Mỹ cắt giảm mạnh các khoản chi 'gián tiếp' trong nghiên cứu khoa học

Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) cho biết vào tối thứ Sáu rằng họ sẽ áp dụng mức trần 15% đối với nguồn tài trợ cho các chi phí "gián tiếp" hoặc chi phí quản lý liên quan đến nghiên cứu.

NIH chỉ ra 9 trong tổng số 35 tỷ USD ngân sách nghiên cứu khoa học ở Mỹ năm 2024 được chi cho các hoạt động hành chính, không mạng lại "giá trị trực tiếp". Ảnh chụp màn hình.

Điều này đánh dấu một sự sụt giảm đáng kể, tương đương hàng tỷ USD, so với mức phí gián tiếp hiện tại mà một số tổ chức đang tính lên đến 60%.

"Thay đổi này sẽ giúp tiết kiệm hơn 4 tỷ USD mỗi năm và có hiệu lực ngay lập tức", NIH đăng trên nền tảng X. Cơ quan này nhấn mạnh rằng điều này là "cần thiết để đảm bảo tối đa ngân sách được dành cho chi phí nghiên cứu khoa học trực tiếp".

Các khoản chi bị cắt giảm bao gồm chi phí bảo trì, trang thiết bị và các chi phí hành chính tại các phòng thí nghiệm nghiên cứu. Các nhà khoa học cảnh báo rằng quyết định này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nghiên cứu về các căn bệnh như ung thư và các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer và Parkinson.

"Đây chắc chắn là cách để bóp nghẹt các nghiên cứu khoa học cứu sống con người và đổi mới sáng tạo", Matt Owens, Chủ tịch Hội đồng về Quan hệ Chính phủ COGR, đại diện cho các viện nghiên cứu và trung tâm y tế đại học cho biết.

Vào thứ Bảy, Nhà Trắng đã lên tiếng bảo vệ quyết định này, cho rằng nó giúp đưa tỷ lệ chi phí gián tiếp về mức tương đương với các quỹ tư nhân.

"NIH vừa công bố chính sách mới về chi phí gián tiếp, phù hợp với mức tài trợ mà các tổ chức nghiên cứu nhận được từ các quỹ tư nhân", theo một tuyên bố từ chính phủ Mỹ. "Tỷ lệ chi phí gián tiếp này nhằm trang trải các chi phí vận hành và chính phủ liên bang đã phải chi trả một mức quá cao trong thời gian qua".

Thông báo của NIH đã nhận được sự hoan nghênh từ tỷ phú Elon Musk, người đang dẫn đầu nỗ lực cắt giảm mạnh chi tiêu liên bang.

Một số nghị sĩ thuộc Đảng Cộng hòa cũng ủng hộ quyết định này, với dự đoán rằng tác động lớn nhất sẽ rơi vào các trường đại học nghiên cứu danh tiếng như Harvard, Yale và Johns Hopkins.

Cao Phong (theo BBC, CNBC, The Guardian)