Năm 2027 sẽ thí điểm thi tốt nghiệp THPT trên máy tính

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, ngày 20/6, Quốc hội tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn của đại biểu về nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực giáo dục và đào tạo.

Tích lũy kinh nghiệm cho các đổi mới thi cử trong tương lai

Tại phiên chất vấn, đại biểu Đỗ Thị Việt Hà (Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang) cho biết theo Thông tư 08 và Thông tư 06 sửa đổi, bổ sung Thông tư 08 của Bộ ban hành Quy chế tuyển sinh đại học, cao đẳng ngành giáo dục mầm non, các trường có thể sử dụng nhiều phương thức tuyển sinh, trong đó có kỳ kiểm tra đánh giá năng lực.

Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, có ý kiến cho rằng việc này làm gia tăng áp lực thi cử; phải ôn nhiều nội dung và dạng đề khác nhau, làm giảm thời gian tập trung cho chương trình học tập chính khóa; cũng như tốn kém chi phí cho thí sinh ở xa. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng nêu quan điểm về việc này và giải pháp khắc phục trong thời gian tới.

Đại biểu Đỗ Thị Việt Hà. Ảnh: Quốc hội

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, trong quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học có quyền tự chủ về tuyển sinh, đào tạo. Thông tư 08 cho phép các cơ sở giáo dục nếu đủ sức có thể tổ chức kỳ thi riêng để tuyển sinh, kết quả thi đó có thể chia sẻ cho các cơ sở giáo dục khác sử dụng tuyển sinh.

Theo Bộ trưởng, hiện nay, ngoài kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông mà kết quả được dùng chung cho các trường đại học trong cả nước thì có 5 cơ sở giáo dục có kỳ thi với các tên gọi khác nhau, phần nhiều là gọi kỳ thi đánh giá năng lực (mỗi nơi có hơn 10.000 thí sinh tham gia). Tuy nhiên, theo kết quả khảo sát, số thí sinh dùng kết quả kỳ thi này để xét tuyển đại học chỉ chiếm 3%, tỷ lệ không nhiều.

Bộ trưởng cho rằng đây là sự lựa chọn tự nguyện của thí sinh nhằm tăng cơ hội trúng tuyển đại học và phù hợp với nhu cầu đa dạng hóa phương thức xét tuyển của các trường. Hiện nay các cơ sở tổ chức thi (trong đó có 2 Đại học Quốc gia, Đại học Bách khoa đang tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực trên máy tính, có kết quả ngay. Đây là bước thử nghiệm sử dụng khoa học máy tính đánh giá; cung cấp kinh nghiệm cho bước đổi mới trong thi tốt nghiệp, tuyển sinh đại học trong những năm tới.

Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn. Ảnh: Quốc hội

Bộ trưởng thông tin thêm, theo kế hoạch, bắt đầu từ năm 2027, thi tốt nghiệp THPT sẽ thí điểm tổ chức trên máy tính ở những nơi có điều kiện. “Với những bước đi đó, trong vài ba năm sắp tới, chúng ta có thể hướng đến sự thống nhất cao trong thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học dựa trên nền tảng của khoa học kiểm tra đánh giá, ứng dụng công nghệ thông tin, từ đó giảm áp lực, tạo thuận tiện hơn cho người học,” Bộ trưởng nhận định.

Hướng nghiệp phải thực chất, tự nguyện để học sinh có nguyện vọng đều được học THPT

Tại phiên chất vấn, đại biểu Nguyễn Công Long (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai) tranh luận về việc nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông. Đại biểu dẫn lại việc Bộ trưởng nói, trong kỷ nguyên số và thời đại 4.0 hiện nay, chương trình học phổ thông hiện nay của Việt Nam quá nhẹ so với thế giới. Đại biểu tán thành quan điểm, song cho rằng cần xem xét lại nhiều chính sách trong giáo dục, ví dụ chính sách phân luồng học sinh.

Theo đại biểu, phân luồng năm nay đặt mục tiêu 40% học sinh tốt nghiệp THCS đi học nghề. Chính vì tỷ lệ này mà việc đảm bảo cho mơ ước lên THPT của nhiều học sinh gặp khó vì không đảm bảo trường do chính sách phân luồng,” đại biểu nói. Trong bối cảnh kỷ nguyên số, với yêu cầu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đại biểu cho rằng chúng ta không thể có nguồn nhân lực chất lượng cao dựa trên nền tảng học sinh có mặt bằng học vấn THCS.

Đại biểu Nguyễn Công Long. Ảnh: Quốc hội

“Chúng ta cũng thấy rằng chính sách phân luồng hiện nay không hiệu quả. Bao nhiêu năm qua học sinh và phụ huynh luôn mong muốn con học hết cấp 3, học hết THPT. Chúng ta phải lấy nền tảng PTTH làm phân luồng, chứ không phải như hiện nay. Tôi cũng mong muốn chấm dứt ‘kỳ thi kinh hoàng’ của hàng triệu học sinh và phụ huynh mỗi dịp hè, đó là kỳ thi vào THPT,” Đại biểu Nguyễn Công Long phản ánh.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn thừa nhận việc phân luồng chia tỷ lệ 40-60, trong đó 40% học sinh sau khi tốt nghiệp THCS vào trường nghề, còn lại học PTTH, là cách phân chia "rất cứng nhắc, rất thiếu căn cứ kể cả về khoa học và thực tiễn".

Quy định này được nêu trong Quyết định 522 do Bộ Giáo dục và Đào tạo tham mưu ban hành cho giai đoạn 2018-2025. Bộ trưởng cho biết thời điểm hiện nay cần ban hành văn bản để thay thế quyết định trên. Trong đó, Bộ đang đề xuất một nghị định thay thế theo hướng việc hướng nghiệp phải thực chất, tự nguyện để học sinh có nguyện vọng đều được học THPT.

Bộ trưởng nhìn nhận nhiều nước hiện nay đã phổ cập bậc học THPT chứ không còn lấy THCS là chuẩn. Ngay cả việc học nghề, trình độ nghề của thế giới hiện nay cũng cao hơn rất nhiều.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang đề xuất sửa 3 luật gồm: Luật Giáo dục, Luật Giáo dục nghề nghiệp và Luật Giáo dục Đại học. Trong đó, nội dung rất quan trọng là tạo ra hệ thống liên thông giữa giáo dục phổ thông, dạy nghề và đại học một cách đồng bộ, nhịp nhàng, để làm sao sự phân luồng từ bên trong diễn ra theo hướng tự nguyện, đáp ứng yêu cầu của đổi mới.

Đỗ Thảo