Mùa cúm nên có những loại thuốc cơ bản nào trong tủ thuốc gia đình?

1. Thuốc điều trị các triệu chứng cấp tính nên có trong tủ thuốc gia đình

1.1 Thuốc giảm đau, hạ sốt, điều trị triệu chứng cảm cúm

Thuốc giảm đau, hạ sốt

Paracetamol là thuốc giảm đau, hạ sốt phổ biến nhất được sử dụng với nhiều dạng bào chế khác nhau: viên nén, viên sủi, viên đặt hậu môn, siro... Thuốc được dùng khi có triệu chứng sốt hoặc/và đau từ nhẹ đến vừa. Đối với trẻ em, có thể dùng paracetamol dạng thuốc đặt hậu môn hoặc siro.

Bên cạnh đó có thể sử dụng ibuprofen, aspirin để hạ sốt, giảm đau (không dùng aspirin cho trẻ em dưới 16 tuổi, trừ khi được bác sĩ kê đơn).

Thuốc chống dị ứng

Một trong các thuốc chống dị ứng sau cũng nên có mặt trong tủ thuốc của gia đình như cetirizine, levocetirizine, loratadine, desloratadine, fexofenadine... để điều trị các triệu chứng chảy mũi, mề đay, dị ứng với thức ăn, thời tiết khi cần thiết. Các thuốc này có thể có tác dụng phụ gây buồn ngủ, do đó cần lưu ý khi lái xe và sử dụng máy móc.

Nên chuẩn bị sẵn một số loại thuốc cơ bản trong tủ thuốc gia đình.

1.2 Thuốc tiêu hóa

Tiêu chảy, táo bón, đầy bụng, ăn không tiêu là những triệu chứng thường gặp. Một số thuốc có thể điều trị các triệu chứng đường tiêu hóa nên có trong tủ thuốc gia đình thường gặp bao gồm:

Thuốc điều trị tiêu chảy

Diosmectite, loperamide, attapulgite, berberine... là các thuốc chống tiêu chảy với nhiều cơ chế khác nhau như bám dính và hấp phụ các tác nhân gây hại, tạo hàng rào bảo vệ niêm mạc tiêu hóa, kháng khuẩn hoặc giảm nhu động ruột. Có thể uống thuốc khi có triệu chứng, liều dùng tùy thuộc vào từng loại chế phẩm khác nhau. Các thuốc này thường được bào chế ở dạng bột, khi sử dụng pha với nước thành hỗn dịch l ắc đêùtrước khi uống.

Cần lưu ý bù nước và chất điện giải khi tiêu chảy nhiều lần trong ngày. Khi có những triệu chứng của nhiễm trùng như lơ mơ, sốt, tiêu phân nhầy hoặc có lẫn máu, cần đi đến cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn.

Thuốc điều trị táo bón

Chế độ ăn giàu tinh bột, chất béo và thiếu chất xơ, có thể gây táo bón. Để hạn chế tình trạng này, có thể uống nhiều nước, bổ sung rau xanh và trái cây trong khẩu phần ăn để kích thích nhu động ruột, tăng khối lượng của phân giúp đại tiện dễ dàng hơn.

Nếu triệu chứng ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống, có thể dùng một số thuốc như sorbitol, lactulose... Các chế phẩm này thường ở dạng bột hoặc hỗn dịch, khi sử dụng pha trong nước và uống khi đói.

Thuốc điều trị đau dạ dày

Đau dạ dày do nhiều nguyên nhân, thường gặp là do thừa axit dạ dày. Một số thuốc có tác dụng trung hóa axits dạ dày cóc thể uống làm giảm tình đau, ợ chua, trào ngược như: Kremil-S, siloxogene, gastropulgite, gaviscon... nên uống sau bữa ăn. Đối với dạng hỗn dịch, có thể uống trực tiếp hoặc pha loãng vào nước trước khi uống; dạng viên nén, nhai kỹ viên trước khi uống.

Thuốc hỗ trợ tiêu hóa

Ăn quá nhiều chất đạm, dầu mỡ và sử dụng rượu bia có thể gây nên tình trạng đầy bụng, khó tiêu. Men tiêu hóa như pancreatin, alpha amylase, papain và thuốc làm giảm bọt khí ở đường tiêu hóa như simeticone ở dạng đơn thành phần hoặc phối hợp có công dụng kích thích tiêu hóa, điều trị các triệu chứng ăn không ngon, khó tiêu, tức bụng và đầy hơi. Một số chế phẩm thường gặp gồm có grazyme, enterpass…

Không nên tích trữ thuốc quá nhiều sẽ dễ hết hạn và gây lãng phí.

1.3 Vật dụng sơ cứu vết thương

Trong tủ thuốc gia đình nên có sẵn một số vật dụng sơ cứu vết thương bao gồm băng cá nhân, gạc vô trùng và kéo. Các dung dịch để rửa và sát trùng vết thương có thể mua sẵn gồm có povidon iod (povidine, betadine), oxy già và cồn 70 độ.

2. Thuốc điều trị bệnh mạn tính

Nếu trong nhà có người mắc các bệnh mạn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp cần chú ý theo dõi đường huyết, huyết áp... hàng ngày, tuân thủ chế độ dùng thuốc bác sĩ đã kê đơn đúng liều lượng, đúng giờ. Ngoài ra, người bệnh cần chủ động dự trữ sẵn một số lượng thuốc đủ dùng.

Tuy nhiên, không nên dự trữ quá nhiều hoặc quá nhiều loại thuốc, sản phẩm chăm sóc sức khỏe tại nhà. Việc dự trữ quá nhiều thuốc một cách tùy tiện sẽ dễ hết hạn, gây lãng phí.

DS. Nguyễn Thiên Dung