Một số câu hỏi thường gặp về hội chứng Horner

1. Hội chứng Horner là gì?

Hội chứng Horner còn được gọi là hội chứng Bernard-Horner hoặc liệt giao cảm mắt. Hội chứng Horner ảnh hưởng đến một bên mặt, khiến mí mắt sụp xuống, đồng tử trở nên nhỏ (co lại) và giảm tiết mồ hôi. Tình trạng này do sự gián đoạn trong nguồn cung cấp thần kinh giao cảm kiểm soát các chức năng này.

2. Tác dụng phụ khi điều trị hội chứng Horner

Các tác dụng phụ khi điều trị hội chứng Horner có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra hội chứng. Một số tác dụng phụ và biến chứng tiềm ẩn bao gồm:

Cứng cơ hoặc co thắt cơ (đối với bệnh nhân xơ cứng bì rải rác);
Suy giảm chức năng bàng quang, ruột hoặc chức năng tình dục (đối với bệnh nhân xơ cứng bì rải rác);
Co giật;
Suy giảm thị lực tạm thời hoặc vĩnh viễn;
Mù một phần hoặc hoàn toàn...

Điều quan trọng cần lưu ý là đây chỉ là những tác dụng phụ tiềm ẩn và không phải tất cả bệnh nhân điều trị hội chứng Horner đều sẽ gặp phải. Bác sĩ sẽ cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích và nguy cơ của phương pháp điều trị trước khi đưa ra quyết định. Bệnh nhân nên trao đổi với bác sĩ về bất kỳ lo ngại nào và báo cáo bất kỳ tác dụng phụ nào gặp phải trong quá trình điều trị.

Hội chứng Horner còn được gọi là hội chứng Bernard-Horner hoặc liệt giao cảm mắt. Ảnh: AI

3. Hội chứng Horner có gây ra những tác động lâu dài không?

Thường thì những người mắc hội chứng Horner không tiến triển xấu đi theo thời gian. Một nửa số người bệnh sẽ không còn tình trạng hai bên đồng tử mắt khác nhau nữa. Thêm vào đó, gần một phần ba số người bị sụp mí mắt sẽ thấy mí mắt của họ tự động nâng lên hoặc trở lại bình thường.

4. Người bệnh nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa nào?

Để điều trị hội chứng Horner, nên tìm đến các bác sĩ như:

Bác sĩ đa khoa: Bác sĩ đa khoa có thể thực hiện các kiểm tra cơ bản và sau đó giới thiệu người bệnh đến chuyên gia phù hợp dựa trên các triệu chứng và nghi ngờ về nguyên nhân gây bệnh.

Bác sĩ phẫu thuật thần kinh: Nếu nguyên nhân gây ra hội chứng Horner liên quan đến các vấn đề thần kinh, chẳng hạn như khối u, tổn thương dây thần kinh hoặc các bệnh lý thần kinh khác.

Bác sĩ phẫu thuật mạch máu: Nếu nguyên nhân liên quan đến các vấn đề về mạch máu, chẳng hạn như phình động mạch hoặc các bất thường mạch máu khác.

Ngoài ra, bác sĩ nhãn khoa cũng có thể tham gia vào quá trình chẩn đoán và theo dõi các triệu chứng ở mắt do hội chứng Horner gây ra.

5. Các xét nghiệm xác định vị trí tổn thương thần kinh

Bản chất các triệu chứng của người bệnh có thể giúp bác sĩ thu hẹp phạm vi tìm kiếm nguyên nhân gây ra hội chứng Horner. Bác sĩ cũng có thể tiến hành các xét nghiệm bổ sung hoặc yêu cầu chụp hình ảnh để xác định vị trí tổn thương hoặc bất thường làm gián đoạn đường dẫn thần kinh.

Bác sĩ có thể nhỏ một loại thuốc nhỏ mắt giúp giãn đáng kể mắt khỏe mạnh và giãn ít mắt bị ảnh hưởng nếu hội chứng Horner là do bất thường ở tế bào thần kinh bậc ba - tình trạng gián đoạn ở đâu đó ở cổ hoặc phía trên.

Bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện một hoặc nhiều xét nghiệm hình ảnh sau đây để xác định vị trí bất thường có thể gây ra hội chứng Horner:

Chụp cộng hưởng từ (MRI), một công nghệ sử dụng sóng vô tuyến và từ trường để tạo ra hình ảnh chi tiết.
Chụp cộng hưởng từ mạch máu (MRA), được sử dụng để đánh giá các mạch máu.
Chụp X-quang ngực.
Chụp cắt lớp vi tính (CT), một công nghệ X-quang chuyên dụng.

6. Đông y có điều trị được hội chứng horner?

Hiện tại có ít bằng chứng khoa học về hiệu quả trực tiếp của Đông y trong điều trị hội chứng Horner. Tuy nhiên, đã có báo cáo 1 ca bệnh mắc hội chứng Horner sau phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp do ung thư tuyến giáp thể nhú không đáp ứng với điều trị nội khoa thông thường bằng phương pháp điện châm. Đánh giá kết quả điều trị dựa vào sự cải thiện mức độ sụp mi, biên độ vận động mi trên, kích thước đồng tử và tình trạng tiết mồ hôi.

Kết quả, sau 20 ngày điều trị, mức độ sụp mi cải thiện từ độ II thành độ I, biên độ vận động mi trên tăng từ ≤ 4mm lên >12mm, đường kính đồng tử tăng từ 2mm lên 5mm và mặt trái bắt đầu tiết mồ hôi. Kết luận của báo cáo cho thấy điện châm có hiệu quả điều trị hội chứng Horner sau phẫu thuật tuyến giáp.

Theo Đông y, việc điều trị tập trung vào căn nguyên, nên nếu nguyên nhân gây hội chứng Horner có thể điều trị bằng Đông y, triệu chứng có thể giảm. Tuy nhiên, y học hiện đại vẫn ưu tiên xác định và điều trị nguyên nhân bằng các phương pháp như phẫu thuật hoặc dùng thuốc. Nếu người bệnh muốn kết hợp Đông y, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ y học hiện đại và tìm đến bác sĩ Đông y uy tín, tránh tự ý điều trị để không làm chậm trễ việc điều trị nguyên nhân chính.

7. Chi phí khám và điều trị?

Chi phí khám và điều trị hội chứng Horner rất khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân, xét nghiệm, phương pháp điều trị (thường tập trung vào nguyên nhân), cơ sở y tế, bác sĩ và thời gian điều trị.

Về bảo hiểm y tế chi trả cho việc khám và điều trị hội chứng Horner phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: Loại hình bảo hiểm (nhà nước hay tư nhân) có quy định khác nhau về phạm vi chi trả; gói bảo hiểm người bệnh tham gia cũng quyết định mức chi trả và danh mục dịch vụ được bảo hiểm; cơ sở y tế (công lập, tư nhân…) và các xét nghiệm, phương pháp điều trị cụ thể cũng có quy định riêng về việc thanh toán.

Do đó, để biết chi phí chính xác, nên hỏi trực tiếp tại cơ sở y tế.

BS. Hà Phan