Một tuần thực hiện 2 ca ghép phổi, lần đầu ghép phổi xuyên Việt

Chia sẻ tại Lễ kỷ niệm 116 năm ngày sinh bác sĩ Phạm Ngọc Thạch, cố Bộ trưởng Bộ Y tế đầu tiên, Thứ trưởng Chủ tịch phủ đầu tiên và cũng là Viện trưởng đầu tiên của Viện Chống lao Trung ương – tiền thân của Bệnh viện Phổi Trung ương ngày nay và 5 năm thành lập Trung tâm Ghép phổi của Bệnh viện Phổi Trung ương vào sáng 7/5, TS.BS Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cho biết, tinh thần bác sĩ Phạm Ngọc Thạch chính là sợi chỉ đỏ với tư duy “khó mấy cũng làm” xuyên suốt trong quá trình hình thành, phát triển và lớn mạnh của Bệnh viện Phổi Trung ương ngày nay.

Cố Bộ trưởng Bộ Y tế Phạm Ngọc Thạch đã tìm ra con đường và để lại cho những thế hệ kế tiếp một hệ tư tưởng quý giá đối với ngành y tế Việt Nam, đặc biệt là chuyên ngành lao và bệnh phổi.

Đối với các bệnh phổi, tinh thần của bác sĩ Phạm Ngọc Thạch chính là kim chỉ nam trong việc chinh phục kỹ thuật ghép phổi, đây là một trong những kỹ thuật khó nhất trong ghép tạng.

TS.BS Đinh Văn Lượng phát biểu tại lễ kỷ niệm.

Với tinh thần ấy, Bệnh viện Phổi Trung ương, Chương trình Chống lao Quốc gia không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn và tinh thần phục vụ người bệnh, đã đạt được rất nhiều thành công trong thực hiện các kỹ thuật cao về bệnh phổi và kiểm soát lao, đặc biệt là lĩnh vực ghép phổi.

Chỉ trong 1 tuần của tháng 4 vừa qua, Bệnh viện Phổi Trung ương đã phối hợp với các chuyên gia, đơn vị, các bệnh viện trong nước và quốc tế thực hiện thành công liên tiếp 2 ca ghép phổi cho 2 bệnh nhân mắc bệnh phổi giai đoạn cuối.

Đây là lần đầu tiên tạng phổi của người cho chết não từ Bệnh viện Nhân dân 115, TP Hồ Chí Minh được điều phối, vận chuyển hàng không, bảo quản nghiêm ngặt “từ Nam ra Bắc” để thực hiện cấy ghép ngay trong đêm 11/4 cho bệnh nhân Cấn Thị Phương (54 tuổi, Hà Nội) tại Bệnh viện Phổi Trung ương. Đoàn lấy tạng bao gồm Bệnh viện Phổi Trung ương, Bệnh viện E đã “Nam tiến” để lấy tạng. Đây cũng là ca ghép phổi “xuyên Việt” đầu tiên tại nước ta.

Sau 6 tiếng di chuyển, đêm 11/4, tạng phổi từ người hiến là nam bệnh nhân 38 tuổi được ghép cho bệnh nhân Cấn Thị Phương dưới sự phối hợp của hàng chục chuyên gia, phẫu thuật viên. Ca phẫu thuật kéo dài trong 8 tiếng.

Bệnh nhân ghép phổi tặng hoa chúc mừng các thầy thuốc đã "tái sinh" ra họ lần hai.

Trước khi được ghép phổi, chị Phương bị bệnh phổi giai đoạn cuối không còn đáp ứng với các phương pháp điều trị nội khoa. Năm 2018, chị được phát hiện có kén khí trong 2 phổi, 80% nhu mô phổi của người bệnh bị thay thể bởi các kén khí, khiến chị bị suy hô hấp mạn tính, tình trạng khó thở tăng dần, gặp khó khăn trong vận động, di chuyển trong khoảng cách 200m. Từ năm 2023, bệnh nhân bắt đầu thở ôxy 6 tiếng mỗi ngày tại nhà, tiên lượng tử vong rất cao.

