Mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội năm 2030: Những tín hiệu khả quan

Nhiều cơ hội để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội trong thời gian tới. Ảnh: Thanh Xuân.

Thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia

Tại Hội nghị triển khai Nghị quyết số 201/2025/QH15 (Nghị quyết 201) của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm phát triển NOXH, diễn ra đầu tháng 6, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu Bộ Xây dựng nghiên cứu và trình Chính phủ việc thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia, hoàn thành trong tháng 6. Đồng thời, Thủ tướng giao Bộ Tài chính rà soát, cân đối và bố trí nguồn vốn cho quỹ này, đề xuất phương án cấp vốn để thực hiện các chính sách phát triển NOXH. Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng được yêu cầu xem xét, điều chỉnh các chính sách liên quan đến đất đai và môi trường.

Mục tiêu của việc thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia là tăng cường nguồn lực cho phát triển NOXH, khuyến khích doanh nghiệp (DN) tham gia đầu tư, từ đó nâng cao nguồn cung nhà ở và giúp người thu nhập thấp dễ dàng tiếp cận với nhà ở có giá cả hợp lý.

Quỹ Nhà ở quốc gia là điểm mới nổi bật trong Nghị quyết 201. Đây là quỹ tài chính ngoài ngân sách, không vì mục tiêu lợi nhuận và sẽ hoạt động theo hai cấp: trung ương và địa phương. Việc gia tăng nguồn cung NOXH là nhu cầu cấp thiết, góp phần đảm bảo chỗ ở cho người dân.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM, cho rằng Nghị quyết 201 có hai nhóm chính sách đặc thù đáng chú ý, trong đó việc thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia là một bước đột phá. Đây là lần đầu tiên một quy chế riêng biệt được ban hành nhằm giải quyết vấn đề nhà ở cho cán bộ, công chức, viên chức và phát triển NOXH cho thuê - điều mà Luật Nhà ở 2023 chưa quy định rõ. Nhờ vậy, cán bộ công chức sẽ không còn phải “xếp hàng bốc thăm” mua NOXH như trước.

Điểm đặc biệt là Quỹ Nhà ở quốc gia còn đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội như công viên, cây xanh, trường học, bệnh viện, dịch vụ thương mại – những nội dung trước đây chưa được luật đề cập.

Cũng theo ông Châu, với cơ chế đặc thù mới, thủ tục đầu tư xây dựng dự án NOXH đã được rút gọn đáng kể, tiết kiệm quý giá cho DN.

Ông Phạm Tiến Dũng - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Cát Tường, một DN hoạt động trong lĩnh vực NOXH nhận định: Nghị quyết 201 không chỉ tháo gỡ vướng mắc pháp lý mà còn thể hiện cam kết chính trị ở cấp cao nhất đối với người thu nhập thấp chưa có nhà. Đây là chính sách nhân văn. Không chỉ tạo thuận lợi, nghị quyết còn củng cố niềm tin vào thể chế, chính sách – yếu tố quan trọng để DN mạnh dạn đầu tư, vượt qua thách thức trong quá trình triển khai dự án.

Những yếu tố quyết định thành công

Bắc Giang là một trong những địa phương thực hiện tốt công tác phát triển NOXH cho người có thu nhập thấp, công nhân lao động. Theo chia sẻ của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Phạm Văn Thịnh, bài học kinh nghiệm mà tỉnh Bắc Giang rút ra trong thời gian qua về việc xây dựng NOXH là nhận thức của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền và bằng các biện pháp, kế hoạch cụ thể huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc, gắn việc thực hiện kế hoạch đó vào trách nhiệm người đứng đầu các cấp trong giải phóng mặt bằng, trong vấn đề xây dựng hạ tầng ở khu vực xung quanh để đảm bảo dự án nhà xã hội hoàn thành đồng bộ.

"Bắc Giang xác định người lao động là một nguồn lực rất quan trọng góp phần vào sự phát triển của tỉnh. Thế nên việc chăm lo nhà ở cho người lao động vừa là trách nhiệm nhưng chúng tôi lại coi mỗi một dự án NOXH là một dự án phát triển kinh tế. Từ nhận thức đó, Bắc Giang thành lập Tổ hỗ trợ cho các dự án nhà xã hội, mỗi tháng họp 1 lần do Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm tổ trưởng. Mọi vướng mắc đều được giải quyết trong thời gian rất ngắn" - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang thông tin.

Kinh nghiệm nữa được Bắc Giang chia sẻ là phải lựa chọn được chủ đầu tư có năng lực tài chính. Thời gian qua, tỉnh triển khai nhiều dự án NOXH cùng lúc nhưng các chủ đầu tư không vay vốn ngân hàng mà hoàn toàn sử dụng bằng vốn tự có và UBND tỉnh hỗ trợ chủ đầu tư tháo gỡ khó khăn rất nhanh nên "chỉ cần xây lên đến tầng 3, tầng 4 là các dự án đã được mở bán rồi".

Có thể nói đến thời điểm hiện tại, khung thể chế, cơ chế chính sách cho phát triển NOXH đã cơ bản hoàn thiện, với nhiều điểm đổi mới, mang tính đột phá. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho DN, cũng như cho các địa phương trong quá trình triển khai.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh, các cấp chính quyền, đặc biệt là cấp địa phương, cần đặc biệt quan tâm công tác lãnh đạo, chỉ đạo để thúc đẩy thực hiện hiệu quả Đề án phát triển ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH từ nay đến năm 2030. Trước mắt, trong năm 2025, phải quyết tâm hoàn thành các chỉ tiêu của Quyết định số 444 do Thủ tướng Chính phủ giao.

M.Hương