Không để xảy ra trục lợi chương trình tín dụng chính sách

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, việc triển khai các chương trình tín dụng chính sách do ngân sách nhà nước cấp cho Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện cho vay 3 nhóm chương trình từ năm 2008 đến năm 2017 với số tiền là 6.068,961 tỷ đồng. Sau khi kết thúc các chương trình, Ngân hàng Chính sách xã hội đã tiến hành thu hồi được 3.144,499 tỷ đồng và đang tiếp tục thu hồi 2.924,462 tỷ đồng.

Đối với phương án xử lý nguồn vốn thu hồi nợ của các chương trình tín dụng chính sách do ngân sách nhà nước cấp đã hết thời gian thực hiện, Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ: Về nguyên tắc, đối với nguồn vốn ngân sách nhà nước cho vay khi hết thời hạn thực hiện (không còn nhiệm vụ chi) phải thu hồi để trả lại ngân sách nhà nước; trường hợp Ngân hàng Chính sách xã hội cần có nhu cầu tiếp tục sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước đã cấp này để thực hiện cho vay các chương trình tín dụng chính sách khác (thay đổi nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước) thuộc thẩm quyền xem xét, quyết định của Quốc hội, theo quy định tại điểm b, khoản 5 Luật Ngân sách nhà nước.

Căn cứ chủ trương của Đảng, Nhà nước, quy định của Luật Ngân sách nhà nước và tình hình triển khai thực hiện như đã báo cáo tại mục 1 và 2 nêu trên, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội: Cho phép Ngân hàng Chính sách xã hội được sử dụng nguồn vốn đã thu hồi và tiếp tục thu hồi trong thời gian tới của của các chương trình tín dụng chính sách do ngân sách nhà nước cấp vốn đã hết thời gian thực hiện để cho vay các chương trình tín dụng chính sách tại Ngân hàng Chính sách xã hội.

Bên cạnh đó, giao Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định mức phân bổ cụ thể đối với nguồn vốn thu hồi nêu trên cho từng chương trình tín dụng chính sách trên cơ sở báo cáo của Ngân hàng Chính sách xã hội căn cứ vào nhu cầu thực tế, trong đó xem xét ưu tiên bố trí nguồn vốn để thực hiện chương trình cho vay phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số theo quy định tại Nghị định số 28/2022/NĐ-CP.

Theo Báo cáo thẩm tra do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi trình bày, về sự cần thiết xử lý nguồn thu hồi nợ của các chương trình tín dụng chính sách do ngân sách nhà nước cấp đã hết thời gian thực hiện tại Ngân hàng Chính sách xã hội, Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhận thấy, đề xuất của Chính phủ tại Tờ trình số 511/TTr-CP ngày 12/6/2025 nhằm thể chế hóa và triển khai thực hiện Chỉ thị số 39-CT/TW ngày 30/10/2024 của Ban Bí thư về nâng cao hiệu quả của tín dụng chính sách xã hội trong giai đoạn mới và Chỉ thị số 34-CT/TW ngày 24/5/2024 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển nhà ở trong tình hình mới.

Trong thời gian qua, ngân sách nhà nước đã bố trí cho Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện các chương trình tín dụng chính sách đã được Quốc hội quyết định. Các chương trình tín dụng chính sách đã phát huy hiệu quả, thể hiện tính nhân văn của Đảng, Nhà nước trong việc hỗ trợ vốn cho các đối tượng chính sách, vùng dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn, góp phần thực hiện chính sách an sinh xã hội. Tuy nhiên, sau gần 5 năm thực hiện vẫn chưa đáp ứng được nhiệm vụ và nhu cầu vay vốn của các đối tượng chính sách, do vậy việc bố trí ngân sách nhà nước cho Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện cho vay các chương trình tín dụng chính sách là cần thiết.

Liên quan đến phương án xử lý nguồn vốn thu hồi nợ của các chương trình tín dụng chính sách do ngân sách nhà nước cấp đã hết thời gian thực hiện, đa số ý kiến trong Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, đề xuất cho phép Ngân hàng Chính sách xã hội được sử dụng nguồn vốn thu hồi nợ của các chương trình tín dụng chính sách do ngân sách nhà nước cấp đã hết thời gian thực hiện cơ bản phù hợp với tình hình thực tiễn và đề nghị báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định cho phép sử dụng toàn bộ số tiền 6.068,961 tỷ đồng để cho vay các chương trình tín dụng tại Ngân hàng Chính sách xã hội theo đề nghị của Chính phủ tại Tờ trình số 511/TTr-CP.

Cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ rà soát và chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu, tình hình cho vay và thu hồi nợ của Ngân hàng Chính sách xã hội và số tiền ngân sách nhà nước cấp cho các chương trình tín dụng chính sách đã hết thời hạn thực hiện tại Ngân hàng Chính sách xã hội được báo cáo tại Tờ trình số 511/TTr-CP. Đồng thời, chỉ đạo Ngân hàng Chính sách xã hội quản lý, sử dụng, cho vay đúng quy định, hiệu quả, bảo đảm thực hiện được mục tiêu của các chương trình cho vay, không để xảy ra trục lợi chính sách, thất thoát, lãng phí, tiêu cực.

Cũng tại phiên họp, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về nội dung này.

Hiền Hạnh (TTXVN)