Mỹ sẽ siết chặt chính sách thương mại

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng ngày 21/1/2025. Ảnh: Getty Images/TTXVN

Ngay sau ngày nhậm chức thứ hai, tân Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gây chấn động khi tuyên bố cân nhắc áp thuế nhập khẩu 10% lên hàng hóa Trung Quốc, có hiệu lực sớm nhất từ ngày 1/2. Động thái này diễn ra cùng thời điểm ông Trump tiếp tục cảnh báo về khả năng áp thuế 25% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mexico và Canada, làm gia tăng căng thẳng thương mại toàn cầu.

Phát biểu trước báo giới tại Nhà Trắng ngày 21/1 (theo giờ địa phương), Tổng thống Trump cho biết, việc áp thuế với hàng hóa Trung Quốc liên quan đến vấn đề buôn bán chất fentanyl, một loại thuốc giảm đau gây nghiện cực mạnh, được cho là nguyên nhân hàng đầu gây ra hàng nghìn ca tử vong mỗi năm tại Mỹ. Ông Trump khẳng định: "Chúng tôi đang bàn bạc về thuế nhập khẩu 10% với Trung Quốc, vì họ bán fentanyl sang Mexico và Canada".

Mốc thời gian 1/2 đang được xem xét để áp thuế, động thái cho thấy sự quyết tâm của chính quyền Tổng thống Trump trong việc giải quyết vấn đề này.

Quang cảnh cảng hàng hóa Long Beach ở California, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN

Không chỉ Trung Quốc, Tổng thống Trump cũng nhắc lại cảnh báo về việc áp thuế 25% lên hàng hóa nhập khẩu từ Mexico và Canada, đồng thời cáo buộc hai nước láng giềng này chưa ngăn chặn hiệu quả tình trạng nhập cư trái phép và buôn bán fentanyl vào Mỹ. Ông Trump cho hay Mỹ đang cân nhắc áp thuế 25% với Mexico và Canada vì họ cho phép lượng lớn người tràn qua biên giới vào Mỹ.

Ngoài ra, ông Trump cũng đề cập đến khả năng áp thuế đối với hàng hóa từ Liên minh châu Âu (EU) để giải quyết tình trạng mất cân bằng thương mại. Ông giải thích thuế nhập khẩu là cách duy nhất để có sự công bằng thương mại giữa Mỹ và EU.

Những tuyên bố trên được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Trump vừa ký sắc lệnh yêu cầu các cơ quan liên bang nghiên cứu các vấn đề thương mại quan trọng, bao gồm thâm hụt thương mại, cạnh tranh không công bằng và thao túng tiền tệ. Các cuộc điều tra này có thể mở đường cho việc triển khai thêm các biện pháp thuế quan trong tương lai.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng thống Trump đã phát động "chiến tranh thương mại" với Trung Quốc khi tăng thuế nhập khẩu lên 25% đối với 350 tỷ USD hàng hóa. Mặc dù hai bên đã ký thỏa thuận thương mại vào năm 2020, trong đó, Trung Quốc đồng ý mua thêm 200 tỷ USD hàng Mỹ trong vòng hai năm. Tuy vậy, thỏa thuận này không đạt được các mục tiêu đề ra do đại dịch COVID-19.

Các nhà quan sát nhận định rằng, các động thái mới nhất của Tổng thống Trump cho thấy sự thay đổi trong cách tiếp cận đàm phán.

Ông dường như thận trọng hơn so với những tuyên bố mạnh mẽ trong chiến dịch tranh cử năm 2024, khi từng đe dọa áp thuế 10-20% với mọi hàng hóa vào Mỹ, thậm chí 60% đối với Trung Quốc và 25% đối với Canada, Mexico.

Bên cạnh các vấn đề thương mại, Tổng thống Trump cũng nói đến việc có thể áp đặt lệnh trừng phạt Nga nếu Tổng thống Vladimir Putin từ chối đàm phán chấm dứt xung đột ở Ukraine. Tuy nhiên, ông không nêu chi tiết về các lệnh trừng phạt mới có thể được xem xét áp dụng.

Những động thái này cho thấy một loạt các thách thức địa chính trị và kinh tế mà chính quyền Tổng thống Trump phải đối mặt ngay khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, trong đó, thương mại toàn cầu sẽ tiếp tục là một "điểm nóng".

Minh Hằng (Reuters)