Mỹ bán F-16 cho Philippines gần bằng giá F-35

Ảnh: Bulgarianmilitary.

Giao dịch này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa Không quân Philippines. Thoạt nhìn, đây có vẻ là một giao dịch quân sự tiêu chuẩn nhằm tăng cường năng lực phòng thủ của đối tác.

Nhưng khi xem xét kỹ hơn, có một sự thật thú vị: giá mỗi chiếc F-16 trung bình là 279 triệu USD, gần bằng giá của máy bay chiến đấu F-35 tiên tiến, làm dấy lên câu hỏi về giá trị, kinh tế và sự thay đổi động lực của thị trường vũ khí toàn cầu.

Thỏa thuận diễn ra vào thời điểm Philippines đang háo hức nâng cấp lực lượng không quân già cỗi của mình, vốn đã dựa vào các máy bay lỗi thời trong nhiều thập kỷ. Gói thỏa thuận mới bao gồm 16 mẫu F-16C một chỗ ngồi và 4 biến thể F-16D hai chỗ ngồi, cùng hệ thống vũ khí mạnh mẽ: 112 tên lửa không đối không tầm trung tiên tiến AIM-120C-8, 40 tên lửa AIM-9X Block II Sidewinder, 60 quả bom MK-82, 60 quả bom MK-84 và 36 quả bom đường kính nhỏ, cùng các loại đạn dược khác.

F-16 Block 70/72 được trang bị các hệ thống tiên tiến như radar mảng quét điện tử chủ động AN/APG-83 và các pod ngắm bắn Sniper. Thương vụ là một bước tiến vượt bậc nhưng đi kèm với mức giá khá cao, khiến dư luận đặt ra câu hỏi tại sao một thiết kế đã có từ nhiều thập kỷ trước giờ lại có giá ngang ngửa với máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ năm.

Để hiểu được nghịch lý này, nên xem xét chính F-16. Cất cánh lần đầu tiên vào năm 1974, Lockheed Martin F-16 Fighting Falcon đã trở thành nền tảng của lực lượng không quân trên toàn thế giới, với hơn 4.500 chiếc được chế tạo kể từ khi ra mắt.

Biến thể Block 70/72 đại diện cho sự phát triển mới nhất, kết hợp khung máy bay đã được kiểm chứng với các nâng cấp hiện đại. Radar AN/APG-83 có nguồn gốc từ công nghệ được sử dụng trong F-35, cung cấp khả năng theo dõi mục tiêu đặc biệt ở tầm xa, trong khi hệ thống tác chiến điện tử Viper Shield nâng cao khả năng sống sót trước các mối đe dọa tiên tiến.

Với tốc độ tối đa vượt quá Mach 2 và bán kính chiến đấu hơn 500 dặm, F-16 Block 70/72 có thể chiếm ưu thế trên không, tấn công mặt đất và tuần tra trên biển - những nhiệm vụ quan trọng đối với Philippines, một quần đảo gồm hơn 7.000 hòn đảo.

So với các đối thủ như Su-35 của Nga, có khả năng cơ động cao hơn và tải trọng lớn hơn, hoặc J-10C của Trung Quốc, F-16 Block 70/72 vẫn giữ được vị thế của mình thông qua độ tin cậy và khả năng tương tác với các hệ thống của Mỹ. Tuy nhiên, mức giá của nó cho thấy có điều gì đó hơn là nâng cấp công nghệ.

Kể từ năm 2022, nền kinh tế toàn cầu đã phải đối mặt với tình trạng hỗn loạn chưa từng có và ngành công nghiệp quốc phòng cũng không tránh khỏi ảnh hưởng. Cuộc chiến ở Ukraine đã làm gián đoạn chuỗi cung ứng, đẩy giá nguyên liệu thô như titan và nhôm, những nguyên liệu thiết yếu cho sản xuất máy bay, lên cao.

Đối với thỏa thuận mua máy bay F-16 của Philippines, con số 5,58 tỷ USD không chỉ dành cho máy bay phản lực mà còn bao gồm cả động cơ, vũ khí, đào tạo và phụ tùng, một gói toàn diện đẩy chi phí lên cao.

Trong một tuyên bố năm 2023, Lockheed Martin lưu ý Block 70/72 “kéo dài tuổi thọ kết cấu của máy bay hơn 50% so với các mẫu trước đó”.

Các nâng cấp thiết bị điện tử hàng không mới, kéo dài tuổi thọ khung máy bay và tích hợp với đạn dược chính xác yêu cầu kỹ thuật đáng kể, làm tăng chi phí. Đối với Philippines, đơn đặt hàng 20 máy bay phản lực có nghĩa là chi phí cố định không được phân bổ trên một đội bay lớn hơn, không giống như sản xuất hàng loạt F-35.

Về mặt phân tích, đây là minh chứng cho sức hấp dẫn bền bỉ của F-16, nhưng cũng là dấu hiệu cho thấy thời kỳ không quân giá rẻ có thể đang phai nhạt. Nếu ngay cả F-16 hiện nay cũng ngang ngửa với F-35 về giá thành, liệu thế giới có đang chứng kiến sự kết thúc lặng lẽ của kỷ nguyên hàng không giá rẻ trong quân sự hay chỉ đơn giản là thị trường đang điều chỉnh theo một chuẩn mực mới đắt đỏ hơn? Câu trả lời có thể định hình không chỉ bầu trời Philippines mà còn cả tương lai của quốc phòng toàn cầu.

TD