chuyển đổi xanh theo Nghị quyết 52. Đây cũng là quê hương tôi. Alternô đã lên kế hoạch đầu tư 10 tỷ đồng cho giai đoạn đầu từ 2025-2026 để xây dựng trung tâm nghiên cứu - sản xuất tại đây. Giai đoạn 2027-2030, chúng tôi sẽ triển khai mô hình thuê pin - giúp doanh nghiệp tiếp cận dễ dàng mà không cần đầu tư lớn ban đầu.

Ông Hồ Việt Hải (đứng) trao đổi cùng lãnh đạo đơn vị về phát triển dự án trong giai đoạn tiếp theo tại Đà Nẵng.

* PV: Alternô đã đạt được gì? Và đâu là tham vọng trong tương lai?

- Hồ Việt Hải: Hiện tại, Alternô đã có hai gói sản phẩm thương mại: mua trọn gói (khoảng 500 triệu đồng cho 300kWh) hoặc thuê theo tháng (từ 9 triệu đồng). Nhiều doanh nghiệp chọn thuê vì linh hoạt và giảm gánh nặng tài chính. Chúng tôi đã triển khai thành công cho 5 doanh nghiệp lớn và 2 tập đoàn đa quốc gia. Đơn hàng lớn nhất đến nay trị giá 2 triệu USD. Ngoài ra, Alternô còn có phòng nghiên cứu tại TPHCM, sắp tới mở rộng sang Nhật, Philippines và Mexico. Pin cát không chỉ được dùng để cung cấp nhiệt, mà còn xử lý chất thải. Ví dụ, chúng tôi từng xử lý 10 tấn bã cà-phê ướt mỗi ngày, sấy khô bằng pin cát, giúp giảm 50% khối lượng và một nửa chi phí xử lý. Chúng tôi là startup đầu tiên tại châu Á, châu Phi, Mỹ Latinh phát triển công nghệ lưu trữ nhiệt bằng cát, và hiện không có đối thủ cạnh tranh trực tiếp. Mục tiêu của chúng tôi không chỉ là kinh doanh, mà là góp phần giúp các quốc gia đang phát triển tiếp cận năng lượng sạch bền vững. Lợi nhuận? Chúng tôi chưa đặt nặng. Là công ty phần cứng trong lĩnh vực khí hậu, lợi nhuận sẽ được tái đầu tư. Nhưng ngay bây giờ, Alternô đã giúp doanh nghiệp giảm 15-20% chi phí năng lượng, giảm phát thải CO2, và giữ việc làm cho hàng nghìn công nhân bằng cách đáp ứng tiêu chuẩn xanh trong xuất khẩu.

* PV: Cảm ơn ông!

LÊ ANH TUẤN (thực hiện)