Mỹ mạnh tay với biểu tình phản đối cuộc chiến Gaza tại các trường đại học

Sinh viên tại nhiều trường đại học của Mỹ biểu tình phản đối cuộc chiến của Israel tại Gaza. Ảnh Reuters.

Trong một thông cáo báo chí ngày 14/3, Bộ An ninh Nội địa Mỹ cáo buộc Leqaa Kordia, một sinh viên Palestine tại Đại học Columbia, đã quá hạn thị thực sinh viên F-1. Bộ này cũng thông báo rằng các đặc vụ của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) đã bắt giữ cô để trục xuất. Một sinh viên nước ngoài khác, Ranjani Srinivasan đến từ Ấn Độ, đã bị thu hồi thị thực sinh viên vì tham gia “các hoạt động ủng hộ Hamas”, Reuters đưa tin.

Việc bắt giữ Kordia đánh dấu lần thứ hai trong vòng chưa đầy một tuần, một sinh viên Palestine tại Đại học Columbia bị ICE giam giữ để trục xuất. Cuối tuần trước, một sinh viên biểu tình tên Mahmoud Khalil cũng đã bị bắt và bị giam giữ tại trại tạm giam nhập cư, đầu tiên là ở New Jersey và sau đó là ở Louisiana.

Các vụ bắt giữ bị những người ủng hộ quyền tự do dân sự phản đối, coi là nhằm mục đích kìm hãm quyền tự do ngôn luận. Họ cũng cho rằng chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần nhầm lẫn việc tham gia các cuộc biểu tình phản đối cuộc chiến của Israel ở Gaza với việc ủng hộ Hamas. Trong khi chính quyền cũng cáo buộc những người biểu tình là “những kẻ khủng bố”.

Được biết, Khalil là thường trú nhân Mỹ, có thẻ xanh, vợ của anh là người Mỹ và đang mang thai. Tuy nhiên, chính quyền cho biết họ có kế hoạch tước thẻ xanh của Khalil. “Được cấp thị thực để sống và học tập tại Mỹ là một đặc ân. Khi bạn ủng hộ bạo lực và khủng bố, đặc quyền đó nên bị thu hồi và bạn không nên ở lại đất nước này”, Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem nhấn mạnh trong một thông cáo báo chí về vụ việc.

Tuy vậy, các vụ bắt giữ và thu hồi thị thực sinh viên không phải là hành động mạnh tay duy nhất mà chính quyền Mỹ thực hiện đối với vụ việc tại Đại học Columbia trong thời gian qua.

Trong một lá thư được gửi vào đêm 12/3, chính quyền yêu cầu Khoa Nghiên cứu Trung Đông, Nam Á và Châu Phi (MESAAS) của Đại học Columbia phải được đưa vào “chế độ tiếp quản học thuật”, theo đó, một cơ quan bên ngoài sẽ nắm quyền kiểm soát với đơn vị này và đây được coi là hình phạt cho việc quản lý yếu kém.

Lá thư nêu rõ hạn chót là 20/3 và cảnh báo rằng trường đại học nên tuân thủ nếu không muốn “mối quan hệ về tài chính với chính quyền bị ảnh hưởng tiêu cực”.

Các cuộc biểu tình của sinh viên Mỹ phản đối cuộc chiến của Israel đã bùng nổ vào năm ngoái. Cảnh sát thành phố New York từng phải bao vây và tiến vào một “trại tị nạn” mà sinh viên biểu tình dựng lên trong khuôn viên Đại học Columbia, tiến hành hàng loạt vụ bắt giữ.

Căng thẳng leo thang từ đó. Những sinh viên biểu tình cho rằng quyền tự do ngôn luận của họ đang bị hạn chế và các quan chức đã gộp chung những lời chỉ trích về cuộc chiến của Israel với chủ nghĩa bài Do Thái.

Nhưng những gì xảy ra tại Đại học Columbia là khởi đầu cho nhiều biện pháp tương tự trên khắp nước Mỹ, khi cảnh sát được huy động đến các trường đại học để bắt giữ những người biểu tình ôn hòa. Người ta ước tính rằng có hơn 3.000 người biểu tình đã bị bắt giữ trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 7/2024.

Khi nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai vào ngày 20/1, ông Trump đã ngay lập tức ban hành một sắc lệnh hành pháp kêu gọi trục xuất những người nước ngoài có “thái độ thù địch” với “công dân, văn hóa, chính phủ, thể chế hoặc các nguyên tắc sáng lập” của Mỹ hoặc những người ủng hộ “các mối đe dọa đối với an ninh quốc gia”.

Mỹ từ lâu đã là đồng minh của Israel và đã ủng hộ chiến dịch của nước này ở Gaza.

Trong những tuần đầu tiên nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai, ông Trump đã chỉ đạo Bộ Tư pháp “điều tra và xử lý nạn phân biệt chủng tộc chống Do Thái trong các trường cao đẳng và đại học”.

Đang tải trên mạng xã hội tháng này, ông đã cảnh báo sẽ có hành động cứng rắn đối với bất kỳ trường đại học nào tổ chức những gì ông gọi là “cuộc biểu tình bất hợp pháp”. “Tất cả các khoản tài trợ của liên bang sẽ bị dừng đối với bất kỳ trường cao đẳng hoặc đại học nào cho phép các cuộc biểu tình bất hợp pháp diễn ra. Những kẻ kích động sẽ bị bỏ tù hoặc bị trục xuất vĩnh viễn về quốc gia mà họ đến”, Tổng thống Mỹ cho biết.

Vào ngày 7/3, chính quyền Tổng thống Trump đã tuyên bố hủy bỏ ngay lập tức khoản tài trợ và hợp đồng liên bang trị giá 400 triệu USD cho Đại học Columbia, trong động thái được coi là lời cảnh cáo đối với tất cả các tổ chức giáo dục đại học nên tuân thủ các yêu cầu của tổng thống.

Theo Bộ trưởng Giáo dục Mỹ Linda McMahon, lý do của việc hủy bỏ tài trợ là sự gia tăng các hành vi bài Do Thái sau khi Israel phát động chiến dịch quân sự vào Gaza. Theo số liệu của Bộ Giáo dục Mỹ, Đại học Columbia hiện đang nhận được khoảng 5 tỷ USD tiền tài trợ và hợp đồng của liên bang. Đầu tuần này, trường đã có động thái trục xuất hoặc đình chỉ những sinh viên tham gia vào các cuộc biểu tình phản đối cuộc chiến tại Gaza.

Tiến Minh