Sau khi được ghép phổi, bệnh nhân được chăm sóc hậu phẫu tại Trung tâm Ghép phổi, các chỉ số sức khỏe đang hồi phục tốt. Chia sẻ với phóng viên tại Trung tâm Ghép phổi, chị Phương bật khóc vì xúc động: "Mở mắt ra tôi thấy mình sống rồi, lúc đó thật vui mừng, thật hạnh phúc vì mình đã được cứu sống. Mình được sống lại nhờ vào người em đã hiến tạng và các bác sĩ, trong tôi luôn biết ơn những người tái sinh sự sống cho mình. Những ngày bình phục sau này, tôi luôn mong muốn biết người cho tạng mình là ai, đợi ngày khỏe mạnh đi xa được, tôi sẽ đến tận nhà để cảm ơn nghĩa cử cao cả của người đã cho mình lá phổi".

Bệnh nhân Cấn Thị Phương xúc động chia sẻ giây phút tỉnh lại sau ca ghép tạng 8 tiếng.

Một tuần sau, Bệnh viện Phổi Trung ương tiếp tục thực hiện ca ghép phổi thứ hai cho bệnh nhân Quách Thị Thực (37 tuổi, Thanh Hóa). Nữ bệnh nhân được ghép phổi từ người cho là nam thanh niên 35 tuổi được đánh giá chết não tại Bệnh viện Bạch Mai.

Sau khi lấy tạng, ca phẫu thuật ghép phổi diễn ra tại Bệnh viện Phổi Trung ương kéo dài 7 tiếng từ 18h tối ngày 18/4 đến 1h sáng ngày 19/4.

8h sau mổ, bệnh nhân đã hồi phục “ngoạn mục”, được rút ống nội khí quản và thở bằng hai lá phổi mới, sau 1 tuần bệnh nhân tự thở được như bình thường. Đây cũng là “kỳ tích đặc biệt” trong phẫu thuật ghép phổi, sự thành công tương đương với tiêu chuẩn y khoa tại các nước phát triển trên thế giới.

Các đại biểu tham dự lễ kỷ niệm.

Trước khi được ghép phổi, chị Thực bị mắc bệnh lý u cơ trơn bạch (LAM). Bệnh lý này tạo các kén khí trong phổi, lan tỏa và làm mất chức năng của phổi. Một năm trở lại đây, bệnh nhân gặp tình trạng khó thở tăng dần, sụt 5 kg, phải thở ôxy 14 – 16 tiếng mỗi ngày, chất lượng cuộc sống suy giảm trầm trọng. Nữ bệnh nhân đứng trước nguy cơ tử vong bất kỳ lúc nào nếu không được ghép phổi.

Cả 2 bệnh nhân được ghép phổi đều được quản lý, theo dõi tại Bệnh viện Phổi Trung ương từ trước và chờ ghép từ vài tháng nay. Ngay khi có thông tin từ người hiến tạng chết não, Bệnh viện Phổi Trung ương đã lập tức tổ chức hội chẩn, nhanh chóng điều phối, huy động sức mạnh tổng lực từ các chuyên gia đầu ngành của tất cả các lĩnh vực tham gia vào các ca ghép phổi.

"Với 2 ca ghép đặc biệt này đã nâng tổng số ca ghép phổi thành công của Bệnh viện Phổi Trung ương lên 6 ca như tiêu chuẩn cao nhất tại Mỹ , đưa ghép phổi thành kỹ thuật thường quy tại Bệnh viện Phổi Trung ương, trong đó ca bệnh đầu tiên được Bệnh viện thực hiện ghép phổi 5 năm với thành công cao nhất", TS Đinh Văn Lượng nhấn mạnh.

Trần Hằng