Một nền văn minh cổ đại với thông điệp cho thế giới hiện đại

Trẻ em người Kogi. Ảnh: WordPress

Người Kogi là một trong số ít hậu duệ còn sống sót của người Tairona, một nền văn minh cổ đại từ thời tiền Columbus, họ đã thoát khỏi sự đàn áp của thực dân bằng cách rút lui đến vùng núi hẻo lánh Sierra Nevada de Santa Marta ở phía Bắc Colombia. Nơi sinh sống của hàng vạn người Kogi vô cùng đặc biệt, đó là một ngọn núi hình kim tự tháp biệt lập, không chỉ là ngọn núi ven biển cao nhất thế giới, mà còn đóng vai trò như một thế giới thu nhỏ của toàn bộ hành tinh. Trong một khu vực duy nhất có tất cả các kiểu khí hậu trên thế giới, từ rừng mưa nhiệt đới đến sa mạc, cũng như khí hậu giống Bắc cực.

Tuy không có ngôn ngữ viết nhưng người Kogi lại thực hành một triết lý và hình thức tư tưởng cao đẹp, vốn đã bị phá hủy ở mọi nơi do sự tiến bộ của thế giới hiện đại. Người Kogi tự coi mình là người bảo vệ trái đất và lo lắng xã hội văn minh đang phá hủy trái đất. Theo niềm tin của người Kogi, trái đất là một thực thể sống, nhân loại là con cái của trái đất; ngọn núi thiêng Gonawindua là “Trái tim của thế giới”; người Kogi là anh cả, những người ở nền văn minh bên ngoài là em trai đã bị đuổi khỏi vùng đất này từ lâu.

Không giống như phần lớn các xã hội trong thế giới hiện đại, người Kogi coi việc sống hòa hợp tuyệt đối với môi trường là ưu tiên hàng đầu. Được dẫn dắt bởi tinh thần phong phú của mình, người Kogi tin rằng, sứ mệnh của họ với tư cách anh cả là bảo vệ trái đấtvà sự cân bằng tinh tế của thiên nhiên khỏi sức mạnh hủy diệt của người em. Người Kogi cho rằng, những người em sống xa rời thiên nhiên, xa rời trái tim của trái đất nên không biết đến nghĩa vụ chăm sóc thiên nhiên của mình.

Người Kogi thường phản đối sự hiện diện của du khách trong lãnh thổ của họ. Tuy nhiên, vào cuối những năm 1980, người Kogi đã chứng kiến những dấu hiệu tiêu cực đối với cảnh quan và hệ sinh thái địa phương do sự phá hủy của ngành công nghiệp. Người Kogi trở nên lo ngại, đến mức họ đã lần đầu tiên cho phép người ngoài vào lãnh thổ của mình nhằm truyền tải thông điệp.

Theo đó, nhà làm phim Alan Ereira đã được chào đón đến vùng đất đặc biệt này để truyền bá thông điệp quan trọng của người Kogi đến thế giới bên ngoài, được phát sóng lần đầu tiên trên truyền hình quốc tế vào năm 1990 và vẫn được phát sóng trên khắp thế giới cho đến nay.

Bằng cách cho phép tiếp cận không chỉ đất đai của họ, mà còn cả góc nhìn sâu sắc về văn hóa, tâm linh và tín ngưỡng, người Kogi đã cho thế giới thấy sự nghiêm túc khi họ truyền tải thông điệp của mình rằng, sự tàn phá trái đất thông qua lối sống không bền vững, cùng với việc cướp đi tài nguyên của trái đất, như ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch, khai thác mỏ và khai thác gỗ, phải được giải quyết trước khi gây ra sự sụp đổ sinh thái hoàn toàn.

Bộ phim tài liệu này nhận được sự hoan nghênh toàn cầu, nhưng những thông điệp hầu như không có tác dụng. Sau 2 thập kỷ, người Kogi không thấy sự suy giảm trong việc khai thác tài nguyên và tác động đối với hệ sinh thái ngày càng tồi tệ hơn. Người Kogi sau đó đã liên hệ lại với đạo diễn Alan Ereira để thực hiện bộ phim tài liệu thứ 2 được phát hành vào năm 2012.

Người Kogi cố gắng giải thích về tác động của sự phá hủy đối với đa dạng sinh học và hệ sinh thái, đề cập đến các triệu chứng của biến đổi khí hậu đang được phản ánh trên toàn thế giới như thời tiết khắc nghiệt, băng tuyết giảm theo cấp số nhân, chu trình nước thay đổi, cháy rừng bắt đầu xuất hiện do lượng mưa ở Sierra giảm hai phần ba chỉ trong 40 năm.

Xét đến vị trí biệt lập và sự tiếp xúc hạn chế với thế giới bên ngoài, thật đáng kinh ngạc khi người Kogi có sự hiểu biết bẩm sinh về hoạt động của các hệ sinh thái trên toàn cầu và tác động của nhân loại lên trái đất nói chung.

Thanh Trúc