Mỹ kêu gọi châu Âu đảm nhận vai trò lớn hơn trong hỗ trợ hòa bình Ukraine

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth tại phiên điều trần của Ủy ban Quân lực Thượng viện Mỹ ở Washington, ngày 14/1/2025. Ảnh: Reuters/TTXVN

Những tuyên bố của ông phản ánh sự điều chỉnh trong chính sách của Washington, đặt ra câu hỏi về vai trò dài hạn của Mỹ và châu Âu trong việc định hình cục diện khu vực.

Phát biểu trước các đồng minh, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khẳng định cuộc chiến tại Ukraine cần sớm kết thúc để giảm thiểu tổn thất về con người và tác động tiêu cực đến nền kinh tế toàn cầu. Ông cảnh báo rằng việc tìm cách đưa Ukraine trở lại biên giới trước năm 2014 là không khả thi, bởi điều này sẽ chỉ kéo dài xung đột và tạo ra thêm những hệ lụy khó lường. Đây là một sự thay đổi đáng kể trong quan điểm của Washington, đồng thời cho thấy Mỹ có xu hướng thúc đẩy một giải pháp thực tế hơn thay vì tiếp tục duy trì các cam kết quân sự dài hạn mà không có lối thoát rõ ràng.

Bên cạnh đó, ông Hegseth nhấn mạnh rằng việc Ukraine gia nhập NATO không phải là một kết quả có thể đạt được thông qua đàm phán với Nga. Điều này phản ánh sự thận trọng ngày càng tăng của Mỹ trong việc mở rộng cam kết an ninh với Kiev, đặc biệt trong bối cảnh chính quyền Washington đang đánh giá lại các ưu tiên chiến lược trên phạm vi toàn cầu.

Mỹ cũng bác bỏ khả năng triển khai quân đội tới Ukraine hay bảo vệ lực lượng gìn giữ hòa bình ở nước này theo Điều 5 của NATO và nhấn mạnh rằng trách nhiệm chính trong việc duy trì hòa bình và ổn định khu vực cần thuộc về châu Âu. Đây là một tín hiệu quan trọng cho thấy Washington không muốn bị lôi kéo sâu hơn vào xung đột, đồng thời thúc đẩy các đồng minh châu Âu đóng vai trò tích cực hơn trong việc xử lý khủng hoảng.

Một trong những điểm nhấn quan trọng trong bài phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ là lời kêu gọi các nước châu Âu cung cấp phần lớn viện trợ cho Ukraine. Ông nhấn mạnh rằng các chính phủ khu vực này cần thông báo rõ ràng với người dân về những nguy cơ an ninh mà họ đang đối mặt, đồng thời chuẩn bị sẵn sàng để chia sẻ gánh nặng với Mỹ. Điều này phản ánh sự thay đổi trong chính sách đối ngoại của Washington, khi Mỹ ngày càng mong muốn châu Âu gánh vác trách nhiệm nhiều hơn thay vì phụ thuộc vào sự hỗ trợ của Mỹ như trước.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cũng đưa ra lời cảnh báo về những thách thức chiến lược mà Washington phải đối mặt, bao gồm sự trỗi dậy của Trung Quốc và các mối đe dọa đối với an ninh quốc gia Mỹ. Trong bối cảnh đó, Mỹ không thể tập trung hoàn toàn vào châu Âu mà phải dành nguồn lực cho các khu vực khác, đặc biệt là khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Đây là lý do khiến Washington ngày càng mong muốn các đồng minh châu Âu thể hiện vai trò tích cực hơn trong việc duy trì hòa bình và ổn định khu vực.

Dù vậy, ông Hegseth cũng ghi nhận một số nỗ lực của các quốc gia châu Âu, đặc biệt là Thụy Điển và Ba Lan, trong việc tăng cường phòng thủ khu vực và hỗ trợ Ukraine. Tuy nhiên, ông cho rằng những nỗ lực này vẫn chưa đủ và châu Âu cần phải làm nhiều hơn nữa để bảo vệ an ninh của chính mình.

Bài phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cũng phản ánh cam kết của Washington đối với NATO, nhưng đồng thời nhấn mạnh rằng Mỹ sẽ không tiếp tục duy trì một mối quan hệ mất cân bằng, trong đó Washington gánh vác phần lớn trách nhiệm an ninh trong khi các đồng minh chưa có sự đóng góp tương xứng. Đây là một thông điệp mạnh mẽ, cho thấy Mỹ mong muốn NATO trở thành một tổ chức phòng thủ cân bằng hơn, trong đó các thành viên châu Âu đóng vai trò quan trọng hơn trong việc tự bảo vệ mình.

Những tuyên bố của ông Hegseth phản ánh sự điều chỉnh đáng kể trong chính sách của Mỹ đối với xung đột Ukraine. Thay vì tiếp tục cam kết vô điều kiện, Washington đang đặt ra những giới hạn rõ ràng hơn đối với sự tham gia của mình, đồng thời thúc đẩy châu Âu đảm nhận vai trò lớn hơn trong việc bảo vệ an ninh khu vực.

Trong bối cảnh Mỹ chuyển hướng ưu tiên sang khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, châu Âu sẽ phải đối mặt với một bài toán quan trọng: họ có sẵn sàng gánh vác trách nhiệm lớn hơn trong việc bảo vệ chính mình, hay sẽ tiếp tục dựa vào sự hỗ trợ của Mỹ? Câu trả lời sẽ quyết định không chỉ tương lai của Ukraine mà còn định hình cấu trúc an ninh khu vực trong những năm tới.

Hoàng Tuấn Anh/Báo Tin tức (Theo The Guardian)