Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND

Quang cảnh Quốc hội họp phiên toàn thể nghe báo cáo về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật HĐGS của Quốc hội và HĐND chiều 20/11. (Ảnh: Quốc hội)

Sửa đổi, bổ sung nhiều quy định mới

Trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật HĐGS của Quốc hội và HĐND, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Niê Kđăm, Trưởng Ban Soạn thảo cho biết, dự thảo Luật gồm 03 điều, bám sát vào 05 chính sách đã trình Quốc hội trong hồ sơ lập đề nghị xây dựng dự án Luật. Trong đó, đã sửa đổi, bổ sung 77 khoản của 43 điều, bổ sung mới 08 điều và bãi bỏ 01 khoản của Luật HĐGS của Quốc hội và HĐND.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật có liên quan. Trong đó, về giám sát của Quốc hội, sửa đổi, bổ sung nội dung quy định về thẩm quyền, trách nhiệm của Quốc hội, UBTVQH, cơ quan của Quốc hội, ĐBQH trong HĐGS; tiêu chí để lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn tại kỳ họp Quốc hội, chuyên đề giám sát của Quốc hội, UBTVQH, HĐDT, Ủy ban của Quốc hội, vấn đề được giải trình tại phiên giải trình của HĐDT, Ủy ban của Quốc hội; phương thức, trình tự, thủ tục, thời gian, thời hạn thực hiện hoạt động giám sát;...

Dự thảo Luật cũng bổ sung 03 điều quy định: Xem xét việc thực hiện nghị quyết của Quốc hội, UBTVQH về chất vấn, giám sát chuyên đề bằng hình thức chất vấn; Đoàn ĐBQH giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công dân.

Đối với giám sát của HĐND, sửa đổi, bổ sung nội dung quy định về thẩm quyền, trách nhiệm của HĐND, cơ quan của HĐND, đại biểu HĐND; tiêu chí lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn tại kỳ họp HĐND, tại phiên họp Thường trực HĐND, chuyên đề giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, Ban của HĐND, vấn đề giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND; phương thức, trình tự, thời gian thực hiện hoạt động giám sát; việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với những người do HĐND bầu. Bổ sung 02 điều quy định về xem xét việc thực hiện nghị quyết của HĐND, Thường trực HĐND về chất vấn, giám sát chuyên đề bằng hình thức chất vấn.

Đồng thời, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung nội dung quy định tại 03 khoản của 02 điều về bảo đảm thực hiện HĐGS; bổ sung 02 điều quy định về cung cấp, chia sẻ, trao đổi, xử lý, sử dụng thông tin phục vụ HĐGS và ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa trong hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND.

Ngoài ra, tại dự thảo Luật cũng đã xây dựng 02 phương án đối với các nội dung quy định về: Bổ sung nguyên tắc mới trong Luật và quy định nội dung của nguyên tắc này trong một số điều của dự thảo Luật; thời điểm Quốc hội xem xét, thảo luận các báo cáo; bổ sung thẩm quyền của Quốc hội trong việc xem xét kết quả giám sát; bổ sung quy định cơ quan có trách nhiệm tham mưu, giúp UBTVQH tổ chức, tiến hành các hoạt động giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, kiến nghị của cử tri.

Cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật HĐGS

Thẩm tra dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật (UBPL) Hoàng Thanh Tùng cho biết, UBPL tán thành sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật HĐGS.

Khẳng định quan điểm xây dựng Luật, UBPL nhấn mạnh thêm một số yêu cầu cần quán triệt, tổ chức thực hiện đồng bộ trong quá trình xây dựng, ban hành Luật như: Bám sát chủ trương của Đảng về đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát; nội dung sửa đổi, bổ sung phải dựa trên kết quả tổng kết thực tiễn, bảo đảm có trọng tâm, trọng điểm, tránh dàn trải hoặc chồng chéo; thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các giải pháp đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật, không luật hóa những nội dung không thuộc thẩm quyền của Quốc hội, những nội dung cần linh hoạt để phù hợp với yêu cầu thực tiễn;...

Ủy ban Pháp luật cơ bản nhất trí với phạm vi sửa đổi, bổ sung một số điều, tuy nhiên đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo bám sát quan điểm chỉ đạo xây dựng Luật để tiếp tục rà soát kỹ lưỡng các nội dung dự kiến sửa đổi, bổ sung, nhất là các nội dung luật hóa quy định tại các nghị quyết của UBTVQH; nghiên cứu làm rõ để đề xuất sửa đổi một số nội dung khác có vướng mắc, bất cập, bổ sung một số phương thức giám sát, giải pháp đổi mới được đúc kết qua tổng kết thực tiễn cho thấy hiệu quả, cần thiết nhưng chưa được Luật quy định.

Bên cạnh đó, Chủ nhiệm UBPL Hoàng Thanh Tùng cũng phân tích và nêu rõ quan điểm của UBPL đối với những vấn đề còn ý kiến khác nhau về bổ sung nguyên tắc mới của hoạt động giám sát; quy định thời điểm Quốc hội xem xét; thẩm quyền của Quốc hội trong việc xem xét kết quả giám sát.

Linh Đan